Lactobacillus reuteri – zalety, wady oraz bezpieczeństwo stosowania

Lactobacillus reuteri (L. reuteri) to bakteria probiotyczna, która kolonizuje głównie przewód pokarmowy u ludzi. Jej obecność zapewnia nam wiele korzyści: działa przeciwdrobnoustrojowo, wzmacnia działanie układu odpornościowego, czy łagodzi stany zapalne. Przeczytaj artykuł, aby poznać więcej zalet tego szczepu.

Czym jest Lactobacillus reuteri?

Lactobacillus reuteri to szczep bakterii kwasu mlekowego (L. reuteri). Występuje w różnych miejscach w organizmie: w przewodzie pokarmowym, drogach moczowych, w skórze i w mleku matki. Jego ilość jest zmienna u różnych osób.

W zależności od szczepu, Lactobacillus reuteri wykazują różne działania. Na przykład Lactobacillus reuteri DSMZ 17648 stosuje się w przypadku zakażenia H. pylori¹, natomiast Lactobacillus reuteri NCIMB 30242, stosuje się w leczeniu wysokiego poziomu cholesterolu².

Wciąż trwają badania kliniczne nad wpływem i bezpieczeństwem suplementacji Lactobacillus reuteri.  

Zalety stosowania

• Może pomóc w zwalczaniu infekcji.
• Prawdopodobnie zmniejsza stany zapalne.
• Promuje zdrowie jelit.
• Może obniżać poziom cholesterolu.

Prawdopodobne skutki uboczne

• Brakuje dokładnych badań klinicznych nad jego rolą.
• Niekorzystny dla osób z nietolerancją histaminy.
• Może powodować przyrost masy ciała u niektórych osób.
• Bezpieczeństwo długotrwałej suplementacji jest nieznane.
• Domniemane zalety Lactobacillus reuteri.

Korzyści stosowania L. reuteri

Większość badań nad Lactobacillus reuteri przeprowadzono na modelach zwierzęcych lub komórkowych, dlatego dowody na jego działania mogą być niewystarczające. Istnieje również część badań klinicznych. Jednak działanie zależy od zastosowania konkretnego szczepu L. reuteri.

W związku z tym warto skonsultować stosowanie L. reuteri z lekarzem i wybrać sprawdzony szczep i producenta.

1. Może wspierać zdrowie jelit

Wiarygodne badania sugerują, że L. reuteri (zwłaszcza Lactobacillus reuteri ATCC 55730) może zmniejszać biegunkę związaną z antybiotykami i zaparcia czynnościowe u dorosłych i dzieci³. Według badań klinicznych przyjmowanie L. reuteri przez tydzień może zmniejszyć nasilenie i objawy kolki u niemowląt karmionych piersią⁴. Badania sugerują również, że Lactobacillus reuteri pomaga w zaparciach⁵. Może także zmniejszać częstość występowania biegunki u dzieci⁶. Ponadto lewatywa zawierająca Lactobacillus reuteri zmniejszała zapalenie błony śluzowej jelit u dzieci z aktywnym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego⁷.

Bakterie jelitowe potrzebują tryptofanu do wytwarzania serotoniny – kluczowej dla pracy jelit⁸. Sugeruje się, że podczas braku tryptofanu bakterie jelitowe spożywają cukier, a my stajemy się bardziej podatni na rozwój Candidy i infekcje. Wnioski te wymagają dalszych badań⁹.

Niektóre badania wskazują, że Lactobacillus reuteri zmienia główne źródło pokarmu bakterii jelitowych z cukru na tryptofan, który pomaga wytwarzać serotoninę i chroni nasze jelita przed infekcjami. Według nich może to zmniejszyć podatność na problemy z jelitami i IBS¹⁰.

W badaniach wśród myszy L. reuteri hamował zapalenia jelita grubego¹¹ i zmniejszał nawroty choroby wywołane stresem¹².

Jogurt zawierający Lactobacillus reuteri i Lactobacillus rhamnosus zwiększał liczbę limfocytów T u pacjentów z chorobą zapalną jelit i zmniejszał stan zapalny (TNF-alfa i IL-12)¹³.

2. Może dbać o zdrowie skóry i włosów

Badania nad szczepem Lactobacillus reuteri (ATCC PTA 6475) na modelu zwierzęcym wykazały poprawę kondycji skóry i włosów¹⁴. Jednak brakuje dowodów potwierdzających te korzyści u ludzi.

3. Może mieć działanie przeciwzapalne

W latach 60-tych XX wieku u 30–40% populacji Lactobacillus reuteri stanowił część mikrobiomu. Obecnie wyniki sugerują, że występuje on tylko w 10–20% populacji^15,16. Sugeruje się, że zmniejszony poziom L. reuteri w mikrobiomie w ostatnich dziesięcioleciach jest związany z częstszym występowaniem chorób zapalnych. Nie dowiedziono jednak bezpośredniego wpływu  poziomu L. reuteri na występowanie chorób zapalnych¹⁷. Brakuje badań klinicznych dotyczących wpływu L. reuteri na stany zapalne.

W badaniach na modelu zwierzęcym i komórkowym Lactobacillus reuteri zwiększał komórki T regulatorowe (odpowiadające za tłumienie zbyt silnej lub autoagresywnej odpowiedzi immunologicznej). W rezultacie hamował wytwarzanie Th17 i IL-17^18,19. W innym z badań wykazano, że Lactobacillus reuteri hamuje NF-kB, jeden z najważniejszych czynników zapalnych²⁰.

Dowiedziono również, że stosowanie Lactobacillus reuteri u zwierząt poprawiło samopoczucia poprzez produkcję hormonu oksytocyny, który ma działanie przeciwzapalne²¹.

Należy zachować szczególna ostrożność w przypadku nietolerancji histaminy. Lactobacillus może przekształcić l-histydynę w histaminę, zwiększając IL-10 i hamując TNF-α^22,23.

4. Może pomagać pacjentom z toczniem rumieniowatym układowym

U zwierząt chorych na toczeń układowy i towarzyszące mu zapalenie nerek, L. reuteri zwiększał poziom innych pożytecznych bakterii Lactobacillus w jelitach, poprawiał czynność nerek, zmniejszał autoprzeciwciała w surowicy i przedłużał przeżycie zwierząt²³.

5. Może ograniczać stres i odczuwany ból

Istnieją pewne dowody wskazujące na zastosowanie L. reuteri w leczeniu stresu i bólu.

W modelach zwierzęcych dotyczących bólu jelit wykazano, że L. reuteri obniża aktywację układu nerwowego i zmniejsza ból^24,25.

Naukowcy uważają, że przyjmowanie Lactobacillus wpływa na układ nerwowy, spowalniając motorykę jelit w przypadku biegunki i może zmniejszyć nasilenie bólu. Wyniki te potrzebują jednak potwierdzenia w badaniach klinicznych²⁶.

6. Może podnosić stężenie witaminy D

W badaniu przeprowadzonym wśród 123 osób przyjmowanie Lactobacillus reuteri spowodowało podwyższenie stężenia witaminy D3 we krwi o 25%²⁷. Według autorów badania po raz pierwszy poziom witaminy D3 we krwi został zwiększony poprzez doustną suplementację probiotyczną²⁸.

Choć ich odkrycia są obiecujące, ta korzyść pozostaje nie udowodniona, dopóki nie zostaną przeprowadzone dodatkowe badania kliniczne na większą skalę.

7. Może zwiększać poziom witamin B12 i B9

Naukowcy sugerują, że podobnie jak wiele bakterii z rodzaju Lactobacillus również kilka szczepów L. reuteri jest w stanie wytwarzać witaminy, w tym witaminę B12 (kobalamina) i B9 (kwas foliowy)²⁹.

Stwierdzono, że co najmniej 4 szczepy L. reuteri o różnym pochodzeniu produkują B12. Wśród nich są: L. reuteri CRL1098 (izolowane z zakwasu) i L. reuteri JCM1112³⁰.

W jednym badaniu wykazano, że podawanie L. reuteri CRL1098 u ciężarnych myszy na diecie pozbawionej witaminy B12 poprawia patologię ciąży. Nie wiadomo, czy L. reuteri będzie miał podobne działanie u ludzi³¹.

Również kwas foliowy może być syntetyzowany u zwierząt przez niektóre szczepy L. reuteri (L. reuteri 6475 i L. reuteri JCM1112)^32,33.

Potrzebne są dalsze badania kliniczne potwierdzające te działania u ludzi.

8. Może dbać o zdrowie tarczycy

Pewne badania na modelach zwierzęcych sugerują pozytywy wpływ L. reuteri na zdrowie tarczycy, jednak brakuje dowodów na poparcie tego działania u ludzi.

Lactobacillus reuteri podawany myszom zwiększał rozmiar i aktywność tarczycy (zwiększając poziomy hormonu T4), zmniejszając zmęczenie i przyrost masy ciała związany ze starzeniem się i powodując młodzieńczy wygląd fizyczny³⁴.

Według niektórych badaczy kluczowe dla tych efektów jest zdolność Lactobacillus reuteri do zwiększania przeciwzapalnych komórek regulatorowych T³⁵.

9. Może obniżyć poziom cholesterolu

Pewne dowody z badań klinicznych potwierdzają zalety L. reuteri jako wsparcie w obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi. W jednym badaniu na ludziach Lactobacillus reuteri obniżył cholesterol LDL o 11,64%, obniżył całkowity cholesterol o 9,14%, cholesterol inny niż HDL o 11,30%, a apoB-100 (wskaźnik ryzyka chorób serca i miażdżycy) o 8,41%³⁶. Również białko C-reaktywne i fibrynogen zostały zmniejszone odpowiednio o 1,05 mg / l i 14,25%³⁷.

W innym badaniu wykorzystano mikrokapsułkowany jogurt z Lactobacillus reuteri (NCIMB 30242), który podawano dwa razy dziennie przez 6 tygodni osobom dorosłym z wysokim poziomem cholesterolu. Suplementacja spowodowała zmniejszenie frakcji cholesterolu LDL o 8,92% i cholesterolu całkowitego o 4,81%³⁸.

Naukowcy uważają, że Lactobacillus reuteri obniża poziom cholesterolu częściowo poprzez zmniejszenie wchłaniania żółci³⁹.

10. Może korzystnie wpływać na gojenie ran

Istnieją pewne dane wskazujące na możliwe korzyści L. reuteri w gojeniu ran.

U szczurów uzupełnienie mikrobiomu o Lactobacillus reuteri skracało czas gojenia się ran o połowę w porównaniu ze zwierzętami, którym nie podawano L. reuteri⁴⁰.

Według jednej teorii Lactobacillus reuteri przyspiesza gojenie ran poprzez zwiększenie oksytocyny. Oksytocyna następnie aktywuje komórki T regulatorowe, co wspiera proces gojenia⁴¹.

11. Może przeciwdziałać infekcjom

Naukowcy odkryli, że L. reuteri może wytwarzać cząsteczki przeciwdrobnoustrojowe, takie jak kwasy organiczne, etanol i reuterina. Ze względu na działanie przeciwdrobnoustrojowe L. reuteri jest w stanie hamować kolonizację drobnoustrojów chorobotwórczych⁴².

Reklama

Mikrobiom-Intercell® Sprawdź

BactoFlor ® 10/20 Sprawdź

BactoFlor ® Sprawdź

BactoFlor ® dla dzieci Sprawdź

12. Może pomagać zwalczać Candidę

Pewne dane wskazują, że Lactobacillus reuteri (RC-14) sam, jak i razem z Lactobacillus rhamnosus GR-1 mogą, hamować wzrost Candidy^43,44.

W badaniu u wcześniaków doustna suplementacja Lactobacillus reuteri była równie skuteczna co nystatyna w zmniejszaniu częstości sepsy^45,46.

Spośród 8 probiotycznych szczepów testowanych w laboratorium Lactobacillus reuteri ATCC 55730 wykazał najsilniejsze hamowanie Candida albicans w jamie ustnej⁴⁷.

13. Może pomagać zwalczyć infekcje wirusowe

L. reuteri jest badany pod kątem działania przeciwko rotawirusom, pneumowirusom, cirkowirusom, wirusom Coxsackie i wirusom brodawczaków⁴⁸.

Sugeruje się, że L. reuteri łagodzi infekcję wirusową poprzez regulację mikroflory i wydzielanie metabolitów, które mają składniki przeciwwirusowe. Jednak badania nie potwierdziły jeszcze tej teorii⁴⁹.

14. Może pomagać wyeliminować H. Pylori

Niektóre badania wykazały, że L. reuteri może pomóc w wyeliminowaniu H. pylori^50,51.

Dwutygodniowe podawanie dorosłym L. reuteri (DSM17648) znacząco zmniejszyło przerost H. pylori⁵².

Postuluje się, że L. reuteri działa poprzez konkurowanie z H. pylori i hamowanie jego wiązania z receptorami glikolipidowymi. Rywalizacja zmniejsza ilość bakterii H. pylori i związane z nimi objawy⁵³.

15. Może być korzystny podczas infekcji bakteryjnych

W badaniu na modelu zwierzęcym Lactobacillus reuteri był równie skuteczny, jak antybiotyk gentamycyna w zapobieganiu szkodliwemu działaniu E. coli⁵⁴.

Związki syntetyzowane przez L. reuteri (polisacharydy) mogą hamować adhezję E. coli do komórek⁵⁵.

Lactobacillus reuteri może wytwarzać związek zwany reuterycykliną działający jak antybiotyk. Dowiedziono, że jest tak silny, aby zwalczać infekcje C. difficile⁵⁶.

Według niektórych danych, pochodne Lactobacillus reuteri mogą okazać się pomocne w przypadku MRSA na skórze (szczep gronkowca złocistego), niszcząc biofilmy i zmniejszając infekcję⁵⁷.

16. Może wspierać zdrowie jamy ustnej

Trwają badania nad wpływem Lactobacillus reuteri na działanie przeciwko bakteriom chorobotwórczym jamy ustnej⁵⁸. W pewnym badaniu Lactobacillus reuteri dodany do gumy do żucia zmniejszył płytkę nazębną i krwawienie dziąseł w ciągu dwóch tygodni stosowania⁵⁹.

Suplementacja Lactobacillus reuteri znacznie zmniejszyła markery stanu zapalnego (TNF-α, IL-1β i IL-17) u pacjentów z przewlekłym zapaleniem przyzębia⁶⁰.

Wykazano, że tabletki do ssania zawierające Lactobacillus reuteri zwalczają zakażenie jamy ustnej Candidą w badaniu u starszych pacjentów⁶¹.

Potrzebne są jednak dalsze badania kliniczne, aby zbadać tę rzekomą korzyść.

17. Może poprawiać stan pacjentów z autyzmem

Istnieją badania sugerujące, że w przyszłości badania nad rolą tego szczepu w autyzmie mogą okazać się korzystne. Wynika to z dotychczasowych badań na modelu zwierzęcym. Stwierdzono, że Lactobacillus reuteri może zmniejszać wycofanie społeczne⁶². Głównym mechanizmem, który za to odpowiadał był wzrost poziomu oksytocyny dzięki suplementacji L. reuteri⁶³.

18. Może modulować wagę ciała

W zależności od masy ciała skład mikroflory jelit może być różny⁶⁴. Wydaje się, że niektóre szczepy L. reuteri mogą powodować przyrost masy ciała, podczas gdy inne szczepy mogą powodować utratę masy ciała⁶⁵.

Zaskakująco wysoki poziom gatunków Lactobacillus stwierdzono w mikroflorze otyłych ludzi, zwłaszcza L. reuteri^66,67. Jednak w randomizowanym badaniu klinicznym z podwójnie ślepą próbą i kontrolowanym placebo, przyjmowanie L. reuteri (szczepu JBD301) przez 12 tygodni znacznie zmniejszyło masę ciała u dorosłych z nadwagą⁶⁸.

Wyniki te wydają się sprzeczne, ponieważ niektóre szczepy L. reuteri mogą powodować przyrost masy ciała, podczas gdy inne powodują utratę masy ciała⁶⁹.

W badaniu, w którym testowano różne szczepy L. reuteri, tylko PTA 4659 skutecznie zmniejszało masę ciała myszy karmionych dietą wysokotłuszczową (HFD), podczas gdy myszy leczone szczepem L6798 przybrały na wadze^70,71.

L. reuteri GMNL-263 zmniejsza zarówno oporność na insulinę, jak i stłuszczenie wątroby u szczurów⁷².

Potrzebne są dalsze badania na poparcie zalet i korzyści ze stosowania L. reuteri.

Bezpieczeństwo stosowania

Osoby z poważnymi dolegliwościami powinny być pod kontrolą lekarza podczas stosowania L. reuteri, ponieważ w pewnych warunkach taka suplementacja może zwiększać ryzyko działań niepożądanych, w tym infekcji. Dotyczy to zwłaszcza ciężko chorych, osób po operacjach, z osłabionym układem odpornościowym, niemowląt i małych dzieci.