Detoks wątroby wg Tradycyjnej Medycyny Chińskiej

Zgodnie z filozofią Tradycyjnej Medycyny Chińskiej wiosna to pora roku związana z wątrobą i woreczkiem żółciowym. W miesiącach wiosennych wątroba otrzymuje największą ilość energii i wykazuje najwyższą zdolność regeneracji, dlatego właśnie teraz warto pomyśleć o odtruciu tego narządu i otoczeniu go szczególną opieką.

Jak przekonasz się z poniższego tekstu, zalecane przez Medycynę Wschodu środki terapeutyczne pozostają w zgodzie z koncepcją medycyny mitochondrialnej oraz Mito-Diety, która wspiera wątrobę wzbogacając nasze menu o warzywa i owoce bogate w chlorofil, beta-karoten, spermidynę z zarodków i kiełków zbóż, betainę, a także witaminę A oraz E.

Wątroba w Medycynie Chińskiej

Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej Wątroba nie jest organem ciała w myśl anatomii świata zachodniego, lecz obiegiem, dynamicznym systemem opartym o ten narząd. W ten sposób Wątroba obejmuje nie tylko naszą „zachodnią” wątrobę, lecz również jej powiązania z oczami, pęcherzykiem żółciowym, ścięgnami, kośćmi oraz innymi narządami wewnętrznymi (od pasa w dół), a także same kanały tych połączeń czyli meridiany, stąd właśnie dla odróżnienia „wątroby świata zachodniego” w TCM słowo Wątroba piszemy wielką literą. Zgodnie z filozofią medycyny Wschodu Wątroba jest niczym generał, który tworzy strategie oraz zarządza pracą innych (narządów) – takie spojrzenie na Wątrobę wiąże się przede wszystkim z pełnioną przez nią rolą w naszym organizmie: zapewnianiem swobodnego przepływu krwi oraz energii życiowej Qi⁶.

Najważniejsze cechy charakterystyczne Wątroby w rozumieniu TCM:

• – Element: przemiana Drzewa
• – Pora roku: wiosna
• – Smak: słony
• – Powiązany zmysł: wzrok („Wątroba otwiera się w oczach”)
• – Rola: swobodny obieg krwi, Qi oraz emocji, przechowywanie i oczyszczanie krwi
• – Szkodliwa emocja: gniew oraz niewyrażone negatywne emocje

Według tradycji Wschodu, Wątroba to siedziba naszej duszy eterycznej (tzw. Hun) (w odróżnieniu od świata zachodniego, gdzie za dom duszy uznaje się przeważnie serce). Jednocześnie wątroba to źródło naszej aktywności oraz kreatywności, które dodaje nam sił do konsekwentnej realizacji wizji i marzeń. Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej Wątroba „otwiera się w oczach” i odpowiada za naszą siłę wzroku (co potwierdza współczesna medycyna ortomolekularna: wątroba służy nam bowiem jako magazyn witaminy A, czyli mikroskładnika odżywczego, który jest nieodzowny dla prawidłowej pracy siatkówki oka. Niedobory witaminy A prowadzą do odwracalnej ślepoty). Jednocześnie narząd ten przechowuje w sobie krew i w razie konieczności uwalnia jej dodatkowe ilości do obiegu. Razem z płucami, Wątroba dba o prawidłową cyrkulację Qi oraz krwi w naszym organizmie, zapewniając odpowiednie zaopatrzenie pozostałych narządów w życiodajną energię.

Czas najwyższej aktywności Wątroby to godzina 1-3 w nocy, natomiast czas spoczynku to godzina 13-15. Wśród czynników, które jej szkodzą najbardziej, należy wymienić przede wszystkim wiatr (rozumiany również jako stres i nadmierna presja) oraz nieprzepracowane, nagromadzone przez dłuższy czas emocje – w tym głównie gniew, wściekłość oraz żywioną do kogoś urazę.

Schorzenia wątroby według TCM

Do najczęściej występujących zaburzeń Wątroby należą:

• Zastój Qi Wątroby/zaburzenia przepływu Qi Wątroby
• Ogień Wątroby
• Wznoszące Yang Wątroby
• Niedobór Yin Wątroby
• Niedobór Krwi Wątroby

W tym miejscu przyjrzyjmy się bliżej zastojowi Qi Wątroby, który odpowiada mniej więcej naszemu zachodniemu „wątrobowemu typowi człowieka”, u którego możemy zaobserwować na przykład dużą zmienność nastrojów oraz ekstremalne emocje: taki typ po krótkim wybuchu złości łatwo wpada w nadmierną wesołość, raz wykazuje skrajne zainteresowanie i życzliwość, tylko po to, aby później popaść w rezygnację i obojętność. „Wątrobowcy”, czyli osoby przejawiające skłonność do zastoju Qi Wątroby to najczęściej perfekcjoniści obdarzeni dużą dozą kreatywności i pomysłowości – praca wywiera na nich uspokajający wpływ, podczas gdy  w czasie wolnym cechują się impulsywnością i łatwo ogarnia ich złość lub gniew. Taką konstelację cech psychicznych TCM tłumaczy nierównym przepływem krwi oraz Qi w wątrobie, w której raz po raz dochodzi do zastojów Qi/krwi. Takie zastoje (staza) powodują ogólny stan napięcia wszystkich meridianów (okresowe nieprzewidywalne braki energii są kojarzone przez organizm ze stanem zagrożenia).

Objawy zaburzeń pracy wątroby wg TCM

Emocją przypisywaną wątrobie jest gniew, przy czym jego nadmiar i/lub długotrwałe utrzymywanie się prowadzi do uszkodzeń tego narządu, co przejawia się w formie zawrotów głowy, zaczerwienionej twarzy i oczu, niewyraźnego widzenia, gorzkiego posmaku w ustach, uczucie rozpierającego bólu głowy oraz obu stron górnego odcinka jamy brzusznej, wewnętrzny niepokój oraz stan podenerwowania i skłonność do irytacji lub nawet wybuchów złości. W takiej sytuacji mówimy o stagnacji Qi wątroby, co odpowiada opisanemu wyżej „wątrobowemu typowi osobowości”. Z kolei zatrzymane Qi wątroby może negatywnie wpłynąć na Qi żołądka, co będzie objawiało się czkawką, odbijaniem oraz biegunką. Z biegiem czasu stagnacja Qi zmienia się w ogień, co przejawia się przede wszystkim w postaci bólu i zawrotów głowy, zaczerwienienia twarzy oraz oczu, a nawet nagłego omdlenia. Poniżej znajdziesz zestawienie kilku najbardziej charakterystycznych objawów zaburzeń pracy wątroby według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej:

• Silne zaczerwienienie oczu sugeruje nadmiar wiatru i ognia w meridianie Wątroby
• Zaczerwienienie bocznych części języka wskazuje na nadmiar ognia w Wątrobie
• Częste wzdychanie wskazuje na stagnację lub zmęczenie Qi Wątroby. Wśród innych objawów stagnacji Qi wątroby możemy wymienić też niewyraźne/zamazane widzenie, a także szumy uszne (tinnitus). I tak nagłe pojawienie się głośnych, dzwoniących dźwięków w uszach stanowi oznakę nadmiaru Ognia w Wątrobie
• Nieregularne miesiączki lub brak miesiączek może sygnalizować zastój krwi w Wątrobie, ponieważ wątroba pełni rolę magazynu krwi w organizmie.
• Nagromadzone w Wątrobie wilgotne-gorąco przejawia się między innymi w postaci rozpierającego bólu, zażółcenia twarzy oraz gałek ocznych (spowodowanego nadmiarem żółci), a także swędzenia skóry
• Niewyrażony gniew, nadmierna wściekłość atakują meridiany Wątroby, co może doprowadzić do stagnacji Qi Wątroby i związanego z nią niepokoju, stanu ciągłego podenerwowania, irytacji („wszystko się we mnie, aż gotuje”), wędrującego i rozpierającego bólu piersi oraz obu stron górnego odcinka jamy brzusznej. Utrzymująca się przez dłuższy czas stagnacja Qi Wątroby prowadzi nieuchronnie do zastoju krwi w Wątrobie.

Stres, nadciśnienie a Wątroba

Wiatr (rozumiany jako stres) prowadzi nieuchronnie do wzrostu ciśnienia krwi: w sytuacji stresowej Wątroba jako magazyn krwi, rzuca się nam na ratunek i wysyła więcej krwi w kierunku głowy tak, abyśmy w obliczu zagrożenia mogli jasno i sprawnie myśleć oraz do mięśni, abyśmy w razie potrzeby mogli podjąć walkę bądź ucieczkę (reakcja flight or fight). Jednak najczęściej, zarówno w życiu prywatnym, jak również zawodowym nie wolno nam podjąć ani jednego, ani drugiego – mimo ogromnego napięcia usiłujemy zachować pozorny spokój i „dusimy w sobie“ negatywne emocje – najczęściej należą do nich wściekłość, złość oraz strach. Uśmiechamy się blado, mimo iż w naszym wnętrzu wszystko aż się „gotuje“. Emocje oraz Qi, które nie znalazły ujścia, wracają do Wątroby, która musi to wszystko jakoś „przetrawić“. Jeżeli tego rodzaju sytuacja trwa wystarczająco długo lub powtarza się często, dochodzi do zastoju Qi, a następnie zastoju krwi w Wątrobie. Nasze ciśnienie krwi oraz poziom glukozy we krwi rośnie, torując drogę do schorzenia, które w świecie zachodnim jest znane pod nazwą zespołu metabolicznego.

Podsumowując, według Medycyny Wschodu do klasycznych sygnałów zaburzeń pracy Wątroby należą:

Zawroty głowy, rozpierający ból głowy i/lub górnego odcinka jamy brzusznej, zaczerwienienie twarzy i/lub oczu, gorzki posmak w ustach, niewyraźne widzenie, uczucie wewnętrznego niepokoju i skłonność do irytacji, żółtawy odcień skóry i/lub gałek ocznych, czkawka, odbijanie, biegunka, wymioty, nagła utrata przytomności.

Reklama

Dyspep – Intercell® Sprawdź

Silymarin-Intercell® Sprawdź

Hepar-Intercell Sprawdź

CurcuZym-Intercell ® Kurkumina Sprawdź

Środki terapeutyczne Medycyny Wschodu przy osłabieniu pracy Wątroby i kuracji odtruwającej

Podstawową regułą terapii w Medycynie Chińskiej jest:

• Gorąco należy chłodzić
• Wilgoć należy osuszać
• Niedobór należy uzupełnić
• Zastój należy wyeliminować (opróżnić)

Terapia zaburzeń pracy wątroby w ramach TCM pozostaje zatem uzależniona od konkretnej, postawionej przez terapeutę diagnozy, niemniej jednak możemy podać w tym miejscu kilka ogólnych wskazówek, które przyczynią się do wsparcia prawidłowej pracy tego narządu. Przedstawione poniżej przykładowe studia przypadków stanowią ilustrację podejścia Tradycyjnej Medycyny Chińskiej do wsparcia pracy Wątroby ze szczególnym uwzględnieniem odtruwania jej z toksyn oraz zbędnego balastu. W celu postawienia odpowiedniej diagnozy, która umożliwi Ci podjęcie skutecznej, a zarazem bezpiecznej terapii, bezwzględnie skonsultuj się z doświadczonym terapeutą TCM.

Przypadek 1.

Jeżeli na podstawie takich objawów jak:

• odbijanie, nawracające podpływanie kwasów żołądkowych do gardła
• podrażnienie żołądka
• zimny, kłujący ból okolic górnej jamy brzusznej
• zimne dłonie i/lub stopy
• bóle czubka głowy
• wahania poziomu cukru we krwi z okresowym nadmiarem energii
• po posiłku pojawia się nagły przypływ energii i ciężko jest „usiedzieć na miejscu”,

terapeuta podejrzewa zimny wzorzec patologii wątroby, który atakuje wątrobę oraz sąsiadujący z nią żołądek, leczenie będzie polegało przede wszystkim na ociepleniu żołądka i wątroby, a także pobudzeniu swobodnego przepływu energii Qi.

Podstawowymi środkami leczniczymi będą wówczas: owoc głożyny (Jujuba), żeń-szeń oraz kłącze imbiru i wyciąg z berberysu. W przypadku zimnego wzorca patologii wątroby możesz pomóc sobie dietą w następujący sposób:

• unikaj obfitych, ciężkostrawnych i tłustych posiłków
• jedz częściej, a w mniejszych ilościach
• twoja dieta powinna opierać się przede wszystkim o węglowodany o długim uwalnianiu czyli węglowodany o niskim i średnim IG
• unikaj węglowodanów o wysokim IG, produktów o dużej koncentracji energii, ponieważ Twoja wątroba nie będzie w stanie ich przetworzyć na energię
• jeżeli masz do wyboru tylko sałatkę lub pizzę, wybierz sałatkę. Jeżeli masz do wyboru sałatkę lub zupę warzywną/ciepłe danie z warzyw – wybierz ciepłe danie z warzyw. Podstawą w takim przypadku powinny być lekkie, ciepłe dania, które są korzystniejsze od dań ciężkich (tłustych, wysokowęglowodanowych), czy zimnych
• włącz do diety większą ilość potraw kojarzonych w TCM z elementem wody, np. glonów i alg, owoców o niebieskim i fioletowym kolorze (owoce jagodowe, ciemne śliwki) – woda to żywioł, który odżywia element wątroby jakim jest drewno.

Przypadek 2.

Jeżeli na podstawie takich objawów jak:

• silne zaczerwienienie boków języka
• problemy z oddawaniem moczu
• wydzielina z pochwy
• obrzęk, ból okolic intymnych
• gorzki smak w ustach
• dzwonienie w uszach (tinnitus)
• czerwone, łzawiące oczy
• ból w okolicach żeber, szczególnie z prawej strony
• zażółcenie skóry (w tym przede wszystkim twarzy, a nawet gałek ocznych)
• uczucie przepełnienia, rozpierający ból w jamie brzusznej,

terapeuta może podejrzewać gorący i wilgotny wzorzec patologii wątroby (co mówiąc językiem medycyny zachodniej wskazuje na spektrum zaburzeń związanych z zespołem metabolicznym), to z pomocą mogą przyjść nam takie naturalne środki lecznicze jak:

• Cynowód (rhizomacoptidis, HUANG LIAN)
• Kora cynamonowca (Cortex Cinnamomi, ROU GUI)
• Korzeń lukrecji (Radix Glycyrrhizae, ZHI)
• Korzeń tarczycy bajkalskiej/jarmułki chińskiej (Radix Scutellatiae, HUANG QIN)
• Kora drzewa korkowego (Cortex Phellodendri, HUANG BAI)

Oraz pomocniczo, w zależności od ogólnego stanu chorego:

• Nasiona babki jajowatej (Plantago Ovata, CHE QIAN ZI) – przy zaparciach, zaburzeniach trawienia
• Dzięgiel chiński (Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI) – przeznaczony w szczególności dla kobiet, które cierpią z powodu zespołu napięcia przedmiesiączkowego i/lub zaburzeń menstruacji
• Rehmania (Radix Rehmanniae, CHAI HU) – dedykowany zwłaszcza pacjentom z zastojem krwi oraz niedoborem krwi (anemia), okresową gorączką i bólami okolic żeber.

Celem takiej terapii jest przede wszystkim oczyszczenie oraz rozluźnienie wątroby, co ułatwi eliminację nadmiaru gorąca i wilgoci.

Bez względu na podłoże odczuwanych zaburzeń, podczas kuracji absolutnie unikaj:

• alkoholu
• dymu papierosowego (palenie czynne i bierne)
• rafinowanego cukru
• tłustych produktów zwierzęcych
• produktów przetworzonych i zawierających sztuczne dodatki (aromatyzujące, słodzące, etc.)

Wsparcie wątroby z własnej spiżarni

Do najważniejszych produktów spożywczych o dobroczynnym wpływie na wątrobę należą:

• Pełne ziarno pszenicy i orkiszu oraz wywar z namoczonych i ugotowanych ziaren (uwaga osoby cierpiące z powodu celiakii lub nadwrażliwości na gluten!) – cenne przy niedoborze Yin Wątroby lub względnym niedoborze Yin Wątroby, spowodowanym nadmiarem Ognia w Wątrobie
• Tofu oraz tempeh, zielona soczewica – dobroczynne szczególnie przy nadmiarze Ognia w Wątrobie ze względu na ich działanie chłodzące
• Zielone warzywa liściaste (brokuły, jarmuż, szpinak, pietruszka, sałata, kolendra) – przywracają swobodny obieg Qi, w zależności od rodzaju warzywa/zioła mają odmienne działanie termiczne
• Żółte i pomarańczowe warzywa (marchew, dynia, żółta papryka) – pobudzają swobodny obieg Qi
• Czerwone buraki – tonizują krew
• Kiełki – pobudzają swobodny obieg Qi
• Wszystkie odmiany rzodkwi, czarna rzepa
• Lekko kwaśne cytryny, grejpfruty oraz kiszona kapusta, ocet jabłkowy – uwaga: unikaj silnie kwaśnych produktów takich jak ocet winny czy ocet spirytusowy, które powodują nadmierne „skurczenie” wątroby i utrudniają skuteczną eliminację toksyn, przykładowo: cytryny pobudzają swobodny obieg krwi oraz osuszają wilgoć
• Zielone jabłka – chłodzą i usuwają flegmę
• Zioła: mniszek lekarski, cykoria podróżnik, kurkuma, mięta pieprzowa, rozmaryn, gorzknik kanadyjski

Dowiedz się, jak do detoksu wątroby podchodzi medycyna mitochondrialna i co łączy ją z Medycyną Wschodu:

Autor: Sylwia Grodzicka