Mitochondria kluczem do odporności dziecka

Poznaj rolę mitochondriów w budowaniu odporności u dzieci. Jak je prawidłowo wspierać?

Mitochondria kluczem do odporności dziecka

Odporność dziecka budowana jest wraz z jego rozwojem. Silna bariera ochronna pozwala maluchom rzadziej i łagodniej chorować. Niektóre infekcje dziecko powinno „przechorować”, aby się uodpornić. Jednak zbyt częste przeziębienia oraz inne symptomy osłabionej odporności, np. zapalenie ucha, nietolerancje pokarmowe czy atopowe zapalenie skóry, mogą wskazywać na niewłaściwą pracę układu odpornościowego.

Częstą przyczyną są zaburzenia pracy mitochondriów. Jak w porę dostrzec mitochondriopatię u dzieci? W jaki sposób wzmacniając mitochondria, można zbudować odporność dziecka?

Rodzice mają świadomość, że układ immunologiczny dziecka musi się wykształcić. Pomimo tego zbyt częste infekcje i choroby są dla dzieci dużo groźniejsze niż dla dorosłych, właśnie z powodu niepełnej jeszcze bariery ochronnej. Podczas wzrostu i rozwoju układ odpornościowy dzieci nadal dojrzewa i zdobywa „pamięć” po ekspozycji na wiele patogenów czy innych czynników środowiskowych. Dzieci przychodzą na świat z pewnym „zasobem”, który otrzymują od matki w trakcie życia płodowego oraz naturalnego porodu. Wszystko, co otacza dziecko może je wzmacniać: żywność, jakość powietrza albo osłabiać np. szkodliwe substancje, stres.

Osłabiony układ odpornościowy może wynikać z uszkodzeń mitochondriów

Mitochondria to organelle obecne w każdej komórce – również układu odpornościowego. Jeżeli działają prawidłowo, wytwarzają energię potrzebną komórkom, czy zużywaną w procesach odpornościowych. Mitochondriom służą proste naturalne sposoby: zdrowa dieta wraz z niezbędnymi mikroskładnikami odżywczymi, odpowiednia aktywność fizyczna, regeneracja i sen, bezpieczeństwo, pozytywne emocje. Natomiast szkodzi im to, co popularnie osłabia naszą odporność: stres, szkodliwe substancje chemiczne (ksenobiotyki), niezdrowe przetworzone jedzenie, brak ruchu itp. Rodzice tych dzieci, których mitochondria pracują mniej wydajnie, powinni szczególnie uważać na styl życia malucha oraz jakość tego, co przyjmują, aby nie narażać mitochondriów na dodatkowe straty. Z uwagi na obecny styl życia i środowisko mitochondriopatie u dzieci stają się coraz powszechniejsze. Jakie czynniki wpływają na mitochondria, a jednocześnie na odporność?

Co wpływa na odporność dzieci:

  • Sposób porodu (naturalny poród wzmacnia odporność dziecka, w tym florę jelitową)
  • Karmienie piersią (mleko matki jest bogatym źródłem związków o właściwościach immunostymulujących i może ułatwiać rozwój odporności u niemowląt1).  
  • Ksenobiotyki (szkodliwe związki chemiczne uszkadzają mitochondria)
  • Dieta (bogata w naturalne produkty, owoce i warzywa ze zdrową równowagą białka i tłuszczów)
  • Mikroflora jelit (kolonizacja jelit przez odpowiednie dla dziecka szczepy)
  • Witaminy (wspierają mitochondria i mogą być kluczowym czynnikiem w budowaniu silnego układu odpornościowego)
  • Minerały (selen, cynk, miedź, żelazo, magnez – niezbędne do pracy mitochondriów obecnych w komórkach odpornościowych).

Częste infekcje mogą wskazywać na mitochondriopatie

Jednymi z najczęstszych chorób wśród dzieci są: przeziębienie czy infekcje górnych dróg oddechowych. Mogą występować nawet kilka razy w roku (w zależności od wieku dziecka) i organizm często sam sobie z nimi radzi bez większych problemów. Jednak w przypadku dzieci z wtórną mitochondriopatią, tego typu infekcje występują częściej, a ich objawy są bardziej nasilone. Dzieci dłużej dochodzą do zdrowia, a często towarzyszą im powikłania, w wyniku których rozwijają się kolejne objawy mitochondriopatii: brak apetytu, zwłaszcza w porze śniadania, trudności z myśleniem, problemy ze snem (chrapanie, bezdech senny, zgrzytanie zębami), zapalenie ucha środkowego, nietolerancje pokarmowe, atopowe zapalnie skóry i wiele innych.

Doktor Bodo Kuklinski opisuje, że organizm dzieci z mitochondriopatią jest osłabiony, a symptomy mogą przypominać grypę:

Przeciążenie organizmu wywołuje stan przypominający grypę, co przejawia się bólem pleców, dygotaniem, marznięciem, stanem podgorączkowym lub krótkotrwałymi skokami temperatury, czemu przeciwdziała wygrzanie się w łóżku spokój oraz spożycie posiłku. Występuje nie tylko u dzieci, lecz nierzadko także wśród osób dorosłych, nie wykazuje odpowiedzi ani na antybiotyki, ani na paracetamol czy niesteroidowe leki przeciwzapalne, ponieważ przyczyną jego pojawienia się jest wyczerpanie rezerw energetycznych organizmu, spowodowane obciążeniem umysłowym bądź fizycznym.

Zespół PFAPA

Powyższy opis wskazuje na zespół PFAPA2 – zespół okresowej gorączki z aftami, ostrym zapaleniem gardła oraz zapaleniem węzłów chłonnych (ang. periodic fever with aphthous pharyngitis adenitis). To częste zaburzenie zapalne u dzieci. Zwykle PFAPA pojawia się jeszcze przed ukończeniem 5 roku życia. Epizody gorączki w PFAPA zwykle trwają 3-6 dni i towarzyszy im przynajmniej jeden z dodatkowych objawów: aftowe zapalenie jamy ustnej, zapalenie gardła lub węzłów chłonnych3. Epizody gorączki zwykle powtarzają się regularnie co 3-6 tygodni. Podczas epizodów pacjent ma podwyższone parametry zapalne, takie jak CRP, czasami może mieć dodatkowe objawy, takie jak ból brzucha czy nudności.

Z naszego punktu widzenia zespół PFAPA nie jest aż tak tajemniczy, jak przedstawia to prasa, a to dlatego, iż w naszej ocenie stanowi przejaw zaburzenia funkcjonowania mitochondriów i jako taki daje się z powodzeniem leczyć. – dr B. Kuklinski

Odporność mitochondrialna u dzieci – jak ją wzmacniać?

Zadbaj o dietę i mikroskładniki

Odporność potrzebna jest nie tylko w przypadku przeziębień, ale zwłaszcza podczas chorób zakaźnych: jak zapalenie płuc czy odra. Badania wskazują, że niedoborowa dieta, która nie zaspokaja potrzeb dziecka w zakresie mikroelementów (niezbędnych również mitochondriom) ma konsekwencje immunologiczne u niemowląt i małych dzieci i może zwiększać zachorowalność na wiele chorób, w tym zapalenia płuc i odry4. Niedobory mikroelementów powodują upośledzenie komórek odpornościowych. Przykładowo niedobory cynku osłabiają aktywność fagocytów i limfocytów, a niedobór witaminy A powoduje upośledzony rozwój neutrofili, makrofagów i komórek NK5.

Czy mleko matki zapewnia wszystkie niezbędne składniki dziecku?

Okazuje się, że mleko matki może nie być wystarczającym źródłem żelaza i cynku w pierwszych 6 miesiącach życia6. Natomiast zawartość w mleku mikroelementów (np. witaminy A i witaminy B1, B2, B6, B12 i C) zależy od ich spożycia przez matkę7,8. Co więcej, zawartość witaminy D w ludzkim mleku jest niska i zwykle niewystarczająca do spełnienia wymagań u niemowląt karmionych wyłącznie piersią, jeśli ekspozycja dziecka na światło słoneczne jest ograniczona9,10

Uzupełniaj mikroflorę jelit

Powszechnie znane jest, że dzieci ze zdrową florą jelitową są lepiej chronione przed patogenami. Wskazuje się, że stan flory jelitowej już od urodzenia decyduje o zdrowiu w przyszłości. Dlatego należy w dzieciństwie zrobić wszystko, co możliwe, aby jak najlepiej zbudować florę jelitową. Ważnym czynnikiem pozwalającym na kolonizację pożytecznych bakterii w jelitach dziecka jest naturalny poród, karmienie piersią oraz dieta. Badania wskazują na znaczącą rolę probiotyków u wcześniaków. Co więcej dzieci, które mają silną florę jelitową rzadziej chorują i nie muszą tak często przyjmować antybiotyków. Probiotyki mogłyby pomóc w zmniejszeniu oporności na antybiotyki.

Cynk – czy dieta dostarcza jego odpowiednią ilość?

Cynk to ważny pierwiastek śladowy potrzebny mitochondriom oraz znany z działania wzmacniającego układ odpornościowy. Dzienne zapotrzebowanie na cynk trudno pokryć z dietą. Większość produktów bogatych w cynk jest pochodzenia zwierzęcego i rzadko są spożywane przez dzieci. Wiele produktów roślinnych zawierających cynk jest również bogatych w substancje hamujące wchłanianie cynku. Niedobory cynku są powszechne, zwłaszcza w przypadku, gdy dzieci jedzą niechętnie, ich dieta jest niedoborowa, zawiera przetworzone produkty czy towarzyszą im biegunki i problemy z wchłanianiem. U niedożywionych niemowląt i dzieci w krajach rozwijających się podawanie cynku skróciło czas trwania, nasilenie i częstość biegunki i infekcji dróg oddechowych11,12,13,. Inne badanie wskazuje, że suplementacja cynku poprawiła objawy astmy takie jak: kaszel, świszczący oddech i duszność u 284 dzieci14, a niski poziom cynku nasilał objawy astmy u niektórych dzieci15. Ważne jest, aby zapewnić prawidłowe dawkowanie, które najlepiej omówić z lekarzem. W związku z dietą o niskiej zawartości cynku i wysoką podatnością na infekcje warto sprawdzić również poziom witaminy D.

Poziom witaminy D3 ważny dla mitochondriów i odporności

Kilka badań wykazało, że suplementacja witaminy D3, szczególnie w miesiącach zimowych, może chronić dzieci przed grypą i infekcjami dróg oddechowych. Dzieci przyjmujące od 600 do 700 IU witaminy D3 na dobę miały mniejsze ryzyko infekcji dróg oddechowych11. Z kolei suplementacja 1200 IU na dobę pomogła zapobiegać grypie u dzieci w wieku szkolnym12.

Selen

Selen pozwala zachować prawidłowe funkcje mitochondriów5. Aktywuje enzymy przeciwutleniające, które chronią komórki przed wolnymi rodnikami6,10. Należą do nich: peroksydaza glutationowa (GSH – Px) i dysmutaza ponadtlenkowa (SOD). W badaniu klinicznym z udziałem 75 dzieci z chorobami wirusowymi dolnych dróg oddechowych suplementacja selenu przyspieszyła powrót do zdrowia11.

W przypadku potwierdzonych niedoborów, a zwłaszcza u dzieci z mitochondriopatią potrzebne jest uzupełnianie niezbędnych składników wraz z dietą lub suplementacją. Podstawę powinny stanowić produkty ekologiczne pozbawione szkodliwych substancji oraz preparaty najwyższej jakości i czystości w odpowiednich dawkach. Dla wsparcia układu odpornościowego i mitochondriów powstał preparat Immun-Intercell® dla dzieci. Zawiera 5 ważnych składników odżywczych: witaminę C i D, cynk, selen oraz beta-glukan. Dodatkowo uzupełniony został o korzystne bakterie probiotyczne.

Paulina Żurek

Prezentacja

Bibliografia:

0:00
0:00