Probiotyki dla wcześniaków

Probiotykom przypisuje się wiele korzyści zdrowotnych, zwłaszcza dla układu pokarmowego i odpornościowego, a także chorób o podłożu zapalnym. Część z nich jest jeszcze badana, jednak wiele wiarygodnych źródeł naukowych donosi, że probiotyki są ogromną szansą na poprawę zdrowia u wcześniaków z martwiczym zapaleniem jelit (NEC)¹.

Zbudowanie mikroflory jelitowej jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju organizmu dziecka. Wspiera, chociażby funkcjonowanie układu odpornościowego i przewodu pokarmowego. Jest niezwykle ważne u noworodków, a coraz więcej dowodów wskazuje, że także u dzieci urodzonych przedwcześnie. Obecnie dzieci urodzone przed terminem w większości przypadków mają duże szanse na przeżycie. Zdarzają się jednak powikłania przedwczesnego porodu, dlatego tak ważne jest minimalizowanie ryzyka ich wystąpienia. Jednym ze skutecznych profilaktycznych działań jest podawanie odpowiednich preparatów probiotycznych, które mogą zmniejszać ryzyko wielu z nich, w tym martwiczego zapalenia jelit (NEC)².

Ryzyko wcześniactwa

Wcześniaki, czyli dzieci urodzone pomiędzy 22 a 37 tygodniem ciąży, są szczególnie narażone na występowanie chorób zagrażających życiu. Dotyczy to zwłaszcza noworodków urodzonych przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży z masą ciała poniżej 1kg. Jednym z częstych i poważnych powikłań u wcześniaków jest martwicze zapalenie jelit (NEC, ang. necrotizing enterocolitis)³. To choroba trudna do wyeliminowania, dlatego stała się priorytetem badań dla wielu naukowców⁴. Charakteryzuje się zmianami zapalnymi, krwawieniami i owrzodzeniami, a nawet martwicą jelita. Powoduje nadmierny proces zapalny w jelicie, wpływając również na inne narządy, takie jak mózg, narażając chore niemowlęta na znacznie wyższe ryzyko powikłań neurologicznych^5-6. Ryzyko śmiertelności jest bardzo wysokie i wynosi 15–30%.

Chociaż nie stwierdzono jednoznacznej przyczyny tej choroby, postuluje się wpływ dysbiozy – zaburzenia mikroflory jelit, która nie zdążyła wykształcić się w pełni podczas życia płodowego. Okazuje się, że szansę na poprawę stanu zdrowia niosą probiotyki⁷.

Probiotyki dla wcześniaków i noworodków

Dane uzyskane z kilku przeglądów systematycznych i metaanalizach, jak również w dwóch analizach Cochrane dają całkiem obiecujące wyniki i wskazują na skuteczność stosowania probiotyków u wcześniaków z NEC. Zastosowano w nich bakterie z gatunku Lactobacillus (L. rhamnosus, L. acidophilus, L. casei, L. sporogenes) i Bifidobacterium (B. infantis, B. bifi dum, B. longum, B. lactis, B. breve).

Wśród nich wykonano obszerną analizę z udziałem 3093 dzieci urodzonych poniżej 29 tygodnia życia. 652 dzieciom podawano profilaktycznie probiotyki. U tej grupy rzadziej dochodziło do martwiczego zapalenia jelit i śmierci z powodu tej choroby².  

Pozytywne wnioski uzyskano także po przeanalizowaniu 11 badań o łącznej licznie 2887 badanych dzieci (1431 dzieci otrzymywało probiotyki, a 1456 placebo). Podawanie probiotyków spowodowało u nich znacznie zmniejszoną ilość zachorowań na martwicze zapalenie jelit oraz zmniejszyło ogólną śmiertelność⁸.

Kolejna metaanaliza uwzględniała 11 badań klinicznych nad NEC u 2176 przedwcześnie urodzonych dzieci o bardzo niskiej masie urodzeniowej (<1500 g). Dodatkowym walorem była randomizacja badań – losowy dobór pacjentów do grupy kontrolnej i eksperymentalnej, który dodatkowo podnosi wiarygodność wyników. Również te badania potwierdziły, że podawanie probiotyków zmniejszyło częstość występowania NEC oraz zmniejszyło śmiertelność o 58%⁹.

Reklama

BactoFlor ® dla dzieci Sprawdź

Immun-Intercell® dla dzieci Sprawdź

Fetusan plus Omega-3 Sprawdź

Wnioski z badań

Badania kliniczne dowodzą, że ryzyko wystąpienia NEC u wcześniaków jest znacznie niższe w przypadku stosowania probiotyków (do 65% mniejsza częstość występowania). Ponadto ich stosowanie zminimalizowało ryzyko wszelkiego rodzaju operacji brzucha o 30% i ewentualnego zgonu. Wśród badanych szczepów najbardziej skuteczne okazało się połączenie B. infantis, B. bifidum oraz Streptococcus Thermophilus i L. acidophilus¹⁰.

Zalecenie dotyczące profilaktyki NEC

Według Towarzystwa Intensywnej Terapii Noworodków i Dzieci, aby zbudować prawidłową fizjologiczną florę jelitową
u wcześniaków, zalecana jest suplementacja przez okres 1-2 miesięcy. Wskazane jest stosowanie probiotyków 1-2 razy dziennie w dawce 3×10⁹ CFU (jednostek tworzących kolonię), zaczynając od pierwszych 10 dni życia i kontynuując przez co najmniej 7 dni.

Bezpieczeństwo stosowania probiotyków u wcześniaków

Zasadniczo probiotyków nie należy podawać wcześniakom o wadze poniżej 1 kg, jednak ocena 9 indywidualnych badań sugeruje, że nawet wysokie dawki, które podano zdrowym niemowlętom w badaniach długoterminowych (18 miesięcy), nie wykazało żadnych negatywnych skutków. ^11-12

Bezpiecznym i polecanym preparatem jest Bactoflor® dla dzieci. Zawiera odpowiednio wyselekcjonowane szczepy działające profilaktycznie na każdy odcinek jelit. W jego skład wchodzi 9 fizjologicznych dla dziecka szczepów bakterii kwasu mlekowego o udowodnionym działaniu. Należą do nich:

1. Bifidobakterium bifidum,
2. Bifidobakterium breve,
3. Bifidobakterium infantis,
4. Bifidobakterium longum,
5. Lactobacillus acidophilus,
6. Lactobacillus casei,
7. Lactobacillus reuteri,
8. Lactobacillus rhamnosus,
9. Streptococcus thermophilus.

BactoFlor® dla dzieci posiada specjalną formułę, oporną na działanie kwasu solnego tak, aby bakterie mogły dotrzeć do miejsca ich działania. Ponadto ilość 3 miliardów jednostek tworzących kolonie (CFU) na gram produktu zapewnia skuteczną jednorazową dawkę (4 x 10^9 CFU). Jest wolny od sztucznych dodatków, barwników i laktozy, a jego produkcja przebiega zgodnie z normami GMP.

Jednak zaleca się ostrożność przy stosowaniu produktów probiotycznych u wcześniaków zwłaszcza z bardzo niską masą ciała, ponieważ według niektórych danych, ich osłabiona bariera immunologiczna może zwiększać ryzyko sepsy¹³.