Bezpieczne opalanie – mitochondrialna ochrona przed czerniakiem

Kochasz lato, słońce, plażę i opalanie? Lubisz złocisty lub brązowy kolor, jaki nadaje słońce Twojej skórze? Uważaj. Wprawdzie o czerniaku napisano już bardzo dużo, jednak jeżeli chcesz bezpiecznie korzystać ze słońca i uniknąć problemów ze skórą (m.in. nowotworów), powinieneś dowiedzieć się jeszcze kilku istotnych rzeczy.

Promieniowanie słoneczne to dla skóry źródło wolnych rodników tlenowych oraz stresu oksydacyjnego. Czynnikiem, który broni nas przed atakami rodnikowymi jest melanina, czyli brązowy barwnik skóry. Melanina to pochodna aminokwasu tyrozyny, która może absorbować, przetwarzać oraz wypromieniowywać w postaci ciepła energię (np. w formie światła UV). Ponieważ melanina działa jednocześnie jako SOD (dysmutaza ponadtlenkowa, tzw. wymiatacz wolnych rodników) i jest w stanie zapobiegać procesom oksydacyjnym, substancja ta stanowi jeden z najstarszych ewolucyjnych systemów ochronnych przed wolnymi rodnikami. U ludzi łagodzi oddziaływanie światła słonecznego na skórę, ułatwia też wypromieniowywanie ciepła.

Jednak melanina to nie worek bez dna. Jej pojemność energetyczna jest niestety ograniczona. Po jej przekroczeniu dochodzi do tzw. zjawiska switchingu (z ang. switch phenomenon), a wówczas dalsze dostarczanie energii (np. poprzez opalanie czy ekspozycję skóry na słońce podczas pracy) może zmienić się dla nas w prawdziwy koszmar. W takiej sytuacji melanina zaczyna bowiem absorbować energię niczym bateria i sama wytwarza wolne rodniki².  W organizmie dochodzi do silnego stresu oksydacyjnego, co  w przypadku istniejącego już wcześniej stresu nitrozacyjnego (czytaj niżej), może być dla nas fatalne w skutkach.

Czerniak – dowody naukowe

Jak potwierdziły liczne przeprowadzone na początku XXI wieku badania¹, za powstawaniem raka skóry kryje się zaburzenie komórkowych mechanizmów odpowiadających za apoptozę, czyli programowaną śmierć komórki. Jednocześnie musisz pamiętać, że apoptoza podlega enzymatycznej regulacji ze strony mitochondriów. Tymczasem stres oksydacyjny (szczególnie zaś w połączeniu ze stresem nitrozacyjnym) powoduje uszkodzenia mitochondriów i prowadzi do zahamowania spełnianych przez nie funkcji, w tym regulacji długości życia komórek. Zgodnie z hipotezą, którą potwierdzają liczne zespoły badawcze¹, za genezę czerniaka odpowiada zaburzenie równowagi pomiędzy namnażaniem się komórek a naturalnymi mechanizmami apoptozy. Przywrócenie i utrzymywanie prawidłowego funkcjonowania mitochondriów oznacza zatem szansę na uniknięcie choroby nowotworowej skóry. Jak zadbać o swoje mitochondria, przeczytasz w dalszej części tego tekstu oraz w innych artykułach zamieszczonych na naszym portalu.

Jak podkreśla w swojej książce wiodący ekspert w dziedzinie medycyny mitochondrialnej – doktor Bodo Kuklinski, masowe pojawienie się nowych znamion barwnikowych na skórze (popularnych pieprzyków) to marker występowania stresu nitrozacyjnego. Jeżeli masz na skórze dużo pieprzyków, unikaj ksenobiotyków, czyli substancji obcych dla organizmu, takich jak leki, kosmetyki, środki chemiczne do czyszczenia etc., dań typu fast-food, kawy, mocnej czarnej herbaty, alkoholu, tytoniu, itp. oraz właśnie nadmiernej ekspozycji na światło UV.

Jak przeczytałeś wyżej, melanina powstaje na bazie tyrozyny, jednak przyjrzyjmy się procesowi biosyntezy melaniny nieco bliżej. Pierwiastkiem, który uczestniczy w wytwarzaniu brązowego barwnika skóry jest miedź. Ta sama miedź, bez której nie może obyć się nasza tkanka łączna, torebki stawowe oraz enzymy łańcucha oddechowego i wymiatacze wolnych rodników SOD-2 i SOD-3. Obok skłonności do kamieni żółciowych jednym z objawów niedoboru miedzi jest lekkie zbrązowienie skóry mimo braku ekspozycji na słońce oraz nadwrażliwość skóry na promieniowanie ultrafioletowe.

Jak widzisz, w warunkach deficytu miedzi obrona Twojej skóry przed promieniami UV staje się utrudniona, dlatego zadbaj o uzupełnienie jej zapasów, sięgając po takie produkty jak³:

• kakao i gorzka czekolada (min.70%),
• orzechy nerkowca,
• ser Emmentaler,
• tofu,
• orzechy laskowe.

Wiesz już zatem co pomaga przetworzyć tyrozynę w melaninę. Jednak musimy jeszcze zadać sobie pytanie: skąd się bierze w naszym organizmie tyrozyna? Tyrozyna to aminokwas endogenny, wytwarzany przez organizm na bazie fenyloalaniny. Ponieważ tyrozyna uczestniczy również w biosyntezie neurotransmiterów (dopaminy, adrenaliny, noradrenaliny), w warunkach silnego obciążenia stresem może dojść do jej niedoborów. Z kolei fenyloalanina to aminokwas egzogenny, czyli taki, którego musimy sobie dostarczać wraz z pożywieniem. Teoretycznie ze względu na swoje powszechne występowanie (najwięcej znajdziesz jej w produktach białkowych) deficyty samej fenyloalaniny są mało prawdopodobne, przy czym problem mogą stanowić tutaj wszelkiego rodzaju zaburzenia trawienia i wchłaniania (zbyt mała ilość enzymów trawiennych, zbyt mała ilość soku żołądkowego, zapalenie śluzówki jelit, etc.), ponieważ zaburzenia te utrudniają przyswojenie tego aminokwasu z pożywienia.  

Uwaga: przetworzenie fenyloalaniny w tyrozynę wymaga obecności żelaza⁴, ponieważ jest ono kofaktorem dla specjalnego enzymu – hydroksylazy fenyloalaninowej, który katalizuje przebieg odpowiedniej reakcji. Jednak ze względu na problemy z przyswajaniem żelaza zawartego w suplementach diety, rekomendujemy sięgnięcie po jego naturalne źródła, zarówno roślinne, jak i zwierzęce.

Poniekąd, czynnikiem ryzyka choroby nowotworowej skóry może być również fenyloketonuria, choroba polegająca na zaburzeniach przemiany fenyloalaniny w tyrozynę i gromadzeniu się nadmiaru fenyloalaniny w tkankach. Wtórnym skutkiem ubocznym fenyloketonurii jest właśnie niedobór melaniny.

Bezpieczne opalanie i profilaktyka

W przypadku profilaktyki czerniaka, podobnie jak przy prewencji innych chorób nowotworowych, zasadniczo zalecamy przyjmowanie:

• koenzymu Q₁₀ (docelowy poziom we krwi to 2,5mg/l krwi, ze względu na unikalną przyswajalność polecamy SANOMIT® lub Quinomit Q10 fluid ®),
• L-karnityny,
• amidu kwasu nikotynowego,
• selenitu sodu (na przykład Selemit),
• witaminy B12 (na przykład Witamina B12 MSE®).

 oraz uzupełniająco – w celu przeciwdziałania stresowi nitrozacyjnemu, który hamuje apoptozę komórek:

biotyny i kwasu foliowego (najlepiej w postaci preparatu kombinowanego, zawierającego zarówno zwykły kwas foliowy, jak i jego metylowaną postać, czyli 5-mthf).

Jednocześnie zadbaj też o zdrową, ubogą w ksenobiotyki dietę, która w naturalny sposób dostarczy Ci wystarczającej ilości miedzi oraz żelaza. Oczywiście pamiętaj też o unikaniu nadmiernego eksponowania skóry na słońce, zwłaszcza w godzinach południowych i stosowaniu odpowiedniego kosmetyku do opalania.

Z taką wiedzą oraz kremem z wysokim filtrem UV w walizce możesz ruszać na cudowne, pełne słońca, a jednocześnie bezpieczne dla skóry wakacje. Bezpiecznej podróży!

Reklama

QuinoMit® Q10 Fluid – Ubichinol MSE Sprawdź

Selemit MSE Sprawdź

SIAMIT ® Q10 Komb Sprawdź

Witamina B12 MSE MAX Sprawdź

L-karnityna MSE Sprawdź