Ubichinol – na straży DNA i naszej młodości

Dowiedz się w jaki sposób koenzym Q10 może chronić nasze DNA przed mutacjami zapewniając zdrowie.

Każdy organizm żywy, który oddycha tlenowo, jest narażony na ataki wolnych rodników tlenowych (ROS). Ich obecność może prowadzić do wystąpienia mutacji genetycznych. Rodnikowe uszkodzenia genomu to czynnik ryzyka chorób neurodegeneracyjnych, nowotworów, przedwczesnego starzenia i innych. Ludzki organizm wypracował wiele mechanizmów obronnych i naprawczych, które służą eliminacji wywołanych przez ROS szkód. W świetle nowych badań klinicznych ubichinol (bioaktywny koenzym Q10) to substancja, która może aktywować mechanizmy naprawcze, a tym samym przyczyniać się do profilaktyki wielu różnych schorzeń i dbać o naszą młodość.

Każda cząsteczka DNA, czyli naszego kodu genetycznego składa się między innymi z cukru – deoksyrybozy oraz jednej z czterech zasad azotowych: adeniny, guaniny, tyminy oraz cytozyny. Wspomniane zasady tworzą ze sobą specyficzne pary bazowe i odpowiadają za charakterystyczną dwuniciową strukturę DNA. Z naszym DNA jest trochę jak z pustakami: zamiana komponentów na inne może osłabić ich stabilność i zakłócić wytrzymałość oraz funkcjonalność całego budynku. Wprawdzie cząsteczki DNA są same w sobie stosunkowo stabilne, z biegiem czasu mogą ulegać dekompozycji. Zjawisko to może być spowodowane między innymi oddziaływaniem wolnych rodników tlenowych (ROS). Wolne rodniki tlenowe, w tym rodnik hydroksylowy oraz nadtlenek wodoru wykazują zdolność reagowania z poszczególnymi zasadami azotowymi, wchodzącymi w skład molekuły DNA. Zmodyfikowane w ten sposób zasady azotowe nukleotydów destabilizują kod genetyczny i przyczyniają się do pojawiania się różnych mutacji genetycznych. Z kolei takie nowopowstałe mutacje genetyczne mogą zapoczątkować szereg niekorzystnych procesów metabolicznych i doprowadzić do wystąpienia różnych schorzeń, na przykład nowotworów, chorób neurodegeneracyjnych lub przedwczesnego starzenia i towarzyszących mu chorób przewlekłych (miażdżyca, cukrzyca itp.).

Poznaj wroga, aby go pokonać

Kluczową rolę dla utrzymywania stabilnej struktury DNA spełnia nieprzerwane prawidłowe łączenie się zasad azotowych w odpowiednie pary:

Wśród zjawisk, które mogą powodować zakłócenia tego procesu należy wymienić przede wszystkim stres oksydacyjny.

Wolne rodniki tlenowe atakują nasze DNA nawet setki razy dziennie [1]. Ich źródłem w organizmie może być dysfunkcja mitochondriów (mitochondriopatia pierwotna lub wtórna) bądź wybranych kompleksów enzymatycznych, jak również ekspozycja na promieniowanie UV, promieniowanie jonizujące i inne. Ogólnie rzecz biorąc, każdy organizm żywy, który pozyskuje życiową energię na drodze oddychania tlenowego (aerobowo), jest nieustannie narażony na ataki wolnych rodników tlenowych.

Jednym z biomarkerów określających rozmiar uszkodzeń spowodowanych przez ROS na poziomie kodu genetycznego jest związek o nazwie 7,8-dihydro-8-oxoguanozyna (oxo8g) [2]. Oxo8g powstaje z utlenienia guaniny i zakłóca odpowiedni przebieg tworzenia par zasad azotowych, a tym samym sprzyja mutacjom, procesom starzenia oraz innym uszkodzeniom na poziomie mitochondrialnym lub komórkowym. Guanina to najbardziej podatna na utlenianie spośród czterech zasad azotowych. Poziom oxo8g (utlenionej guaniny) można zbadać w porannym moczu przy pomocy specjalistycznych metod pomiaru [3].

Ubichinol – aktywator procesów naprawczych

Na szczęście w walce z wolnymi rodnikami tlenowymi nie jesteśmy zupełnie bezbronni. Po pierwsze dlatego, że dysponujemy wyrafinowanym systemem neutralizowania ponadtlenków czy rodników hydroksylowych, w czym uczestniczą między innymi katalazy (CAT), peroksydaza glutationowa (GPx) oraz wszystkie trzy izoformy enzymu dysmutaza ponadtlenkowa (SOD). A po drugie dlatego, iż zostaliśmy wyposażeni w różne enzymy i mechanizmy naprawcze. Ich zadaniem jest identyfikacja oraz eliminacja zaistniałych szkód jeszcze „w zarodku“, zanim przerodzą się one w masowy problem i zaczną zagrażać naszemu zdrowiu. Do grupy wspomnianych substancji należy między innymi występujący w dwóch izoformach enzym OGG – „Agent 007“ do walki z oxo8g. Jedna z jego postaci, OGG1 pozwala na naprawę par zasad azotowych, w których guanina uległa przemianie w oxo8g i zapobiega w ten sposób uszkodzeniom kodu genetycznego. Inhibitorem OGG1 jest kadm [5].

Jak wykazało badanie przeprowadzone w 2020 roku przez grupę niemieckich naukowców substancją, która wykazuje zdolność aktywowania wspomnianego cennego mechanizmu naprawczego, jest koenzym Q10 (CoQ10). W badaniach wzięto pod uwagę również bioaktywny ubichinol oraz ubichinon. Uzyskane wyniki jednoznacznie sugerowały, iż CoQ10 może bezpośrednio pobudzać aktywność OGG1, zmniejszając w nich jednocześnie poziom stresu oksydacyjnego. W ramach przeprowadzonych eksperymentów na ludzkich komórkach fibroblasów czynność OGG1 wzrastała bezpośrednio i proporcjonalnie do zastosowanej dawki koenzymu Q10. Wraz ze wzrostem stężenia bioaktywnego koenzymu Q10 (zastosowana dawka maksymalna to 500 oraz 1000 µM) w statystycznie istotny sposób rosła również aktywność enzymu OGG1. Właściwość tę stwierdzono zarówno w przypadku ubichinolu jak też ubichinonu.

Na podstawie otrzymanych wyników [6] niemieccy uczeni wysunęli rewolucyjną hipotezę, która mówi o tym, iż koenzym Q10 może w bezpośredni sposób sterować aktywnością enzymu naprawczego OGG1. W praktyce oznacza to tyle, iż koenzym Q10 może skutecznie przeciwdziałać niekorzystnym procesom mutagennym w organizmie, a także wynikającym z tych mutacji chorobom.

Koenzym Q10 – żyj dłużej i zdrowiej

Powyżej przytoczone odkrycie wydłuża i tak obszerną już listę prozdrowotnych właściwości koenzymu Q10, do których należą [7], [8], [9]:

  • Bezpośredni udział w mitochondrialnej produkcji energii,
  • Ograniczanie ryzyka wystąpienia chorób przewlekłych, w tym zwłaszcza tzw. wtórnych mitochondriopatii,
  • Przeciwdziała toksycznemu działaniu na organizm metali ciężkich, promieniowania, niedotlenienia/niedokrwienia,
  • Funkcje antyoksydacyjne (samodzielnie oraz synergicznie z witaminą C i E)
  • Funkcje immunomodulacyjne,
  • Opóźnianie procesów starzenia.

Dzięki odkryciu niemieckich uczonych dzisiaj wiemy już, że ubichinol może też zapobiegać mutacjom genetycznym i przeciwdziałać uszkodzeniom DNA, co dodatkowo podkreśla znaczenie tej substancji w profilaktyce anti-aging, jak również zapobieganiu wielu chorobom związanym ze starzeniem. Ponieważ paradoksalnie poziom koenzymu Q10 w organizmie spada wraz z wiekiem [9], a jednocześnie naturalne spożywcze źródła tej substancji pozostają ograniczone, dodatkowa suplementacja CoQ10 może stwarzać osobom w średnim wieku oraz starszym ogromną szansę na dłuższe życie w lepszym zdrowiu. Ogromne znaczenie ma także codzienny tryb życia – dieta, poziom codziennego stresu, ekspozycja na trucizny środowiskowe i ewentualne niedobory innych cennych mikroskładników odżywczych. O suplementacji koenzymem Q10 powinni pomyśleć również wegetarianie i weganie, ponieważ najistotniejszym dietetycznym źródłem CoQ10 są produkty zwierzęce (zwłaszcza mięso i ryby). Szacunkowo, średnie spożycie koenzymu Q10 wraz z dietą nie przekracza 3-6 mg, z czego połowa substancji czynnej posiada formę zredukowaną [9].

Jeżeli pragniesz zadbać o zdrową przyszłość i dłuższą młodość, pomyśl o koenzymie Q10 już dzisiaj.

Autor: Sylwia Grodzicka

Bibliografia:

0:00
0:00