Odwapnienie kości wcale nie dotyczy tylko osób w podeszłym wieku – już po 30. r.ż. deficyty składników odżywczych mogą prowadzić do przedwczesnej osteoporozy.
Nasz szkielet kształtuje się do 30. r.ż. Później gęstość mineralna kości (BMD) stopniowo maleje – u kobiet spada nawet o 40%, a u mężczyzn o 20-30%1.
Z wiekiem w wyniku codziennych obciążeń zmniejsza się również masa kostna, która w zdrowym organizmie regeneruje się w procesie zwanym resorpcją. By przebiegał on prawidłowo, odpowiadające za niego komórki (osteoklasty i osteoblasty) potrzebują stałej dostawy składników mineralnych, takich jak wapń i magnez, oraz witamin D i K2. Ich niedobór uniemożliwia regenerację kości, a utrata tej zdolności powoduje ich większą łamliwość.
Niestety również my sami przyczyniamy się do przyspieszenia tych procesów. Jak podkreśla dr Bodo Kukliński, siedzący tryb życia oraz monotonna dieta sprzyjają przedwczesnej osteopenii, a odwapnienie kości przyspieszają także wtórna mitochondriopatia oraz spadek poziomu hormonów płciowych2.
Jeśli zatem podczas wiosennych treningów zauważysz, że pogorszyły się Twoja równowaga i koordynacja ruchowa lub po prostu szybciej odczuwasz zmęczenie i ból w obrębie mięśni i kości, być może jest to efektem spadku masy kostnej. Możesz jednak uniknąć bólu i złamań, zatrzymując ten proces dzięki uzupełnieniu diety w niezbędne substancje odżywcze.
Resorpcja a mitochondria
Tkanka kostna jest strukturą bardzo aktywną metabolicznie, czyli ulega ciągłej przebudowie. Dużą rolę odgrywają tu nie tylko składniki odżywcze niezbędne w tych procesach, ale również mitochondria. Osteoklasty charakteryzują się bowiem dużą ilością tych organelli w cytoplazmie, zatem ich optymalne funkcjonowanie jest niezbędnym elementem procesów resorpcji kości. Duże ilości mitochondriów znajdują się również w mięśniach szkieletowych (wymagających dużych ilości energii do wykonywania pracy mechanicznej), dlatego ich ból podczas aktywności fizycznej może być efektem niewystarczającej produkcji ATP.
Dodatkowo mitochondria są największym magazynem wapnia w organizmie: łatwo go przyjmują, a później uwalniają w miarę potrzeb, w związku z czym w dużej mierze odpowiadają za zachowanie równowagi wapniowej w komórce3. By mogły prawidłowo ją regulować, potrzebują witamin D3 i K2 – kiedy ich brakuje, pierwiastek ten kumuluje się w mitochondriach, a jego nadmierne stężenie jest toksyczne dla komórek. Wystarczy, że na skutek złej diety, stresu czy stanów zapalnych nasze wewnętrzne elektrownie nie będą mogły wyprodukować odpowiedniej ilości energii ATP, aby spadł potencjał ich błon, co uniemożliwi pozbycie się nadmiaru wapnia z komórek. Nic zatem dziwnego, że spadek elastyczności kości to jeden z objawów utraty sprawności mitochondriów.