Kurkuma, czyli dlaczego od dziś pokochasz żółty kolor

Pochodzi z południowych Chin, jest wysoko ceniona zarówno w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, jak i w indyjskiej ajurwedzie. Nieodzowny składnik egzotycznego curry, który nadaje potrawom pyszny smak i niesamowity żółty kolor. Ponadto niezwykle bogata w prozdrowotne składniki. Zachęcamy do zapoznania się z nieocenionymi właściwościami tej przyprawy.

Kurkuma jest spokrewniona z imbirem, a swój dobroczynny wpływ m.in. na układ odpornościowy i trawienny, a także intensywny żółty kolor zawdzięcza fitosubstancji - kurkuminie. Kurkumina stanowi najcenniejszy naturalny składnik znajdujący się w kłączu kurkumy. Charakteryzuje się ona bardzo silną aktywnością przeciwzapalną. Posiada zdolność niwelowania stanów zapalnych oraz zapobiega ich powstawaniu. Kurkumina jest oznaczana w przemyśle spożywczym symbolem E100, należy do grupy polifenoli i jest jednym z silniejszych roślinnych antyoksydantów.

Doniesienia naukowe na temat korzyści stosowania kurkuminy

• Kurkumina ma skuteczne działanie antynowotworowe, ponieważ zapobiega mutacji zagrożonych kancerogenezą komórek oraz ma silne działanie antyoksydacyjne. Na podstawie wyników ponad 3000 różnych badań Niemieckie Towarzystwo Onkologiczne oficjalnie poleca kurkuminę jako środek pomocniczy przy terapii nowotworowej. Skuteczność tej substancji zaobserwowano m.in. przy nowotworze skóry, jelit, płuc, jajników oraz piersi. Co ważne, dzięki zdolności obniżania poziomu czynnika transkrypcyjnego NFkB, kurkumina uwrażliwia komórki rakowe na działanie radioterapii i chemoterapii, a ponadto zatrzymuje proces tworzenia metastaz.
• Kurkumina hamuje rozwój stanów zapalnych i pozytywnie wpływa na przebieg takich chorób jak reumatoidalne zapalenie stawów czy zapalenie błony śluzowej jelit.
• Kurkumina pobudza wydzielanie soku żołądkowego oraz płynu żółciowego, dzięki czemu poprawia pracę układu trawiennego.
• Kurkumina wykazuje działanie przeciwbólowe, ponieważ hamuje rozwój stanów zapalnych, a te są ściśle powiązane ze zmianą funkcjonowania tzw. receptorów bólowych³. Jak wykazało badanie, które przeprowadzono w Indiach, wyciąg z kurkumy zawierający 500mg kurkuminy zmniejszał dolegliwości związane z zapaleniem skuteczniej niż diklofenak⁵.
• Kurkumina wspiera spalanie tłuszczu oraz chroni lipidy przed oksydacją. Obniża również poziom złego cholesterolu LDL, a tym samym zmniejsza ryzyko miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego.
• W odpowiednio wysokiej dawce (ok. 300mg 3 x dziennie) kurkumina może rozpuszczać kamienie żółciowe oraz poprawiać skład płynu żółciowego, zapobiegając tym samym tworzeniu się nowych kamieni¹.
• Ze względu na swoje działanie antyoksydacyjne oraz lipofilny charakter, kurkumina chroni komórki mózgowe przed uszkodzeniami. Badania kliniczne dowodzą, iż kurkumina poprawia stan pacjentów z chorobą Alzheimera i opóźnia rozwój choroby².
• Kurkumina pobudza syntezę kolagenu, a tym samym ma dobroczynny wpływ na nasze błony śluzowe oraz skórę.
• Kurkuma zmieszana z oliwą z oliwek to tradycyjny sposób na pozbycie się łupieżu - zmieszaj 2 łyżki kurkumy z oliwą z oliwek na gładką pastę i nałóż na skórę głowy na około kwadrans.  

Jak korzystać z darów kurkumy?

Problem w tym, że dla osiągnięcia tych wszystkich pozytywnych efektów potrzebna jest odpowiednio wysoka dawka kurkuminy. Tymczasem, po pierwsze - kurkuma jako przyprawa stosowana w dużych ilościach nadaje potrawom gorzki, trudny do zaakceptowania smak, a po drugie - zawarta w niej kurkumina (jako substancja słabo rozpuszczalna w wodzie) ulega wchłonięciu w żołądku i jelitach jedynie w ograniczonym stopniu - jest słabo przyswajalna. Warto zauważyć, że zawartość kurkuminy w korzeniu kurkumy to zaledwie około 3%⁴.

Jeżeli więc nie masz ochoty zaczynać każdego dnia od smoothie z kurkumą, wypijać w południe herbatę z kurkumą i spożywać codziennie curry na kolację, a jednocześnie chciałbyś skorzystać z dobroczynnych właściwości tej fitosubstancji, można ją suplementować. Jednak, aby osiągnąć jej terapeutyczny efekt należy zwrócić uwagę na czynniki sprzyjające aktywacji i wchłanianiu.

Z czym warto łączyć kurkumę?

Dodatek enzymów trawiennych m.in. papainy i bromelainy pozwolą Ci maksymalnie skorzystać z dobroczynnych właściwości kurkumy. Substancja ta dla pełnej aktywności potrzebuje piperyny - składnika występującego w czarnym pieprzu. Pozwala on obejść tzw. efekt pierwszego przejścia w wątrobie oraz poprawia biodostępność i wchłanianie kurkumy.

Kurkumina jest rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego zaleca się jej spożywanie z dodatkiem zdrowych tłuszczy, np. olejem lnianym tłoczonym na zimno, oliwą z oliwek, olejem kokosowym.

Dodatkowym aktywatorem kurkuminy jest resweratrol - „obrońca rośliny” powstający w odpowiedzi na czynnik stresogenny (np. infekcje grzybicze). Zyskał światową sławę dzięki jego kardioprotekcyjnemu działaniu. Jednakże wykazuje wiele innych efektów prozdrowotnych, a jego źródłem są m.in. winogrona, jabłka, maliny, jagody i orzeszki ziemne. Kurkumina i resweratrol posiadają szeroki zakres aktywności biologicznej, a ich synergiczne, antyoksydacyjne działanie okazuje się być niezwykle skutecznym narzędziem w walce ze stanami zapalnymi, które torują drogę wielu schorzeniom wieloukładowym.

Resweratrol i kurkumina:

• aktywnie wpierają układ odpornościowy poprzez korzystne oddziaływanie na różne typy komórek immunologicznych
• mają zdolność do neutralizowania w komórce szkodliwego działania reaktywnych form tlenu i azotu
• mają działanie neuroprotekcyjnie, a badania kliniczne dowodzą, iż poprawiają stan pacjentów z chorobą Alzheimera i opóźniają rozwój choroby
• korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu krążenia – zmniejszają ryzyko agregacji płytek krwi i regulują poziom cholesterolu i tym samym zmniejszają ryzyko miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego
• wykazują działanie przeciwnowotworowe i jest to związane między innymi z hamowaniem wzrostu komórek nowotworowych
• mają działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne

Jaką kurkumę wybrać?

Przy wyborze preparatu z kurkumą warto zwrócić uwagę na otoczkę kapsułki, w której została umieszczona oraz dodatek innych substancji pomocniczych. Unikajmy w nich, np. stearynianu magnezu, który zmniejsza wchłanianie w jelitach. Stosowanie wyciągu z kurkuminy w dawkach do 3g na dobę nie niesie ze sobą skutków ubocznych⁵. Wyższe dawki mogą spowodować podrażnienie błony śluzowej żołądka i biegunkę.

Uwaga! Osoby, które przyjmują leki przeciwzakrzepowe powinny skonsultować suplementację kurkuminy z lekarzem.

Bibliografia:

1. www.zentrum-der-gesundheit.de/gallensteine.html
2. www.zentrum-der-gesundheit.de/kurkumin-schuetzt-gehirn-ia.html
3. www.mp.pl/bol/wytyczne/94188,rodzaje-bolu
4. www.authoritynutrition.com/top-10-evidence-based-health-benefits-of-turmeric/
5. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12676044
6. www.authoritynutrition.com/turmeric-side-effects/
7. www.wikipedia.de, www.wikipedia.pl