Zespół policystycznych jajników – rola mitochondriów

Poznaj badania wskazujące rolę terapii mitochondrialnej w zespole policystycznych jajników.

Zespół policystycznych jajników (ang. Polycystic ovarian syndrome, PCOS) to schorzenie, które dotyka milionów kobiet na całym świecie. PCOS jest utożsamiane z cichym, przewlekłym stanem zapalnym w organizmie a jego bezpośrednim przejawem są zaburzenia owulacji oraz nierównowaga hormonalna. Pacjentki z PCOS wykazują permanentny podwyższony poziom takich markerów stanu zapalnego jak TNF-α, CRP, IL-6 czy IL-8.

Zespół policystycznych jajników dotyka przeważnie kobiet w wieku od 18 do 44 roku życia, powodując u nich zanik owulacji a w konsekwencji niepłodność. Do chorób, które często towarzyszą PCOS, należą insulinooporność, cukrzyca typu 2, choroby układu sercowo-naczyniowego, a także niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby lub zespół metaboliczny. Zauważ, że są to typowe choroby wieloukładowe, które mają swoje korzenie w zaburzeniach pracy mitochondriów, czyli mitochondriopatii.

PCOS – jako przejaw mitochondriopatii

Również samo PCOS coraz częściej uważa się za wynik zaburzeń mitochondriów. Dysfunkcyjne mitochondria produkują z jednej strony mniejsze ilości energii, a z drugiej – takiemu niewydajnemu procesowi wytwarzania molekuł ATP towarzyszy nadmierne wydzielanie wolnych rodników tlenowych (ROS). Zbyt duża ilość ROS w organizmie prowadzi z kolei do nasilenia procesów prozapalnych i wzrostu poziomu takich wskaźników jak TNF- α czy CRP. To z kolei zaburza delikatną równowagę hormonalną i energetyczną w organizmie kobiet. TNF-α to substancja prozapalna, która ogranicza wrażliwość komórek na insulinę, wymuszając u pacjentek insulinooporność oraz hiperglikemię. Zaburzeniu ulega też metabolizm kobiecych hormonów płciowych, co u dotkniętych chorobą kobiet objawia się nadmiernym owłosieniem (hirsutyzm) oraz hiperandrogenizmem. Pacjentki z PCOS niejednokrotnie borykają się też ze zbyt dużym BMI oraz nadmiarem białych ciałek krwi.

W 2021 roku zespół badaczy przeanalizował dostępne informacje oraz wyniki dotychczasowych badań i doszedł do wniosku, iż u przeważającej liczby pacjentek objawom PCOS towarzyszą jednocześnie symptomy mitochondriopatii. U chorych kobiet uczeni zaobserwowali między innymi zaburzenia biogenezy mitochondriów oraz mitofagii (czyli odpowiednika autofagii na poziomie mitochondrialnym), a także nieprawidłowy poziom mitochondrialnego potencjału błonowego. Jednocześnie badacze sygnalizowali obniżenie poziomu kluczowych substancji oraz enzymów antyoksydacyjnych, z glutationem oraz SOD na czele.

Terapia mitochondrialna w walce z PCOS

Wychodząc z założenia, iż PCOS to kolejne schorzenie mitochondrialne, autorzy publikacji zaproponowali włączenie następujących mikroskładników odżywczych do klasycznego reżimu terapeutycznego:

  • Resweratrol oraz roślinne polifenole – jako antidotum na stres oksydacyjny
  • Witamina D – jako mikroskładnik odżywczy, który jest niezbędny do prawidłowej funkcji układu odpornościowego
  • Koenzym Q10 – jako podstawowa substancja mitotropowa, która pozytywnie wpływa na pracę mitochondriów, spełniając przy tym funkcje przeciwutleniacza
  • Tarczyca bajkalska – znana również pod nazwą chińska jarmułka to roślina ceniona w TCM ze względu za właściwości przeciwzapalne (w tym zdolność do obniżania poziomu TNF-alfa). Z kolei badania na szczurach sugerowały, iż tarczyca bajkalska może skutecznie zwalczać insulinooporność oraz obniżać poziom androgenów
  • Kwasy tłuszczowe omega-3 – przyczyniają się do obniżenia interleukin stanu zapalnego a tym samym obniżenia poziomu stresu oksydacyjnego w organizmie
  • Inozytol – to naturalna substancja o słodkawym smaku i właściwościach antyoksydacyjnych, która normalizuje też wrażliwość komórek na insulinę. Inozytol pomaga obniżyć poziom androgenów i jest od lat ceniony w pomocniczej terapii PCOS.

Prawdopodobnie, pozytywny wpływ na stan pacjentek z PCOS mogą mieć również wszystkie te substancje, które stymulują autofagię i mitofagię w organizmie, ze spermidyną oraz SIRT-foods na czele. Ponadto dobroczynny wpływ może mieć tutaj odpowiednia (przeciwzapalna i odpowiednio zbilansowana) dieta, a także aktywność fizyczna oraz kontrolowanie wagi.

Usprawnienie pracy mitochondriów oraz zwalczenie stresu oksydacyjnego stwarzają pacjentkom z zespołem policystycznych jajników unikalną szansę na odzyskanie równowagi hormonalnej, a także zajście w upragnioną ciążę.

Artykuł powstał na podstawie publikacji:

Dabravolski, S., Mitochondrial Dysfunction and Chronic Inflammation in Polycystic Ovary Syndrome, International Journal of Molecular Sciences, 2021 Apr; 22(8): 3923

Autor: Sylwia Grodzicka

0:00
0:00