Mitochondria to wysoce wyspecjalizowane organelle obecne w prawie każdej komórce. Są odpowiedzialne za wiele procesów. Wytwarzają niezbędną do życia energię, wspierają procesy naprawy, a nawet decydują o wzroście lub śmierci komórki. Odpowiadają za redukcję tlenu, podczas której powstają reaktywne formy tlenu (ROS). Są one niezbędne do przebiegu łańcucha oddechowego oraz wielu innych reakcji m.in. układu wegetatywnego i odpornościowego.
Natomiast nadmierne obciążenie organizmu rodnikami działa toksycznie na mitochondria i rozpoczyna powstawanie stresu oksydacyjnego. Jest to stan zakłóconej równowagi między wolnymi rodnikami (reaktywnymi formami tlenu), a antyoksydantami w organizmie. Może także wynikać z zaburzeń w pracy mitochondrialnych enzymów ochronnych. Dlaczego tak niebezpieczny jest stres oksydacyjny? Może on uszkodzić wszystkie występujące w organizmie cząsteczki - białka, tłuszcze, a także DNA, doprowadzając do mutacji, a nawet śmierci komórki. Zmiany powstałe na skutek reaktywnych form tlenu mogą z kolei prowadzić do rozwoju wtórnych mitochondriopatii.
Objawy
Proces ten nie jest łatwy do zaobserwowania, ponieważ symptomy są nietypowe i mogą pojawiać się również w wielu innych schorzeniach. Na co warto zwrócić uwagę i kiedy wykonać badania określające poziom stresu w naszych komórkach?
Pierwszymi objawami nadprodukcji wolnych rodników są: zmęczenie, wyczerpanie, bóle głowy, senność, spadek koncentracji czy utrata siły mięśniowej. Symptomy te są często także bagatelizowane, a nierozpoznane w porę mogą prowadzić do schorzeń wieloukładowych: osłabienia tkanki łącznej, problemów z układem pokarmowym, bólów mięśniowych, Hashimoto i wielu innych.
Przyczyny
Na stres oksydacyjny narażone są szczególnie osoby, które doświadczają przewlekłego psychostresu, przejadają się i mają niewłaściwą dietę bogatą w cukier i szkodliwe tłuszcze trans. Także osoby chore na nadczynność tarczycy, chroniczne stany zapalne oraz sportowcy.
Z drugiej strony do stresu oksydacyjnego przyczynia się nieprawidłowa praca enzymów:
Deficyty tych ważnych substancji takich jak glutation, selen, cynk i mangan nasilają stres oksydacyjny, który z kolei uszkadza nasze mitochondria.
Jakie badania wykonać?
Przy podejrzeniu stresu oksydacyjnego warto zbadać:
Jak zahamować stres oksydacyjny?
Szkodliwemu działaniu wolnych rodników zapobiegają przeciwutleniacze. Oddają im swój wolny elektron, unieczynniając je. Do najsilniejszych przeciwutleniaczy, które są w stanie zmniejszyć stres oksydacyjny należą: glutation, koenzym Q10. Ochronę antyoksydacyjną zapewniają także substancje pochodzenia roślinnego: polifenole, flawonoidy, karotenoidy. Są to bezpieczne antyoksydanty, które po utlenieniu, czyli oddaniu elektronu nie zmieniają się w rodniki, a dodatkowo podnoszą stężenie glutationu. Natomiast zdolności tej nie posiadają znane antyoksydanty, takie jak witamina C, L-karnityna czy α-tokoferol. Dodatkowe wsparcie dla reduktazy glutationowej, która odzyskuje glutation jest witaminy B2.
Bibliografia:
Nadmiar kortyzolu w organizmie może wynikać nie tylko ze stresującego trybu życia, czy nadmiaru obowiązków. Również palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, szkodliwe promieniowanie, a w głównej mierze dieta sprzyjają wyczerpaniu nadnerczy. Niewłaściwe pokarmy i niedobory żywieniowe wywołują ten sam mechanizm reakcji stresowej w organizmie, co negatywne emocje. Na szczęście zmiany te można zatrzymać – przywracając właściwy poziom energii mitochondrialnej.
Reklama
Reklama
