Papaina to enzym z roślinny naturalnie występujący w papai i popularny suplement diety. Ceniony zwłaszcza za wspomaganie trawienia i redukowanie stanów zapalnych. Może również okazać się pomocny w zwalczaniu infekcji. Dowiedz się w czym jeszcze potrafi pomóc papaina.
Czym jest papaina?
Papaina jest enzymem proteolitycznym ekstrahowanym z surowych owoców rośliny papai. Enzymy proteolityczne pomagają rozkładać białka na peptydy i aminokwasy [1, 2].
Papaina naturalnie jest obecna w owocach papai oraz jako suplement diety.
W medycynie ludowej papaina jest stosowana w celu zmniejszenia bólu, stanów zapalnych i obrzęków. Używa się jej również do poprawy trawienia i leczenia infekcji, biegunki i alergii.
Papaina może zmniejszać wzdęcia, gazy i biegunkę. Według najnowszych badań może również zwalczać stany zapalne i infekcje [3, 4, 5].
Papainę ekstrahuje się z mlecznego płynu papai, który znajduje się w owocach, łodygach i liścia rośliny. Owoc jest najbogatszy w ten enzym, a im bardziej niedojrzała papaja, tym bardziej aktywna jest papaina [6, 7, 8].
Działanie papainy
Podstawowym działaniem enzymu papainy jest trawienie białek i rozkładanie ich na aminokwasy i peptydy, które mogą zostać wchłonięte w jelitach.
Papaina działa również przeciwutleniająco i przeciwzapalnie. Może neutralizować nadmiar wolnych rodników, których nadmiar przyczynia się do wielu chorób przewlekłych [9, 10, 11, 13, 12].
Ponadto rozkłada składnik glutenu (gliadynę), który powoduje problemy u osób z celiakią [14, 15, 16, 17].
Blokuje również rozwój szkodliwych bakterii jelitowych, utrzymując zdrowy mikrobiom.
Papaina ma szereg korzyści, jak i potencjalnych skutków ubocznych [18, 19, 20, 21]:
Zalety
- Wspomaga trawienie,
- Redukuje stres oksydacyjny i stany zapalne,
- Zmniejsza ból mięśni,
- Wspomaga gojenie się skóry i ran,
- Pomaga przy infekcjach i bólu gardła,
- Wspiera zdrowie zębów,
- Może chronić mózg.
Wady
- Może powodować ból brzucha,
- Może powodować reakcje alergiczne,
- Ryzykowna dla kobiet w ciąży,
- Może wchodzić w interakcje z lekami.
Właściwości i enzymu papainy
- Poprawia trawienie
Enzym papai pomaga trawić białka, rozkładając je na aminokwasy, które mogą zostać wchłonięte przez organizm. Dzięki temu może poprawić objawy u osób z różnymi zaburzeniami trawienia [1, 22, 23, 24, 25].
Badania kliniczne wśród ponad 250 osób dowodzą, że enzym papai zmniejszał zapalenie jelit i żołądka oraz łagodził objawy, takie jak nudności, ból brzucha i zaparcia [26, 3, 46]
- Zespół jelita drażliwego (IBS)
W dwóch badaniach klinicznych z udziałem ponad 150 osób z IBS z postacią zaparciową lub przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka enzym papai zmniejszył objawy, takie jak zaparcia, wzdęcia i bóle brzucha, jednocześnie zmniejszając stan zapalny [26, 3].
Enzym papai może również blokować wzrost szkodliwych bakterii jelitowych, które powodują IBS i inne zaburzenia pracy żołądka i jelit [27, 28].
- Wrzody żołądka
W badaniu na modelu zwierzęcym papaina zmniejszała kwasowość żołądka i wielkość wrzodów u szczurów z choroba wrzodową [27, 28].
- Nietolerancja glutenu
Papaina może rozkładać składnik glutenu – gliadyny, dzięki czemu może potencjalnie pomóc osobom z celiakią.
U 3 osób z celiakią suplementy papainy poprawiły wchłanianie składników odżywczych i zmniejszyły biegunkę [24, 29, 30].
- Zgaga
W badaniu klinicznym z udziałem 200 osób z niestrawnością papaina zmniejszała zapalenie żołądka. W porównaniu
z placebo łagodzi objawy, takie jak ból brzucha, wymioty, nudności, zgaga, odbijanie i wzdęcia [31].
Enzym papai poprawia trawienie, florę jelitową i wchłanianie składników odżywczych u osób z celiakią, niestrawnością i IBS. Może również chronić przed wrzodami żołądka.
- Przyspiesza gojenie się ran
W badaniach klinicznych z udziałem ponad 350 osób i 30 dzieci enzym papai stosowany miejscowo na skórę przyspieszył gojenie się oparzeń lub owrzodzeń.
Papaina zmniejszyła obszar rany, usuwając uszkodzoną tkankę, przyspieszyła zamknięcie rany i skróciła czas pobytu
w szpitalu [32, 33, 34, 35, 36, 37].
Badania na modelu zwierzęcym i komórkowym wykazały, że papaina stosowana miejscowo usuwała martwe komórki
i tkanki, stymulowała gojenie się ran oraz zmniejszała blizny i stany zapalne. Może także zapobiegać infekcjom bakteryjnym [38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45].
- Obniża stan zapalny i stres oksydacyjny
Papaina w połączeniu z innymi enzymami: bromelainą, trypsyną i chymotrypsyną, obniżyła wysokie poziomy TGF-beta, zmniejszając w ten sposób stan zapalny u 130 osób [47].
W badaniu na modelu zwierzęcym papaina zmniejszała stany zapalne równie skutecznie co niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ [48, 49].
W badaniach na modelach komórkowych papaina zwiększała poziom limfocytów Treg (regulatorowe), które mogą zwalczać stany zapalne i normalizować odpowiedź immunologiczną. Obniżyła także stężenia cytokin zapalnych takich jak: TNF, IL-8, IL-6 w komórkach ludzkich [50].
W innych badaniach (modele komórkowe i zwierzęce) dowiedziono, że papaina obniżała stres oksydacyjny z podobną skutecznością do witaminy E i witaminy C oraz zwiększała poziom enzymów przeciwutleniających (glutation, SOD, CAT). [51, 52, 53, 54]
Papaina zmniejsza stan zapalny, zwiększa obronę przeciwutleniającą i może pomóc zrównoważyć odpowiedź immunologiczną.
- Pomaga zwalczać infekcje
W badaniu trwającym trzy lata, wśród 62 kobiet z zakażeniami pochwy drożdżakami suplementacja enzymami papainą i bromelainą oraz rutyną zmniejszał objawy i hamował nawrót infekcji [55].
Z kolei w badaniach na modelach zwierzęcych i komórkowych dowiedziono, że papaina niszczyła biofilmy – skupiska bakterii odporne na zwykłe leczenie. [56, 57, 58, 59, 60]
Papaina blokowała wzrost bakterii, grzybów i pasożytów takich jak [56, 57, 58, 59, 60]:
- bakterie wywołujące infekcje dróg oddechowych, jelit, żołądka i dróg moczowych (Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, E. coli, Pseudomonas aeruginosa, Shigella),
- Candida,
- Schistosoma mansoni.
Prawdopodobnie papaina może zwalczać infekcje bakteryjne, drożdżowe i pasożytnicze – ale potrzebne są dalsze badania.
- Pomaga zachować zdrowie jamy ustnej
Papaina może być stosowana jako dodatek do pasty do zębów.
W badaniu wśród 52 osób z aparatami ortodontycznymi i zapaleniem dziąseł pasta do zębów z papainą i bromelainąograniczała płytkę nazębną i próchnicę lepiej niż standardowa pasta do zębów. [61, 62]
W innym badaniu pasta enzymatyczna z papainą oczyściła ubytki zębów u 13 z 14 badanych osób. [61, 62]
Żel z enzymem papai hamował próchnicę bez wpływu na strukturę kości zębów. Zapobiegał także rozwojowi bakterii wywołujących płytkę nazębną i ich biofilmów. [63, 64, 65, 66, 67, 68]
Naturalna pasta do zębów z papai i innymi ziołami pomaga zmniejszyć stan zapalny dziąseł i próchnicę.
- Może zmniejszyć ból
Wśród 80 osób po operacji suplementacja papainy, bromelainy i rutyny zmniejszała ból szybciej niż w grupie kontrolnej przyjmującej placebo. Zmniejszyło to również potrzebę stosowania środków przeciwbólowych [69].
Z kolei u 30 zdrowych osób suplement z enzymami, w tym papainą, zmniejszał ból mięśni i ból po intensywnym wysiłku lepiej niż placebo. Dodatkowo suplementacja zapobiegała uszkodzeniu mięśni i poprawiała regenerację po wysiłku [70, 71].
- Może zmniejszać objawy autyzmu
Papaina wykazała pewne działanie na objawy autyzmu u dzieci. Papaina i pepsyna poprawiły reakcję emocjonalną, ogólne zachowanie i objawy jelitowe w badaniu klinicznym ponad 100 dzieci z autyzmem [72].
- Może zmniejszyć objawy półpaśca
Wśród 192 badanych osób z półpaścem, enzymy trawienne, w tym papaina, łagodziły ból i zmiany skórne równie skutecznie, jak lek przeciwwirusowy acyklowir. Trudno jednak powiedzieć, jak bardzo papaina przyczynia się do korzyści [73].
Ograniczenia i zastrzeżenia
Jednak wyniki badań nie dają jednoznacznej pewności co do korzyści stosowania papainy. Zarówno korzyści, jak i skutki uboczne związane ze stosowaniem enzymu papainy są w dużej mierze oparte na badaniach na zwierzętach i komórkach. Natomiast w kilku opublikowanych badaniach klinicznych uczestniczyła zbyt małą liczbą uczestników.
Ponadto w wielu badaniach wykorzystano suplementy wieloenzymatyczne, co sprawia, że udział papainy pozostaje niejasny.
Skutki uboczne i środki ostrożności
Zgłaszane skutki uboczne stosowania enzymu papainy są łagodne i obejmują [74, 75]:
- ból brzucha,
- biegunkę,
- podrażnienie gardła,
- wysypkę na skórze.
Szczególną ostrożność powinny zachować osoby uczulone na papaję i unikać suplementów z papainą. [76]
Również kobiety w ciąży powinny unikać suplementów z papainą.
Interakcje z innymi lekami
Papaina w połączeniu z lekami przeciwcukrzycowymi może nadmiernie obniżyć poziom cukru we krwi [76].
Ekstrakty z liści papai mogą zwiększać liczbę płytek krwi, dlatego należy ich unikać podczas stosowania leków rozrzedzających krew takimi jak heparyna, aspiryna i warfaryna [77, 78].
Dawkowanie i suplementacja
Ciężko oszacować zawartość papainy w owocach, dlatego dla precyzyjnego dobrania dawki można stosować przecier / sok owocowy, proszek, kapsułki lub tabletki o określonej zawartości enzymu [79, 80].
Synergistyczne działanie papainy
Działanie papainy wzmacniają substancje takie jak:
Bromelaina: doskonale nadaje się do poprawy trawienia i łagodzenia stanów zapalnych. Ponadto pasta do zębów z papainą i bromelainą usuwa przebarwienia zębów lepiej niż standardowa pasta do zębów [81].
Inne enzymy trawienne: preparaty wieloenzymowe mogą dodatkowo poprawiać trawienie. Czasami dodaje się także probiotyki i / lub żółć [82].
Chlorofil: krem z papainą i chlorofilem do pielęgnacji ran pomógł usunąć martwe tkanki i szybciej goić rany [84, 83].
Dawkowanie
Kapsułki lub tabletki zawierają od 20 mg do 40 mg papainy i powinny być przyjmowane zgodnie z zaleceniami producenta, ponieważ suplementy nie są standaryzowane.
Bibiografia:
- https://thescipub.com/abstract/10.3844/ajbbsp.2012.99.104
- http://www.indianjournals.com/ijor.aspx?target=ijor:ijar1&volume=41&issue=1&article=012
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29604620/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27416522/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23212988/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1186404/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13508399/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1264507/?page=1
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27416522/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26243847/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/789219/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23190471/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23212988/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26593625/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23524622/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29604620/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7097295/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29604620/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27416522/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23212988/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23524622/
- https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10942912.2012.709210
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23524622/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14209911/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4946704/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23524622/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4058214/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19566009/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/62236/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26593625/
- https://annalskemu.org/journal/index.php/annals/article/view/2322
- https://indjst.org/archives
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3523510/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10563690/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12851592/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8771841/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10786448/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25431122/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23405827/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20095880/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21061910/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17877152/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23266464/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19041705/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15455084/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11561866/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11589110/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4480493/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21520494/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21520494/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16691628/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3508853/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8412504/
- http://it.science.cmu.ac.th/ejournal/journalDetail.php?journal_id=5033
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23710984/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27175088/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7097295/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2090123218301334
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8412504/
- http://jrds.ir/browse.php?a_id=355&sid=1&slc_lang=en
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5429476/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21678665/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19148394/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18477426/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16491964/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28662376/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26969579/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20660971/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8304581/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15161110/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2698827/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26243847/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7713467/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3523510/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4540030/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4471117/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27857891/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3757281/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12851592/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/789219/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21356017/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4923703/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13543669/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13487919/