Klucz do medycyny mitochondrialnej

Uszkodzenia naszych komórek zaczynają się w mitochondriach. Chroniczne zapalenie – niezależnie czym spowodowane  – prowadzi do nadwyrężenia układu odpornościowego i tym samym stanowi duże zagrożenie dla mitochondriów. Pozyskiwanie energii w celach: przetwarzania sygnałów, metabolicznych lub dla budowy pęcherzyków odbywa się przy pomocy ubichinonu. Jest on używany także do ochrony genów, protein lub lipidów błon.

Deficyt Q₁₀ prowadzi do deficytu bioenergetycznego (BED) i w konsekwencji do procesów degeneratywnych. Nawet niewielka ilość substancji fizjologicznych, oddziałujących na mitochondria, pozwala na skuteczną prewencję i terapię. Ubichinon Q₁₀ jest najbardziej znaczącą substancją o największym wpływie na mitochondria. Ważne jest dawkowanie oraz poziom Q₁₀ we krwi.

Q₁₀ istnieje tak długo, jak tlen

Q₁₀ został odkryty w 1955 roku przez Freda Cranego jako substancja pomarańczowożółta, skrajnie lipofilowa oraz rozpuszczalna tylko w heksanie. W roku 1957 Karl Folkers wyjaśnił jej strukturę chemiczną. Za opisanie roli Q₁₀ w łańcuchu oddechowym Peter Mitchell otrzymał w roku 1978 nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. Tym samym potwierdzono znaczenie Q₁₀ dla mitochondrialnego oddychania komórkowego oraz w konsekwencji dla procesów wytwarzania energii.

Q₁₀ jest syntetyzowany biologicznie w komórkach i mitochondriach z tyrozyny, metioniny i kwasu mewalonowego. Również z pokarmem, w zależności od składu, każdego dnia otrzymujemy 1-3 mg Q₁₀. W przypadku nieobciążonego organizmu Q₁₀ jest rozpowszechnione głównie w postaci zredukowanej (jako ubichinol); proporcja między postacią utlenioną a zredukowaną powinno wynosić 10/90. Stres oksydacyjny wszelkiego rodzaju, w szczególności spowodowany przez stany zapalne, może prowadzić do zmiany tej proporcji aż do śmierci komórek. Ubichinol ma silne antyoksydacyjne działanie ochronne. W tym działaniu „poświęca” jednak samego siebie, co z kolei skutkuje niedoborem Q₁₀: deficytem bioenergetycznym (BED).

Ojciec medycyny mitochondrialnej Rolf Luft, autor odkrycia z roku 1962, wyjaśnia w nim, że mitochondriopatie są nie tylko dziedziczone od matki, lecz przede wszystkim zostają nabyte w ciągu życia. Dziedziczone mitochondrialne DNA nie jest jak jądrowy DNA, chronione przez histony. Poza tym mitochondria wykazują słabszą enzymatyczną aktywność naprawczą, co wiąże się z sumowaniem uszkodzeń. Od określonej wartości (60-80% uszkodzonych mitochondriów) występują zaburzenia w danym narządzie. Prawidłowość ta otwiera szerokie spektrum możliwości prewencji oraz terapii. Ponieważ ubichinon Q₁₀ znajduje się w centrum łańcucha oddechowego oraz określa całą dynamikę błon, należy mu przypisać wprost niewyobrażalny potencjał prewencyjny oraz terapeutyczny. Do jego działania związanego z pośredniczeniem w produkcji energii oraz antyoksydacyjnego należy dodać wiele innych funkcji biologicznych: kontrolę wzrostu, zaprogramowaną śmierć komórek (apoptozę), sterowanie kanałami jonowymi, wodnymi oraz pompami witaminy C, szczelinowymi połączeniami międzykomórkowymi, zwijaniem białek, tworzeniem pęcherzyków oraz ich migracją, jak również kontrolę wydzielniczą.

Poparcia naukowe dla przytoczonej różnorodności działania Q₁₀ dostarczają badania ekspresji genetycznej dokonane przez F. Döhringa. W hodowli komórek CaCo-2 (komórek przewodu pokarmowego) zbadano, ile genów z ok. 10.000 jest „włączanych” przez daną dawkę Q₁₀ i które proteiny ulegają ekspresji. Włączonych było ok. 600 genów, 80% aktywowanych protein było odpowiedzialnych za przetwarzanie sygnałowe, 60% za metabolizm, 50% za tworzenie pęcherzyków¹.

Dawkowanie i bezpieczeństwo

Medycyna mitochondrialna wymaga, aby zastosowane substancje docierały do mitochondriów lub aby tworzenie się substancji fizjologicznych następowało w mitochondriach. J. Schoenen J. Jacquy, M. Lenaerts w 1998 roku odkryli, że mitochondrialny deficyt bioenergetyczny pacjentów cierpiących na migrenę mógł zostać przezwyciężony dopiero dawką 400 mg ryboflawiny². Poziom resorpcji, czas połowicznego rozpadu, formuła zastosowana do produkcji farmaceutyków, poziom zużycia oraz tolerancja określają dawkowanie Q₁₀. Do tego dochodzi jeszcze czynnik mówiący o tym, jak szybko trzeba przezwyciężyć deficyt bioenergetyczny. Dawkowanie kieruje się swoimi zasadami zależącymi od tego, czy mamy do czynienia z prewencją, czy z ostrym stanem chorobowym, jak np. z reanimacją po ustaniu akcji serca³. Spektrum dawkowania rozciąga się od 1 do 12 mg/ kg masy ciała. Terapeutyczne oddziaływanie mają dawki Q₁₀ we krwi (pobranej na czczo) o wartości minimum 2,5 µg/ ml. W normalnym przypadku wartość ta wynosi 0,85 µg ± 0,15 µg/ ml. Udowodniono na próbie 608 dzieci z wypadaniem płatka zastawki serca, że skutecznym stężeniem Q₁₀ we krwi jest wartość 2,5 µg/ ml połączona z dawkowaniem co najmniej 3 mg/ kg masy ciała.

Masa ciała, obciążenia natury fizycznej lub psychicznej, procesy zapalne, cukrzyca, statyny, chemioterapia, napromieniowywanie, trucizny środowiskowe zwiększają endogenne zużycie i tym samym egzogenne zapotrzebowanie. Początkowo powinno się wyjść od większej dawki, aby błony mogły zostać nasycone Q₁₀. Dawka podtrzymująca może zostać określona, jeżeli po redukcji dawki w ciągu ośmiu do dziesięciu dni w dalszym ciągu poprawa jest obserwowana; czas połowicznego rozpadu Q₁₀ wynosi 30 do 33 godzin.

Ponieważ w medycynie mitochondrialnej nieodzowne są wysokie dawki substancji, należy koniecznie sprawdzić tolerancje oraz bezpieczeństwo.

Należy sprawdzić spełnianie wymagań z obszarów takich, jak:

– produkcja biologiczna,

– wysoki stopień czystości (HPLC),

– toksykologia (LF50 4.000 mg/ kg masy szczura/myszy),

– teratologia (> 600 mg/ kg masy szczura/myszy),

– stabilność.

Dla każdego preparatu powinna być określona kinetyka. W przypadku substancji wspomagających powinno się rezygnować z niefizjologicznych emulgatorów. Powinno się stosować metodę okrężną (cykliczną) w celu określenia poziomu Q₁₀ we krwi. Q₁₀ uchodzi przy tych założeniach za substancję wyjątkowo bezpieczną i względnie nisko interaktywną z innymi lekami. Wyjątek stanowią tyroksyny, leki przeciwpłytkowe i antyarytmiczne; w ich wypadku zaleca się początkowe utrzymywanie dawkowania na tym samym poziomie, a następnie podnoszenie dawki. Ponieważ Q₁₀ w ogóle nie jest substancją podlegającą metabolizmowi, tzn. jest wydalany wraz z kałem w stanie nienaruszonym, może być stosowany również w chorobach wątroby i nerek.

Q₁₀ już w roku 1974 (w Japonii) oraz w 1984 (we Włoszech) został dopuszczony do użytku jako preparat na niewydolność serca. Już od dawna jest używany przez pediatrów przy zdiagnozowanej wrodzonej mitochondriopatii – stosowane są wysokie dawki (10 mg/ kg masy ciała). W międzyczasie został wykorzystany do terapii dietą – skutecznie w celach prewencyjnych, a także jako terapia wspomagającą. Dzięki starannym badaniom klinicznym Q₁₀ zyskuje coraz większe znaczenie dla nurtu, jakim jest salutogeneza. Każdy, kto w sposób odpowiedzialny obchodzi się z tą substancją, wkrótce pozna jej znaczenie dla procesów aktywizacji mitochondriów oraz ich ochrony – w celach prozdrowotnych.

Prewencja: Celem powinna być ochrona mitochondriów przed przewidywalnymi, a także trudnymi do przewidzenia uszkodzeniami DNA mitochondrialnego oraz jądrowego, białek, a szczególnie lipidów (błon). Należy stworzyć rezerwy Q₁₀. Do tego niezbędne jest stałe przyjmowanie koenzymu w dawce 1-2 mg/ kg masy ciała lub przez 1-2 tygodnie przed spodziewanym wystąpieniem stresorów.

Sporty wyczynowe: Na pierwszym planie nie stoi tutaj zwiększenie wydajności, lecz ochrona mitochondriów oraz szybka zdolność regeneracji. Już w 1969 roku Folkers i Enzmann rozpoznali u sportowców wyczynowych, jak Marc Spitz, obniżony poziom Q₁₀ we krwi, który pociągał za sobą wysoką zapadalność na infekcje.

Układ krążenia: Wielka szkoda, że w tej dziedzinie Q₁₀ tak często pozostaje niedoceniony i tak rzadko jest stosowany. S. Schroeder er al. wykazali, że Q₁₀ chroni śródbłonek tak samo dobrze, jak statyny⁴. Uszkodzenia reperfuzyjne po operacjach serca mogą zostać złagodzone dzięki terapii przy użyciu Q₁₀ ⁵.

Ogromne wrażenie robią badania, które przeprowadził Damian et al.³ Była to podwójnie ślepa próba, w której ilość pacjentów, którzy przeżyli po zatrzymaniu krążenia, jeżeli podawano im Nano-Q10 w przeciwieństwie do placebo, była dwukrotnie wyższa, a mianowicie 68% w stosunku do 29%. Wskazówką świadczącą o neuroprotekcyjnym działaniu było obniżenie wzrostu S100 przy stosowaniu Q₁₀.

Statyna i Q₁₀: Synteza biologiczna cholesterolu oraz Q₁₀ przebiega w procesach związanych z kwasem mewalonowym. Statyny są brokerami kwasu mewalonowego i mogą tym samym hamować biologiczną syntezę Q₁₀. Można to było zmierzyć i stwierdzono obniżenie się poziomu Q₁₀ we krwi podczas przyjmowania statyn. Statyny mogą powodować skutki uboczne takie jak: bóle mięśni, zmęczenie, rabdomioliza, których powstawanie można wytłumaczyć niedoborem Q₁₀. Byłoby wskazane, aby poziom Q₁₀ we krwi określać w związku ze stosowaniem statyn i w razie potrzeby stosować suplementację Q₁₀.

Neuroprotekcja: Q₁₀ spełnia już pięć z sześciu wymagań stawianych substancji neuroprotekcyjnej, a mianowicie: podwyższenie poziomu oddychania mitochondrialnego, pojemności antyoksydacyjnej, blokowanie eksytotoksyczności glutaminy, hamowanie aktywności kanałów jonowych Ca⁺⁺ oraz K^+-. W jakim stopniu Q₁₀ uczestniczy w eliminowaniu produktów rozpadu protein, jeszcze nie zostało wyjaśnione. Jednakże badanie na zwierzętach wykazało, że po spowodowaniu u nich zawału mięśnia sercowego dzięki podaniu Q₁₀ w zwiększonych ilościach produkowana była ubikwityna, która z udziałem proteosomów wychwytuje uszkodzone proteiny. Również w sytuacjach niedokrwienia ubikwityna troszczy się o redukcję protein w celu szybkiego przygotowania kwasów aminowych, które są pilnie wymagane do tworzenia nowych białek.

Badania kliniczne C. Schultza et al.⁶, jak również Storcha, Reichmanna zostały przeprowadzone na pacjentach z parkinsonizmem. Dawki tradycyjnych preparatów wynosiły 1.200 mg/ dziennie lub 300 mg Nano-Q10/ dziennie. Obecnie przeprowadza się duże trzyletnie badanie amerykańskie, stosując dawkę 2.400 mg/ dziennie.

Profilaktyka migreny: J. Schoenen (Uniwerstytet w Lüttich) postulował, że u podłoża kształtowania się migreny leży deficyt bioenergetyczny. Po wykazaniu skuteczności witaminy B2 (ryboflawina jest substratem II kompleksu mitochondrialnego) przeprowadził badania wspólnie z P. S. Sandorem (Uniwersytet w Zurychu) – była to podwójnie ślepa próba trwająca trzy miesiące, w czasie której uczestnikom aplikowano 300 mg/ Nano-Q10. Wyniki wskazywały na istotnie statystycznie lepsze odpowiedzi (zmniejszenie o połowę częstości napadów) u 48% osób, u których stosowano nanochinon (płynny Q₁₀) w stosunku do 14% z grupy placebo².

Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD): w którym zakłada się nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania mitochondriów. Richter (Uniwersytet w Zurychu) odkrył, że dzięki wywołanej przez światło reakcji chemicznej powstawało naładowane dodatnie połączenie, które blokowało oksydazę cytochromu c. Przez to cytochrom c nie był redukowany, lecz docierał do komórki i rozpoczynał proces apoptozy. Ta blokada w mitochondriach plamki żółtej mogła zostać ponownie zniesiona dzięki ujemnie naładowanym substancjom jak np. kardiolipina lub przez ujemnie naładowany Q10. Kliniczne badania związane z tym fascynującym odkryciem zostały dostarczone przez J. Fehera et al.7. Zdolność widzenia ulegała poprawie dzięki połączeniu Q₁₀, acetylokarnityny i kwasów tłuszczowych omega-3. Dzięki Nano-Q10 udawało się w poszczególnych przypadkach osiągnąć istotną poprawę widzenia, efekt dotychczas niewyobrażalny i stanowiący nadzieję dla wielu pacjentów.

Zapalenie ozębnej, afty: G. P. Littarru już w 1969 roku stwierdził istnienie związku między niedoborem Q₁₀ a zapaleniem ozębnej i dziąseł. Dzięki Nano-Q10, który przy pomocy swoich nanocząsteczek dociera w każde miejsce jamy ustnej, można osiągnąć następujące efekty: mniejszą tendencję do krwawień, szybsze zahamowanie stanów zapalnych, zmniejszenie głębokich kieszonek dziąsłowych, utwierdzenie zębów, szybkie gojenie aft i ran.

Nowotwory: Q₁₀ służy do przygotowania do operacji, osiąga się efekt szybszego gojenia ran. Skutki uboczne chemioterapii oraz naświetlania mogą zostać znacząco zredukowane; kardio- i ototoksyczność mogą zostać zahamowane.

Q₁₀ transportuje nadtlenek wodoru do komórek rakowych, które same z siebie są w stanie wytworzyć jedynie niewielkie ilości katalazy w celach ochronnych. Nowy projekt badawczy zakłada umożliwienie ponownego różnicowania tkanek rakowych – dzięki wpływaniu na mitochondria komórek nowotworowych.

Cukrzyca: Cukrzyca prowadzi do późniejszych uszkodzeń – uszkodzeń w mitochondriach poszczególnych organów: nerek, oczu, mięśni serca, naczyń i nerwów. Uszkodzenia są spowodowane nadmierną produkcją rodników tlenowych, które przez ukryte stany niedotlenienia (pseudoniedotlenienie) lub procesy zapalne towarzyszące otyłości, stale utrzymywana zwiększona produkcja wolnych rodników. Proces glikolizacji enzymów antyoksydacyjnych takich, jak: SOD, GPX, katalaza, dodatkowo redukuje pojemność antyoksydacyjną.

Powstający w ten sposób deficyt funkcjonalności mitochondriów wzmaga ponownie insulinooporność⁸. Również niewystępowanie wczesnej fazy sekrecji przy syndromie metabolicznych jest postrzegane jako zachorowanie pojawiające się po posiłku. Według najnowszych badań napędzany energią ATP kanał jonowy K^+-, czujnik metaboliczny, jest aktywowany za sprawą dysfunkcji mitochondrialnych u chorych na cukrzycę lub Parkinsona. Z tego powodu potrzebne jest chronienie i wzmacnianie mitochondriów również u diabetyków. Budowanie pęcherzyków insulinowych można poprawić dzięki Q₁₀ tak, aby znowu włączyła się wczesna faza sekrecji insulinowej.

Dalsze możliwości zastosowania Q₁₀

Ponadto Q₁₀ może zostać zastosowany w następujących schorzeniach:
– zapalne choroby jelit jak np. choroba Leśniowskiego – Crohna,
– stwardnienie rozsiane,
– reumatyzm,
– fibromialgia,
– zapalne choroby skóry (neurodermit, łuszczyca, trądzik),
– neuropatie,
– szumy uszne.

Autor: Dr Franz Enzmann
na podstawie: „Die neue Welt der Mitochondrial- Medizin” – Dr Franz Enzmann

Reklama

QuinoMit® Q10 Fluid – Ubichinol MSE Sprawdź

SanoMit Q10® MSE Sprawdź

SIAMIT ® Q10 Komb Sprawdź

QuinoMit Q10 Forte MSE Sprawdź

Q10 classic MSE Sprawdź