Fosfatydylocholina – korzyści i dawkowanie

Fosfatydylocholina jest fosfolipidem, który naturalnie buduje błony naszych komórek. Uczestniczy w przemianie materii i jest źródłem energii. Jej odpowiednie spożycie może poprawić zdrowie. Przedstawiamy więcej informacji na temat jej zalet, dawkowania i skutków ubocznych.

Czym jest fosfatydylocholina?

Fosfatydylocholina jest fosfolipidem przyłączonym do cząsteczki choliny. Fosfolipidy zbudowane są z kwasów tłuszczowych, glicerolu i fosforu.

Jest obecna w każdej komórce ciała jako kluczowy element budujący błony komórkowe [1].

Fosfatydylocholina pełni szereg istotnych funkcji [1-7]:

• chroni układ nerwowy poprzez zwiększenie poziomu choliny i acetylocholiny w mózgu,
• pomaga rozkładać tłuszcze,
• wspiera pracę wątroby,
• buduje surfakant (mieszankę tłuszczów i białek) wyściełających nasze płuca i umożliwiającą oddychanie,
• wchodzi w skład śluzu wyściełającego i chroniącego nasze jelita.

Wraz z wiekiem poziom fosfatydylocholiny może ulegać obniżeniu. Według niektórych badań, pomiędzy 40 a 100 rokiem życia w mózgu dochodzi do 10% zmniejszenia jej ilości [2].

Niedobór choliny może obniżać poziomy fosfatydylocholiny w wątrobie, prowadząc do jej uszkodzenia [8].

Fosfatydylocholina jest również odpowiedzialna za produkcję lipoprotein o bardzo niskiej gęstości (VLDL) [9,10]

Niedobór fosfatydylocholiny

Niski poziom fosfatydylocholiny w mózgu obserwowany jest w chorobie Alzheimera [11,12] jak również w schizofrenii [13,14,15].

Z kolei niski poziom fosfatydylocholiny w wątrobie wiąże się z chorobą stłuszczeniową (NAFLD) [16].

Źródła w żywności

Pokarmy o najwyższej zawartości fosfatydylocholiny [18, 19]:

• Żółtka jaj (6,771 mg / 100 g),
• Wątroba wieprzowa (1668 mg / 100 g),
• Wątróbka drobiowa (1120 mg / 100 g),
• Soja (917 mg / 100 g),
• Wołowina (408 mg / 100 g),
• Pierś z kurczaka (391 mg / 100 g),
• Dorsz (331 mg / 100 g),
• Orzeszki ziemne (270 mg / 100 g),
• Ziemniak (38 mg / 100 g),
• Szpinak (37 mg / 100 g),
• Marchewka (23 mg / 100 g).

Fosfatydylocholina – właściwości i korzyści zdrowotne

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (IBD)

Ocena kilku badań zastosowania fosfatydylocholiny u 316 pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego zmniejszyła nasilenie choroby, a nawet zapoczątkowała remisje. U niektórych pacjentów spowodowała nawet całkowite odstawienie leków (kortykosteroidów) [20-23].

Stosowanie fosfatydylocholiny przez 12 tygodni poprawiło objawy opornego na leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego [22].

Wrzody żołądka wywołane przez NLPZ

W kilku badaniach (z udziałem 345 uczestników) udowodniono, że fosfatydylocholina chroniła śluzówkę żołądka przed uszkodzeniami spowodowanymi przez niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) [23-25].

Badania na modelu zwierzęcym wskazują również na potencjalny wpływ fosfatydylocholiny na zmniejszanie toksyczności NLPZ i zwiększenia ich właściwości terapeutycznych [26-29].

Rozwój mózgu niemowląt

Wiele badań dowodzi, że cholina (składnik fosfatydylocholiny) jest niezbędna dla rozwoju mózgu u płodu. Jej optymalne spożycie choliny w ciąży zapewnia prawidłową strukturę i funkcjonowanie mózgu,  może poprawić pamięć i funkcje poznawcze, a nawet zapobiega wadom wrodzonym [30-34].

W jednym z przeglądów klinicznych suplementacja fosfatydylocholiny w ciąży może sprzyjać rozwojowi mózgu płodu i zapewniać ochronę przed chorobami psychicznymi [35].

W badaniu na grupie 49 kobiet w ciąży te osoby, które otrzymywały suplementy fosfatydylocholinyt, zgłaszały mniej problemów z koncentracją i mniejsze wycofanie społeczne u ich dzieci [36].

Badania wymagające poparcia

Przedstawiamy podsumowanie aktualnych badań na modelach zwierzęcych i komórkowych, które powinny zostać potwierdzone badaniami klinicznymi, aby można było ocenić ich skuteczność u ludzi. Nie należy interpretować ich jako sprzyjających korzyściom zdrowotnym, a raczej jako potencjalny kierunek do dalszych badań.

Wpływ na pamięć

Obniżony poziom fosfatydylocholiny wpływa na osłabienie lub utratę pamięci i dotyczy zwłaszcza osób z chorobą Alzheimera [37].

Suplementacja fosfatydylocholiny wśród 80 zdrowych młodych dorosłych poprawiła pamięć [38].

U myszy z demencją podawanie fosfatydylocholiny zwiększyło poziom choliny i acetylocholiny w mózgu, poprawiając pamięć i chroniąc mózg [39-42].

Zdrowie wątroby

Zarówno niedobór choliny, jak i fosfatydylocholiny może przyczyniać się do bezalkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) [43-44].

Połączenie fosfatydylocholiny, ostropestu plamistego i witaminy E wpłynęło na znaczną poprawę enzymów wątrobowych, zmniejszenie insulinooporności i poprawę struktury wątroby u 179 pacjentów z NAFLD [45].

W badaniu na modelu zwierzęcym skrajny niedobór fosfatydylocholiny może powodować uszkodzenie wątroby, a nawet śmierć. Badanie wykazało również, że fosfatydylocholina może promować regenerację wątroby [46-47].

W innych badaniach na zwierzętach naukowcy zaobserwowali potencjał choliny i fosfatydylocholiny w zapobieganiu postępowi bezalkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby i zwiększeniu szans na przeżycie po operacji wątroby [48-50].

Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C

W jednym z badań fosfatydylocholina pomogła w leczeniu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C, ale nie w leczeniu zapalenia wątroby typu B [51].

Natomiast w badaniu z udziałem 15 pacjentów fosfatydylocholina pomogła w leczeniu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B [52].

Reklama

Neuro-Intercell® Sprawdź

Memoserin Sprawdź

Hepar-Intercell Sprawdź

B-Komplex MSE Sprawdź

B-Kompleks Intercell® Sprawdź

Konieczne są dalsze badania w celu oceny skuteczności fosfatydylocholiny w wirusowym zapaleniu wątroby typu B i C.

Rozkład tłuszczu (lipoliza)

Lipoliza polega na rozkładzie trójglicerydów na glicerol i wolne kwasy tłuszczowe. Fosfatydylocholina zwiększa aktywację receptora PPAR-gamma, odpowiedzialnego za ten proces [53,54].

Niektórzy lekarze stosują zastrzyki z fosfatydyloholiny bezpośrednio do złogów tłuszczu, co może powodować rozkładanie tłuszczu. Jednak z powodu braku wystarczających dowodów i badań klinicznych nie można jednoznacznie stwierdzić, czy to leczenie jest bezpieczne i skuteczne [55,56].

Według ograniczonych wstępnych dowodów mogą one również pomóc w tłuszczakach, łagodnych guzach spowodowanych nagromadzeniem tłuszczu. Jednak naukowcy podkreślili potrzebę dalszych dobrze zaprojektowanych badań [57].

Badania o nikłych dowodach  

Przedstawione badania na modelach komórkowych i zwierzęcych stanowią interesujący kierunek dalszych badań, jednak nie stanowią żadnych potwierdzonych właściwości fosfatydylocholiny.

Układ nerwowy

Stany zapalne mogą zmniejszać produkcję nowych neuronów w hipokampie, regionie mózgu ważnym dla procesów uczenia się i zapamiętywania. Fosfatydylocholina zapobiegała zmniejszeniu tworzenia neuronów u myszy poprzez tłumienie TNF-alfa [58].

Fosfatydylocholina zwiększała aktywność enzymów antyoksydacyjnych (MDA, CAT) u szczurów z uszkodzeniami mózgu przez niedotlenienie [59].

Kamienie żółciowe

W jednym badaniu na myszach naukowcy zaobserwowali zdolność dietetycznej fosfatydylocholiny do zapobiegania tworzeniu się kamieni woreczka żółciowego [60].

Skutki uboczne i środki ostrożności dotyczące fosfatydylocholiny

W większości badań klinicznych fosfatydylocholina była bezpieczna i dobrze tolerowana. Jednak zdarzały się działania niepożądane, takie jak [61-64]:

• niestrawność,
• biegunka,
• nudności,
• wymioty,
• pocenie się.

Fosfatydylocholina wydaje się być bezpieczna dla kobiet w ciąży, ale przed suplementacją należy skonsultować się z lekarzem.

Ryzyko chorób serca

Produkty uboczne metabolizmu fosfatydylocholiny obejmują N-tlenek trimetyloaminy (TMAO), który może zwiększać ryzyko miażdżycy i chorób serca [65-67]. Jednak związek między TMAO i chorobami serca wciąż badany.

W jednym z badań u 26 uczestników suplementacja fosfatydylocholiny zwiększyła poziom trójglicerydów we krwi. Jednak w tym samym badaniu fosfatydylocholina obniżył homocysteinę, która jest potencjalnym czynnikiem ryzyka chorób serca [68].

Potrzebne są dalsze, aby wyjaśnić wpływ suplementacji fosfatydylocholiny na zdrowie serca.

Suplementy i dawkowanie fosfatydylocholiny

Suplementy fosfatydylocholiny nie zostały zatwierdzone przez FDA do użytku medycznego. Ogólnie rzecz biorąc, organy regulacyjne nie zapewniają jakości, bezpieczeństwa i skuteczności suplementów. Należy skonsultować jej suplementację z lekarzem.

Fosfatydylocholina może być podawana w kapsułkach, tabletkach i zastrzykach. Natomiast jej dawki najlepiej dobierać indywidualnie pod nadzorem lekarza.

W badaniach klinicznych stosowano różne doustne dawki fosfatydylocholiny, w zakresie od 0,5 do 4 g dziennie przez okres do 12 tygodni [69-71].

Zastrzyki z fosfatydylocholiny zawierały od 40 cm³ do 60 cm³ [73].