Istnieje wiele powodów, przez które cierpimy na ciągłe zmęczenie i niski poziom energii. Mimo odpowiedniej ilości snu nie czujemy się zregenerowani lub potrzebujemy kawy, żeby w ogóle zacząć dzień. Wspomagamy się słodkimi przekąskami, które tylko chwilowo podnoszą nasz nastrój.
Czynników takiego samopoczucia może być naprawdę wiele. Jednym z głównych jest niedobór witaminy B12. Obecnie deficyt B12 stał się prawdziwą epidemią. W wyniku niedoborów tej niezwykle istotnej witaminy dochodzi do anemii, czy wzrostu poziom homocysteiny. Połączenia niedoboru B12 z tymi schorzeniami mogą tłumaczyć również nasze ciągłe zmęczenie.
Wielokrotnie udowodniono szeroki wpływ witaminy B12 na zdrowie. Oprócz tego, że zapewnia ona prawidłowy proces wytwarzania energii, ma również niebagatelny wpływ na procesy krwiotwórcze, wzrost i podział komórek, a także na pracę układu nerwowego. Jest też pierwszą linią obrony w przypadku wystąpienia stresu oksydacyjnego. Co ważne, wraz z witaminą B6 i kwasem foliowym utrzymuje właściwy poziom homocysteiny.
Niestety nasz obecny styl życia, stres, nadmiar alkoholu pogłębiają jej niedobory i powodują konieczność jej uzupełniania. Doustne leki antykoncepcyjne, leki na cukrzycę, zgagę czy refluks oraz inne środki farmakologiczne mogą powodować zaburzenia wchłaniania tej substancji. Mimo że nasza dieta zawiera mięso i produkty bogate w B12, problemy z wydzielaniem kwasu solnego w żołądku dodatkowo utrudniają jej przemianę do aktywnej formy – metylokobalaminy.
Niedobór witaminy B12 – objawy
Odczuwając codzienne zmęczenie, spadek nastroju warto zawsze wykonać badanie poziomu witaminy B12. Metylokobalamina może być skuteczna w leczeniu zmęczenia, o ile jest ono spowodowane jej niedoborem. Przykładem jest anemia złośliwa, podczas której maleje ilość erytrocytów lub stężenie hemoglobiny. W tym przypadku B12 jest niezbędna do tworzenia krwinek. Ich zbyt mała ilość skutkuje dostarczaniem mniejszej ilości tlenu do komórek i uczuciem zmęczenia oraz brakiem energii. Na występowanie anemii spowodowanej niedoborem witaminy B12, mogą wskazywać także inne symptomy: żółty odcień skóry, zaczerwienienie języka, owrzodzenie jamy ustnej.
Zastrzyk energii
Kobalamina uczestniczy także w metabolizmie tłuszczy i węglowodanów. To za sprawą ich przemian produkowana jest energia z pożywienia. W wyniku niedoboru B12 – spada ilość wytwarzanej energii, przez co możemy odczuwać ospałość i zmęczenie. Jednym z problemów związanych z niskim poziomem kobalaminy w organizmie jest zaburzenie procesów syntezy DNA. B12 bowiem odpowiada za metabolizowanie związków kwasu nukleinowego – puryn i pirymidyn1,2, bierze udział w przemianie kwasu foliowego do biologicznie aktywnego tetrahydrofolianu i razem z nim stabilizuje nasz genom. Udowodniono, że niedobór witaminy B12 zwiększa możliwość uszkodzenia DNA3,4.
Zagadkowa homocysteina
Homocysteina jest aminokwasem ściśle związanym z witaminą B12. Ich poziomy są odwrotnie proporcjonalne – im więcej witaminy B12, tym mniej homocysteiny. Dlaczego ostatnio tak wiele słyszy się o tym związku? Otóż dowiedziono, że wysoki poziom homocysteiny wpływa na wiele chorób takich jak miażdżyca, udary, choroba Alzheimera.
Homocysteina powstaje z metioniny – aminokwasu obecnego w naszej diecie. Na szczęście konwersja ta jest odwracalna, dzięki witaminie B12. Kobalamina jest kofaktorem enzymu: syntazy metioninowej, która rozkłada nadmiar homocysteiny z powrotem do metioniny3,5. Niedobór kwasu foliowego może również powodować wzrost poziomu homocysteiny, dlatego warto dbać o odpowiedni poziom obu witamin. Z kolei homocysteina może być też przekształcana do cysteiny, za co odpowiada witamina B6. Efektywny metabolizm homocysteiny, w obecności B12, kwasu foliowego i B6, chroni nas przed procesami degeneracyjnymi i pozwala cieszyć się sprawnością umysłu6. Postuluje się także możliwość wzrostu poziomu homocysteiny wskutek stresu oksydacyjnego. Powstające w jego wyniku wolne rodniki mogą unieczynnić witaminę B12. Co więcej, uniemożliwiają przekształcenie jej w formę aktywną8. Rodniki tlenowe uszkadzając B12, hamują recykling homocysteiny w metioninę, doprowadzając do samonapędzającego się mechanizmu nasilania stanu zapalnego.
Jak szybko uzupełnić niedobór witaminy B12?
Okazuje się również, że witamina B12 i kwas foliowy mogą odpowiadać za spadek nastroju i chęci do życia. Udowodniono, że ich niedobory mają też związek z depresją, a suplementacja podczas tej choroby przynosi bardzo dobre efekty7.
Skuteczna profilaktyka anemii, czy chorób układu sercowo-naczyniowego wymaga zastosowania witaminy B12 w formie metylokobalaminy, najlepiej również z metylowanym kwasem foliowym oraz w obowiązkowym towarzystwie witaminy B6 i biotyny. Kompozycja ta przyczynia się do wytwarzania odpowiedniej ilości energii, zmniejszając uczucie znużenia. Suplementacja może okazać się pomocna w dolegliwościach spowodowanych niedoborami witaminy B12.