Metaanaliza przeprowadzona przez międzynarodowy zespół badaczy obejmująca dziesiątki badań z całego świata, sugeruje, że suplementacja witaminą D może zmniejszać nasilenie depresji u osób dorosłych.
Według Światowej Organizacji Zdrowia, depresja dotyka co roku ponad 320 milionów ludzi, przy czym leki przeciwdepresyjne nie dla wszystkich okazują się wystarczająco skuteczną terapią. Powszechne są nawroty choroby i wielu pacjentów wymaga nawet kilku prób dobrania odpowiednich leków i postępowania terapeutycznego. W związku z tym rośnie zapotrzebowanie na leczenie wspomagające oraz badania w tym kierunku.
Witamina D wspomaga leczenie depresji
W badaniach przekrojowych zaobserwowano związek między objawami depresyjnymi a niedoborem witaminy D. Już jakiś czas temu, po odkryciu receptorów witaminy D w mózgu zasugerowano, że witamina ta może regulować procesy neurofizjologiczne związane z depresją. Uważa się, że witamina D reguluje funkcje ośrodkowego układu nerwowego, którego zaburzenia są związane z tą chorobą. Ponadto immunologiczne działanie witaminy D może regulować fizjologię związaną z depresją.
Dotychczasowe badania były niejednoznaczne, dlatego w tej metaanalizie połączono i przeanalizowano wiele wcześniejszych wyników w tej dziedzinie. Nowa metaanaliza dotycząca związku suplementacji witaminą D z depresją jest największą dotychczas opublikowaną, obejmującą wyniki 41 badań z całego świata. W badaniach tych oceniano skuteczność witaminy D w łagodzeniu objawów depresji u dorosłych w randomizowanych, kontrolowanych placebo badaniach w różnych populacjach. Wyniki metaanalizy pokazują, że suplementacja witaminą D jest skuteczniejsza niż placebo w łagodzeniu objawów depresji.
Postulowane mechanizmy
Biologicznie aktywna witamina D (1,25-dihydroksywitamina D3), jądrowy receptor witaminy D (VDR) oraz enzymy aktywujące i metabolizujące witaminę D są obecne w neuronach, komórkach glejowych i makrofagach mózgu, co ma istotne znaczenie dla prawidłowej pracy mózgu i nastroju. Nadaktywność osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) i nadmierne wydzielanie kortyzolu, hormonu stresu, spowodowane obniżoną wrażliwością receptorów glikokortykoidowych w mózgu, są częstymi nieprawidłowościami fizjologicznymi u pacjentów z tą chorobą. Depresja została również powiązana ze stanem zapalnym o niskim stopniu nasilenia w postaci podwyższonego poziomu cytokin i wywołanego stresem nieprawidłowego metabolizmu lipidów i glukozy. W związku z tym zasugerowano, że witamina D działa jako antagonista glukokortykoidów i chroni wrażliwy hipokamp w zaburzeniu regulacji osi HPA. Witamina D może regulować powstawanie i dojrzewanie nowych neuronów w hipokampie, jak również wpływać na wydzielanie serotoniny i dopaminy.
Podsumowanie
Opublikowane wyniki cechują się dużą zmiennością w zależności od dawki witaminy, okresu suplementacji, czy wyjściowego poziomu we krwi. Pomimo szerokiego zakresu danych w tej metaanalizie pewność wyników pozostaje niska ze względu na niejednorodność badanych populacji i ryzyko błędu systematycznego. Jednak „te odkrycia zachęcają do dalszych badań klinicznych u pacjentów z depresją, aby jeszcze lepiej ocenić skuteczność suplementacji witaminy D w leczeniu depresji” – podsumowuje jeden z naukowców pracujących nad metaanalizą.
Wyniki sugerują, że suplementacja witaminy D ma korzystne działanie zarówno u osób z depresją kliniczną, jak i u osób z łagodniejszymi objawami depresji.
Na podstawie: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10408398.2022.2096560