Porady dnia

„Potencjał błony mitochondriów wynosi około 180 mV. Przy ich grubości ścianek wynoszącej około 25 nm oraz przy 10 nm średnicy powierzchni międzybłonowej odpowiada to gęstości energii pola elektromagnetycznego rzędu 7,2 mln woltów/metr. Dla porównania wartość dla zdrowych komórek: 10 mln woltów/metr, międzykomórkowa gęstość energii pola elektromagnetycznego komórki raka mózgu – 15 mln woltów/metr, a piorun – 3 mln woltów/metr.” (źródło: B. Kuklinski, Mitochondria. Diagnostyka uszkodzeń mitochondrialnych i skuteczne metody terapii, 2017)

Wykazano, że mitochondria są w stanie zarówno gromadzić, jak i ponownie uwalniać magnez, co czyni je ważnym wewnątrzkomórkowym magazynem tego pierwiastka. Ostatnie badania nad transporterami magnezu doprowadziły do identyfikacji transportera Mg2+ w błonie plazmatycznej SLC41A (Solute Carrier Family 41 Member 1), mitochondrialnego systemu wypływu Mg2+ SLC41A3, kanału napływu Mg2+ Mrs2 oraz eksportera Mg2+. Potwierdziły one, że magnez zwiększa aktywność trzech głównych dehydrogenaz mitochondrialnych zaangażowanych w metabolizm energetyczny.

Prawie 40 lat temu Leonard Hayflick odkrył, że hodowane normalne komórki ludzkie mają ograniczoną zdolność do podziału. Dzisiaj tzw. limit Hayflicka mówi nam o maksymalnej możliwej liczbie podziałów komórkowych, która u człowieka zawsze wynosi 50. Nawet zamrożenie komórki na trzydziestym podziale, nie spowoduje „zahamowania” jej dwudziestu kolejnych podziałów po rozmrożeniu. Co istotne, limit Hayflicka nie dotyczy komórek nowotworowych, które dzielą się niekontrolowanie, jak również komórek macierzystych – gdyż te dzielą się bez ograniczeń.

Podstawowym czynnikiem epigenetycznym jest dieta. Żywność jest sygnałem, który wpływa na zmianę aktywności wielu genów. Jedzenie to nie tylko energia, ale czynnik, który wpływa między innymi na nasze zachowanie, samopoczucie, metabolizm, aktywację genów długowieczności, zdolności organizmu do naprawy DNA, a także ochronę przed wieloma chorobami.

Autofagia to sposób oczyszczania komórek. Proces ten jest naturalnie aktywowany podczas niedoborów energii, wtedy komórki muszą sięgać po jej alternatywne źródła np. w postaci zapasów komórkowych. Czynnikami, które nasilają autofagię są okresy postu i dieta niskokaloryczna, umiarkowane ćwiczenia fizyczne oraz sen. Również pewne substancje mają zdolność do nasilania autofagii. Należą do nich m.in.: spermidyna, 3-galusan epigallokatechiny, kurkumina, czy nikotynamid.

Gdy proces autofagii zostaje zahamowany, pojawia się szereg negatywnych konsekwencji dla funkcjonowania komórek. Zaburzenia autofagii mogą być przyczyną rozwoju chorób. Za regulowanie autofagii odpowiadają szlaki metaboliczne (mTOR) i enzymy (AMPK). Czynniki, które hamują ich działanie wpływają na osłabienie autofagii. Należą do nich: nadmiar białka w diecie, wysoki poziom insuliny, stres oksydacyjny, zaburzenia rytmu dobowego i nieprawidłowy sen, oraz niektóre substancje i leki.

Doustne podawanie koenzymu Q10 zapobiega spadkowi ilości i pogorszeniu jakości oocytów, związanemu z wiekiem, zwiększając możliwości rozrodcze u kobiet po 40. roku życia. Kilkumiesięczna kuracja ubichinolem poprawia owulację, podnosi stężenie estradiolu, a w konsekwencji zwiększa szanse na zapłodnienie. Jego suplementacja jest istotna także u mężczyzn – poprawia jakość nasienia i zwiększa ruchliwość plemników. Koenzym Q10 jest silnym antyoksydantem wspierającym mitochondria na każdym etapie życia i zapobiegającym stresowi oksydacyjnemu przez eliminację wolnych rodników.

Badania kliniczne potwierdzają, że regularna oraz długotrwała suplementacja koenzymu Q10 oraz selenu obniża ryzyko zgonu z przyczyn sercowo – naczyniowych nawet o 54% u osób starszych. Koenzym Q10 zapewnia wystarczającą produkcję ATP oraz stabilizację potencjału błony mitochondriów serca, selen natomiast wspiera odzyskiwanie utlenionego Q10. Ponadto suplementacja selenu i koenzymu Q10 zapobiega znacznemu zanikowi telomerów leukocytów u osób starszych z niską zawartością selenu.

Kwas chlorogenowy to jeden z głównych biochemicznych komponentów czarnej i zielonej kawy, należący do grupy polifenoli. Jego działanie polega głównie na blokowaniu działania enzymu alfa-glukozydazy, który odpowiada za rozkład węglowodanów, przez co spowalnia wydzielanie glukozy we krwi po posiłku i może zapobiegać cukrzycy. Co więcej w badaniach kwas chlorogenowy obniżał poziom „złego“ cholesterolu LDL oraz trójglicerydów. Jednakże spożywany w nadmiarze może upośledzać syntezę koenzymu Q10, dlatego umiar w piciu kawy jest kluczowy.

O tym jak ważny dla naszego życia jest sen udowadniają wydarzenia z czasów po I Wojnie Światowej, kiedy to szczep grypy „hiszpanki” spowodował pandemię w Europie, zabijając 50 milionów ludzi na całym świecie. Wirus ten powodował uszkodzenia neurologiczne, a u niektórych niszczył ośrodek snu w mózgu, przez co osoby te w ogóle nie mogły zasnąć. Z powodu braku snu chorzy umierali w ciągu 2 tygodni i był to pierwszy naukowy dowód na to, że sen jest ważniejszy do życia niż jedzenie, bez którego możemy przeżyć dłużej.

Procentowo wątroba wydatkuje aż 27% całkowitej energii produkowanej przez komórki, podczas gdy mózg 19%, a serce 7%. To wysokie zużycie energii przez wątrobę ma związek z jej wieloma funkcjami. Należą do nich m.in. metabolizowanie składników odżywczych, funkcja odpornościowa, czy produkcja białek, ale przede wszystkim detoksykacja! Dlatego tak ważne jest, aby nie obciążać nadmiernie wątroby alkoholem, toksynami, czy nieprawidłową dietą. Jej działanie wspierają m.in. naturalne roślinne wyciągi z ostropestu plamistego, karczocha czy imbiru.

Czy wiesz, jak ważne są składniki roślinne w diecie? W naszej krwi oraz tkankach krążą roślinne microRNA, które służą przekazywaniu informacji między komórkami. Są odporne jest na działanie temperatury i soków żołądkowych. Szczególnie bogate w mikro-RNA są warzywa kapustne, które w zależności od potrzeb organizmu mogą aktywować lub dezaktywować nasze geny.

Badanie opublikowane w 2020 roku, przeprowadzone przez Oregon State University, wykazało, że suplementacja kwasu alfa liponowego może doprowadzić do zauważalnej utraty wagi u osób z nadwagą. Dorosłe kobiety z BMI powyżej 25 zostały przydzielone do 2 grup: przyjmującej 600 mg kwasu alfa liponowego na dzień oraz placebo. Po 6 miesiącach, kobiety przyjmujące suplement diety straciły na wadze około 1,7% swojej masy ciała. Waga w grupie placebo pozostała bez zmian. Warto zauważyć, że efekt odchudzający został osiągnięty przy zachowaniu dotychczasowej diety, bez aktywności fizycznej.

Wiemy, że probiotyki pomagają regulować florę jelitową. Nie tak dawno naukowcy wykazali, że prebiotyki – substancje wspierające działanie probiotyków mają korzystny wpływ na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Wykazano, że codzienne przyjmowanie prebiotyków – nawet bez zmiany diety – może skutecznie pomóc dzieciom schudnąć.

Nikogo nie trzeba przekonywać, że aktywność fizyczna ma dobroczynny wpływ na nasze samopoczucie, wydolność i odporność. Badania dowodzą, że trening wytrzymałościowy wpływa pozytywnie również na zmiany epigenetyczne – nawet niewielka ilość aktywności może sprawiać, że wzrasta aktywność genów wspomagających rozkład tłuszczów. W innym badaniu wykazano, że ćwiczenia mogą wpływać na wydajniejszą metylację w niektórych sekwencjach genomu, co wiąże się regulacją szlaków prozapalnych, a dodatkowo sugeruje się, że usprawnienie tego procesu może zmniejszać ryzyko zachorowania i śmiertelności z powodu choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu.

Przed podjęciem intensywnej aktywności fizycznej (np. biegi długodystansowe) warto zbadać aktywność kilku enzymów, które decydują o wydolności organizmu. Są nimi dysmutaza ponadtlenkowa (SOD-1 oraz SOD-2), transferaza glutationowa i katecholo-O-metylotransferaza (cOMT). Z uwagi na to, iż wiele osób ma zaburzone działanie tych enzymów, należy zbadać ich aktywność przed podjęciem decyzji o uprawianiu sportów wyczynowych. Odpowiednie badania oferują wyspecjalizowane w medycynie mitochondrialnej laboratoria.

„Trychina, czyli pewien rodzaj nicieni, chroni się przed NO• przy pomocy wapiennego płaszcza. Ceną, jaką płaci za to organizm gospodarza, są silne bóle mięśni, spowodowane działaniem NO•. W przypadku zakażenia tasiemcem u chorego rozwija się anemia hiperchromiczna, spowodowana niedoborem witaminy B12. Dlaczego tak się dzieje? Otóż ten sprytny pasożyt odciąga z papki pokarmowej całą witaminę B12, chroniąc się w ten sposób przed tlenkiem azotu, którym atakuje go organizm gospodarza – mądry chłopak! Drań od tysięcy lat wie, jak zabezpieczyć się przed stresem nitrozacyjnym.” (źródło: B. Kuklinski, Mitochondria. Diagnostyka uszkodzeń mitochondrialnych i skuteczne metody terapii, 2017)

W ramach przeprowadzanych analiz, wiele zespołów badawczych zwróciło uwagę na częste u autystów epizody antybiotykoterapii i/lub hospitalizacji z powodu objawów ze strony układu trawiennego, a także niestandardowe nawyki żywieniowe czy wręcz (liczne) nietolerancje pokarmowe. Bliższe badania wykazały, iż faktycznie, spora cześć autystów wykazuje specyficzny skład flory jelitowej, co pozostawało pozytywnie skorelowane z intensywnością obserwowanych objawów. Inni autorzy zaznaczali, iż nieszczelne jelita umożliwiają przenikanie do organizmu neuroaktywnych endotoksyn LPP (lipopolisacharydów), które zwiększają z kolei aktywność ciała migdałowatego, kontrolującego nasze emocje i niektóre zachowania.

1. Spożywaj produkty o niskim indeksie glikemicznym (m.in. warzywa, ryby i mięso, jaja, zdrowe tłuszcze i pełnoziarniste produkty, orzechy i pestki, niektóre owoce).
2. Komponuj śniadanie tak, aby zawierało białko.
3. Jedz węglowodany złożone w towarzyskie białek i tłuszczy.
4. Unikaj cukrów prostych, w tym również soków owocowych oraz używek typu kawa, alkohol, napoje energetyczne, napoje gazowane.
5. Wyeliminuj gluten, laktozę i produkty alergizujące.
6. Obserwuj reakcje ciała na węglowodany, aby poznać własną tolerancję organizmu.

Do głównych objawów insulinooporności należą:

• znużenie i senność po posiłku,
• nerwowość i rozdrażnienie,
• napady wilczego głodu,
• ochota na słodycze,
• problemy ze snem i bezsenność,
• otyłość brzuszna,
• problemy hormonalne,
• wzrost poziomu trójglicerydów,
• wysokie ciśnienie krwi,
• częste oddawanie moczu.

Niedobór CoQ10 występuje u 39% pacjentów z wysokim ciśnieniem krwi. Dowiedziono, że stosowanie koenzymu Q10 obniża ciśnienie krwi u tych pacjentów. Jednak jego efekt jest widoczny po 4-12 tygodniach suplementacji. CoQ10 nie jest typowym lekiem na nadciśnienie – raczej likwiduje pewne zaburzenia metabolizmu, co następnie przekłada się na unormowanie ciśnienia krwi. Dzięki terapii z wykorzystaniem CoQ10 skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi zazwyczaj obniża się w granicach 10%.

Homocysteina to aminokwas, którego nadmiar w organizmie może być bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Po dostaniu się do układu krwionośnego powoduje uszkodzenia śródbłonka, ułatwiając osadzanie się cholesterolu w ścianach naczyń. Obecnie jest niepodważalnym markerem miażdżycy tętnic. Podwyższonego poziomu homocysteiny możemy uniknąć dbając o zapewnienie witaminy B12, B6 oraz kwasu foliowego, które przekształcają nadmiar homocysteiny do nieszkodliwych aminokwasów.

Dr Sarah Myhill zwraca uwagę, że ludzie wyewoluowali na wschodnim wybrzeżu Afryki, odżywiając się dietą bogatą w owoce morza. Sugeruje się, że wysoki poziom olejów, w szczególności DHA (kwas dokozaheksaenowy), pozwolił im na szybki rozwój mózgu, umożliwiając prześcignięcie innych ssaków. Istnieje wiele badań wykazujących, że niezbędne kwasy tłuszczowe są rzeczywiście „niezbędne” do normalnego funkcjonowania mózgu. Oleje, które są pomocne w tym zadaniu, oprócz oleju kokosowego, to omega-3 (ryby), omega-6 (wiesiołek dwuletni) i omega-9 (oliwa z oliwek), wraz z lecytyną (która jest fosfatydylocholiną – tj. głównym składnikiem wszystkich błon komórkowych).

Jak stwierdziło kilka niezależnych od siebie grup badawczych, powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym środek konserwujący benzoesan sodu (E211) – zaostrza objawy ADHD u dzieci. Z tego względu warto uważnie analizować listę składników na etykietach kupowanych produktów spożywczych, w tym zwłaszcza gotowego majonezu, margaryny, owoców w puszkach, dressingów sałatkowych oraz sosów, a nawet zup i sięgać po ich wolne od konserwantów alternatywy.

Osteoporoza jest chorobą charakteryzującą się upośledzoną wytrzymałością kości, prowadzącą do ich wzmożonej łamliwości. Dotyka głównie osób starszych oraz kobiet w wieku pomenopauzalnym. Kości składają się w 30% z macierzy zbudowanej przede wszystkim z włókien kolagenowych. Prowadzone badania wskazują na istotny wpływ suplementacji żelatyny w połączeniu z witaminą C na poprawę syntezy kolagenu u osób aktywnych fizycznie. Zauważalny jest również wzrost gęstości mineralnej kości po rocznej suplementacji peptydem kolagenowym u kobiet w wieku pomenopauzalnym.

Liczne badania dowodzą, że stosowanie miękkiego kołnierza ortopedycznego nie przynosi żadnych korzyści w terapii pacjenta z urazem biczowym. Jego stosowanie ponad bezwzględną konieczność nie przynosi redukcji bólu, opóźnia powrót do sprawności, a także może spowodować pogłębienie kinezjofobii, czyli lęku przed ruchem.

Błona śluzowa jelit zawiera aktywne komórki nerwowe, które są powiązane z komórkami glejowymi w mózgu. Stany zapalne, alergie i nieprawidłowa kolonizacja jelit drobnoustrojami (dysbioza jelit) przekazują sygnały zapalne za pośrednictwem przekaźników chemicznych z jelita bezpośrednio do komórek glejowych w mózgu, a te ostatecznie same stają się komórkami zapalnymi, które ponownie uwalniają przekaźniki chemiczne do mózgu, a także do innych narządów. Proces ten ma znaczący wpływ nie tylko na mózg i układ nerwowy, ale na cały organizm.

Elementem terapii migreny wg dr. Bodo Kuklinskiego jest kompleksowe podejście z uwzględnieniem mikroskładników odżywczych, w tym koenzymu Q10, witaminy B6 oraz B12. Wskazuje on, że w wielu przypadkach u pacjentów występuje typowe zapalenie włókien nerwowych, które towarzyszy schorzeniu wieloukładowemu. Uwalniane podczas migreny stres nitrozacyjny, peptydy stanu zapalnego oraz peptyd związany z genem kalcytoniny mogą zostać zablokowane suplementacją witaminy B12 oraz koenzymu Q10, które działając na poziomie mitochondrialnym, skutecznie usuwają bezpośrednią przyczynę choroby.

Choroby skóry o podłożu zapalnym, takie jak AZS, łuszczyca, egzema, rzadko występują jako odosobnione dolegliwości. Dlatego dużym wsparciem podczas leczenia jest zarówno dieta przyjazna mitochondriom, jak i odpowiednia suplementacja, którą zaleca dr Bodo Kuklinski: koenzym Q10, kwas alfa-liponowy, witaminy z grupy B, witamina D, kwasy omega-3 oraz niezbędnie minerały. Badania naukowe wskazują natomiast na skuteczne działanie miejscowo stosowanej witaminy B12. Krem zawierający cyjanokobalaminę łagodził stany zapalne, zmniejszał swędzenie i łuszczenie się skóry oraz zapewniał odpowiednią ochronę naskórka.

Jesteś narażony na działanie czynników kancerogennych i / lub cierpisz z powodu przewlekłych chorób zapalnych? Sięgnij po koenzym Q₁₀! Jedną z głównych funkcji koenzymu Q₁₀ jest obniżanie poziomu takich czynników prozapalnych jak NF-KB czy TNFα, a tym samym redukowanie przewlekłych procesów zapalnych w organizmie czyli stanu, który sprzyja kancerogenezie.

Standardowe laboratoryjne zakresy często nie mają nic wspólnego z odzwierciedleniem tego, jak funkcjonuje nasza tarczyca. Jak zauważa Dr Sarah Myhill, leczenie często rozpoczyna się dopiero, gdy wynik badania TSH przekracza 5 mlU/l. Nie zmienia to faktu, że wielu z nas doświadcza objawów niedoczynności tarczycy już przy wyniku TSH równym 3, a nawet 2,5. Indywidualny zakres hormonów tarczycy to ten, w którym nasze samopoczucie jest najlepsze i nie odczuwamy żadnych objawów. Różnimy się między sobą pod względem biochemicznym i ta zmienność powinna być brana pod uwagę przy leczeniu chorób tarczycy.

Objawami niedoboru cynku mogą być problemy ze skórą i błonami śluzowymi (np. w jamie ustnej), wypadanie włosów, białe plamkami na paznokciach i osłabiona odporność. Częstą przyczyną niedoboru cynku są problemy z jego wchłanianiem, a proces ten utrudniają warzywa krzyżowe (kapustne, kalafior, brokuł, jarmuż, rzepa) Prawdopodobnie właśnie dlatego odradza się ich spożywanie w niedoczynności tarczycy, aby zapobiec hamowaniu wchłaniania cynku niezbędnego do prawidłowej gospodarki hormonów tarczycy.

Najdroższa przyprawa świata, szafran, wykazuje wyjątkowe właściwości przeciwdepresyjne. Obecne w nim związki, podobnie do syntetycznych antydepresantów, wykazują działanie regulujące poziom neurotransmiterów odpowiedzialnych za nastrój – serotoniny, dopaminy i noradrenaliny. Badania kliniczne z udziałem ludzi potwierdzają działanie antydepresyjne szafranu w dawkach 30 mg/dzień, już po 6 tygodniowej terapii. Wykazano zarówno statystycznie istotne różnice w porównaniu z placebo, jak i aktywność na poziomie zbliżonym do stosowanej w leczeniu depresji fluoksetyny.

„Mitochondria potrzebują konkretnych surowców do funkcjonowania. Dzięki badaniom, które przeprowadziłam z dr. Johnem McLarenem Howardem i profesorem Normanem Boothem w latach 2009 – 2013,  wiemy, jakie to surowce. Do najważniejszych mikroskładników wpływających na tempo pracy mitochondriów należały: magnez, koenzym Q10, acetylo-L-karnityna i witamina B3.” – dr Sarah Myhill.

Wniknięcie alergenu do organizmu uruchamia reakcję odpornościową, której towarzyszy stan zapalny. W przypadku alergii całorocznych np. na roztocza kurzu domowego czy białka zwierząt, stan zapalny staje się przewlekły. „Przemęczony” zapaleniem układ immunologiczny nie będzie funkcjonował wydajnie, co też zwiększa podatność organizmu na infekcje wirusowe. Warto wiedzieć, że tworzenie się stanów zapalnych jest skutkiem stresu oksydacyjnego. Mitochondria odgrywają ważną rolę w sygnalizacji prozapalnej. Z kolei mediatory prozapalne mogą również zmieniać funkcjonowanie mitochondriów. Obydwa te procesy zwiększają mitochondrialny stres oksydacyjny, sprzyjając błędnemu cyklowi zapalnemu, a tym samym osłabieniu odporności.

Beta-glukan to naturalna frakcja błonnika. Badania wskazują, że beta-glukan zwiększa aktywność niektórych typów komórek odpornościowych, w tym makrofagów, neutrofili i monocytów. Dzięki temu wspomaga naturalne siły organizmu do walki z przeziębieniem, grypą, a nawet rakiem. Znajdziesz go m.in. w drożdżach, jęczmieniu, owsie, grzybach czy algach.

Doktor Bodo Kuklinski w swojej praktyce niejednokrotnie zaobserwował podwyższone przeciwciała przeciwko boreliozie u osób po urazie szyjnego odcinka kręgosłupa, a sama bakteria w ich ciele nie występowała. Uruchamiały się jedynie reakcje obronne: nawracająca opuchlizna węzłów chłonnych, która sygnalizuje nasiloną aktywność komórek Th1. Nawracający wzrost poziomu przeciwciał przeciwko wirusowi Epsteina-Barr, chlamydiom, boreliozie czy innym patogenom może prowadzić do postawienia błędnej diagnozy oraz zastosowania niewłaściwego leczenia.

Konsekwencją wypadków i urazów są uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa, które nie zostają rozpoznane! Z powodu licznych powiązań nerwowych i krwionośnych odcinka szyjnego z innymi narządami możemy zacząć odczuwać szereg niespecyficznych dolegliwości: wyczerpanie, migreny, nadciśnienie, a z czasem może dojść do rozwoju depresji, syndromu przewlekłego zmęczenia, czy stwardnienia rozsianego.

Decydując się na diagnostykę w kierunku infekcji pasożytniczej warto mieć na uwadze niską czułość badań, zarówno z kału jak i z krwi. Dlaczego tak się dzieje? Przede wszystkim próbka kału musi pochodzić z tej partii stolca, w której jaja, cysty lub całe pasożyty są lub były obecne, co może być trudne. Z tego względu należy 3-krotnie powtórzyć badania w odstępie 2 dni. Badania z krwi dające możliwość oceny przeciwciał przeciwko pasożytom mogą dawać wynik fałszywie ujemny, gdyż pasożyty potrafią produkować substancje modyfikujące odpowiedź układu immunologicznego tak, aby ich „nie widział” i nie atakował.

Diagnostyka zespołu przewlekłego zmęczenia nie jest łatwa i może zając trochę czasu. Dr. Sarah Myhill zaleca rozpocząć ją od następujących kroków: 1. Potwierdź, czy występują u Ciebie dwa objawy, które są wspólne dla każdego przypadku CFS – obniżona wytrzymałość fizyczna i opóźnione pojawienie się zmęczenia (np. dopiero następnego dnia). 2. Sprawdź, czy diagnoza jest słuszna i czy wykluczono inne choroby, które mogą przypominać lub być pomylone z CFS albo współwystępować. 3. Zastanów się dokładnie, co spowodowało pojawienie się u Ciebie CFS, ponieważ będzie to ważna wskazówka dotycząca leczenia.

Kwasy tłuszczowe omega-3 wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe, a nawet przeciwarytmiczne. W ich suplementacji ważne są nie tylko czyste źródło pochodzenia i odpowiednia porcja, ale również proporcja kwasu EPA do DHA. Stosunek kwasów omega EPA do DHA wpływa na szlaki zapalne, które mogą być wyzwalane przez większą dostępność i utlenianie kwasów tłuszczowych. W wielu badaniach klinicznych stwierdzono, że stosunek EPA:DHA wynoszący 2:1 był skuteczniejszy w łagodzeniu czynników ryzyka stanu zapalnego w porównaniu z innymi proporcjami.

„Mitochondria potrzebują konkretnych surowców do funkcjonowania. Dzięki badaniom, które przeprowadziłam z dr. Johnem McLarenem Howardem i profesorem Normanem Boothem w latach 2009 – 2013,  wiemy, jakie to surowce. Do najważniejszych mikroskładników wpływających na tempo pracy mitochondriów należały: magnez, koenzym Q10, acetylo-L-karnityna i witamina B3.” – dr Sarah Myhill.

Glutaminian monosodowy to syntetycznie wytwarzana substancja służąca jako dodatek do żywności.  Część badaczy uważa, że glutaminiany występujące naturalnie w żywności nie są niebezpieczne, natomiast przetworzone wolne kwasy glutaminowe, stanowią realne zagrożenie dla zdrowia. Przeciwnicy stosowania glutaminianu monosodowego na skalę masową twierdzą, że może on wywoływać astmę, bóle głowy oraz wiele innych skutków ubocznych łącznie z uszkodzeniem mózgu.

Popularny lek przeciwbólowy ibuprofen ma negatywny wpływ na funkcjonowanie wątroby, nerek, układu trawiennego, serca (może zwiększać ryzyko zatrzymania akcji serca aż o 50%) a także, podobnie jak inne środki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, NSAR, czyli np. diklofenak, ibuprofen zwęża naczynia krwionośne i podwyższa ciśnienie krwi oraz prowadzi do nadmiernego gromadzenia wody w tkankach.

Jedną z substancji, która może pomóc w zapobieganiu skutkom starzenia, jest spermidyna. To naturalny związek wytwarzany w naszym organizmie, który pomaga aktywować proces autofagii. Polega na wymianie starych i potencjalnie uszkodzonych części komórek na nowsze, zdrowsze. Głównym celem tego procesu jest usunięcie uszkodzonych i toksycznych elementów z komórek i przywrócenie ich optymalnego działania.

Spermidyna jest określana jako mimetyk restrykcji kalorycznej – jest to środek naśladujący korzystne skutki postu lub zmniejszenia ilości przyjmowanych kalorii, jednocześnie ograniczając związane z nimi ryzyko. Pozytywny wpływ postu jak i spermidyny polega na aktywowaniu autofagii w wyniku której komórki wykorzystują niepotrzebne produkty zalegające w komórce i przetwarzają na energię.