Rak jelita grubego to choroba, w której duże znaczenie ma szybkość uzyskania diagnozy. Rokowania są znacznie lepsze u pacjentów, u których nowotwór ten został wykryty we wczesnym stadium, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne.² Szczególną obserwacją powinny być objęte osoby, które mają zaparcia, a także przewlekłe stany zapalne w jelicie. Istotne jest także, aby krwawienie z odbytnicy nie było kojarzone wyłącznie z hemoroidami. Warto wiedzieć, że są to sygnały, które trzeba skonsultować z lekarzem.
Rak jelita grubego – rokowania. Co na nie wpływa?
W raku jelita grubego rokowania mogą różnić się w zależności od:
- szybkości postawienia diagnozy,
- etapu rozwoju nowotworu w chwili rozpoznania,
- zastosowanego leczenia,
- obecności przerzutów (np. do wątroby),
- stopnia złośliwości guza,
- wrażliwości na chemioterapię
- stanu odżywienia1,
- ogólnego stanu zdrowia.
Dla możliwości wyleczenia szczególnie ważna jest profilaktyka, a zwłaszcza regularnie wykonywana kolonoskopia. Umożliwia ona wykrycie nowotworu we wczesnym stadium, co ma duże znaczenie dla dalszych rokowań u chorych na raka jelita grubego. Ile lat życia mają więc przed sobą tacy pacjenci? Najczęściej stosowanym miernikiem rokowań jest 5-letni okres przeżycia, który w zależności od stopnia zaawansowania choroby w statystykach wygląda następująco:
- w stopniu 0, a więc wtedy, gdy rak jest ograniczony tylko do błony śluzowej jelita, istnieje 100% szans na 5-letnie przeżycie.
- 1 stopień: szansa 5-letniego przeżycia mieści się w granicach 85 – 100%.
- 2 stopień: 50 – 80%.
- rak jelita grubego 3 stopnia – rokowania to 30 – 60% szans na 5-letnie przeżycie.
- w 4 stadium raka jelita grubego rokowania są określane na kilka procent.²
Dane te pokazują, że ważne jest konsultowanie wszelkich zmian w stanie zdrowia z lekarzem. Kierowanie się takimi wątpliwościami, jak to czy nowotwór za każdym razem objawia się krwią w kale lub, czy rak jelita grubego boli w nocy, może tylko opóźnić diagnozę, gdyż we wczesnym etapie objawy takie mogą nie wystąpić. Z kolei pilnej diagnostyki wymagają pacjenci mający krew w stolcu, niedokrwistość i bóle brzucha. Podstawą skutecznego leczenia jest szybka diagnostyka, ale też zdrowa dieta, dobrze dobrana suplementacja i dbałość o prawidłowe funkcjonowanie mitochondriów.²˒³˒⁶
Ile lat życia dostają pacjenci z wcześnie zdiagnozowanym rakiem jelita grubego?
Wcześnie zdiagnozowany rak jelita grubego stwarza dużą szansę na to, że nie pojawią się przerzuty do innych narządów. To z kolei, po podjęciu odpowiedniego leczenia wiąże się z możliwością zahamowania choroby. Dane² wskazują, że wcześnie zdiagnozowany rak daje nawet 100% szans przeżycia. Dlatego tak ważne jest, aby nie czekać, aż pojawią się objawy, lecz umówić się na badanie kolonoskopii.
Rokowania po operacji wycięcia raka jelita grubego
Usunięcie guza nowotworowego wraz z marginesem jest wyjątkowo ważne u chorych na raka jelita grubego. Rokowania po operacji mogą różnić się m.in. w zależności od tego, czy był to guz pierwotny, czy przerzut, a także od stopnia zaawansowania choroby. Zazwyczaj po operacji pacjent poddawany jest chemioterapii, która zwiększa szansę na wydłużenia życia i zapobieganie wznowom. Rehabilitacja, prawidłowa dieta i stosowanie się do zaleceń lekarskich, a także badania kontrolne pozwalają u takich pacjentów zwiększyć szansę przeżycia i poprawić jego jakość.¹ Rokowanie w każdym przypadku powinien jednak określić lekarz onkolog, znając całą historię choroby.
Rokowania dla pacjentów z rakiem jelita grubego w Polsce i na świecie – co mówią dane?
Pod względem rokowań u chorych na raka jelita grubego na świecie Polska wypada słabiej w porównaniu np. z USA i Europą Zachodnią. Według danych z 2010 roku na 5-letni okres przeżycia w Polsce mogło liczyć zaledwie 44% pacjentów (zarówno kobiet, jak i mężczyzn). Z kolei w USA już w 2005 roku wskaźniki te były znacząco lepsze i wynosiły 65% w przypadku kobiet i 57% u mężczyzn. Są to uśrednione wyniki dla wszystkich stopni raka, ale warto zwrócić uwagę na fakt, że wykrycie nowotworu we wczesnym stadium choroby daje aż do 100% szansy przeżycia.⁴ Za główną przyczynę tych różnic uważa się fakt, że w Polsce tylko 20% nowotworów wykrywanych jest we wczesnym stadium, podczas gdy w USA jest to 80%.³˒⁵˒⁶
Podsumowując, rokowania chorego na raka jelita grubego zależą od różnych czynników. Podstawowe znaczenie mają badania profilaktyczne, pozwalające wcześnie wykryć nowotwór. W takich przypadkach leczenie przynosi najlepsze efekty, pozwalając pacjentom wrócić do zdrowia.
Bibliografia:
- Lewandowska A., Deptała A., Kraszewska A. Wpływ niedożywienia na jakość życia pacjentów z rakiem jelita grubego, Journal of Oncology, 2015, 65(3), s. 206 – 231.
- Rak jelita grubego – podstawowe badania
- Rak jelita grubego : Badania Profilaktyczne : Polska Unia Onkologii | Profilaktyka | Infolinia | Hospicja Onkologiczne | Informacje dla chorych na raka (puo.pl)
- Rokowania raka jelita grubego – Zwrotnikraka.pl
- Król S.K., Kapka-Skrzypczak L. Nowotwory jelita grubego jako poważny problem w Polsce i na świecie – kwestie medyczne i środowiskowe, Medycyna Środowiskowa 2011, 14(4).
- Deptała A. Epidemiologia, wskaźniki przeżycia, środowiskowe uwarunkowania rozwoju raka jelita grubego (w:) Deptała A., Wojtukiewicz M.Z. [red.] Rak jelita grubego, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2018, s. 13 – 17.