Suplementacja selenu — jak go właściwie przyjmować i dlaczego jego suplementacja jest ważna?

Selen to minerał występujący naturalnie w glebie, w wodzie i niektórych produktach spożywczych. Jego obecność jest niezbędna również w naszym organizmie. Potrzebujemy stosunkowo małych ilości selenu, ale rola, którą odgrywa ten pierwiastek, jest kluczowa dla naszego metabolizmu, stąd jego niedobory negatywnie wpływają na nasze zdrowie. Dowiedz się jak prawidłowo suplementować selen.

Suplementacja selenu — dlaczego jest tak ważna?

Selen jest niezbędnym składnikiem różnych enzymów i białek, zwanych selenoproteinami, które pomagają w tworzeniu DNA i chronią przed uszkodzeniem komórek. Białka te biorą również udział w metabolizmie hormonów tarczycy. Większość selenu w organizmie jest magazynowana w tkance mięśniowej, chociaż najwyższe stężenie selenu znajduje się w tarczycy ze względu na różne selenoproteiny, które pomagają w funkcjonowaniu tarczycy. Niedobór selenu powoduje zmiany biochemiczne, które mogą predysponować osoby doświadczające dodatkowego stresu do rozwoju pewnych chorób. Najczęstszymi objawami niedoboru są: skłonność do infekcji, zmęczenie, depresja, hemoliza, kardiomiopatia, zaburzenia płodności, zaburzenia pracy tarczycy, zwiększone występowanie i śmiertelność w przypadku nowotworów (zwłaszcza prostaty i jelita grubego). Niedobór selenu jest również związany z niepłodnością u mężczyzn i może odgrywać rolę w chorobie Kashina-Becka, rodzaju choroby zwyrodnieniowej stawów.

Właściwości selenu i jego rola w organizmie

Selen jest kofaktorem białek (enzymów), zawierających selenocysteinę. Niektóre z tych białek wykazują aktywność antyoksydacyjną (peroksydaza glutationowa, reduktaza tioredoksynowa), czy uczestniczą w konwersji hormonów tarczycy (dejodaza jodotyroniny). Selen obecny w białkach wykazuje działanie przeciwutleniające wobec erytrocytów, błony fosfolipidowej, organelli i kwasów PUFAs. Selen pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz pośredniczy w metabolizmie hormonów tarczycy. Ponadto wspiera utrzymanie zdrowych włosów i paznokci oraz przyczynia się do prawidłowego przebiegu spermatogenezy.

Selen jest badany pod kątem leczenia dziesiątek schorzeń. W wielu badaniach skupiono się na roli selenu w funkcjonowaniu tarczycy i procesach autoimmunologicznych. W jednym z takich badań oceniano wpływ suplementacji 200 μg seleninu sodu dziennie na poziom TPOAb i TgAb u pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy. Ocenie poddano 71 pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy, którzy byli leczeni lewotyroksyną. Po 90 dniach okazało się, że stężenie TPOAb zmniejszyło się o 40% w grupie leczonej selenem (w porównaniu z 10% w grupie placebo), a u 9 z 36 pacjentów (25%) TPOAb uległo normalizacji.¹

Inne badania kliniczne obejmują nawet takie schorzenia, jak astma, zapalenie stawów, czy łupież. Jednak ich wyniki pozostają niejednoznaczne.

Kiedy i w jaki sposób suplementować selen?

Przed rozpoczęciem suplementacji selenu, warto zapoznać się z dostępnymi jego formami.

Selenometionina to organiczna forma selenu, która występuje naturalnie w żywności i jest wysoce wchłaniana (90%). Część selenometioniny wbudowywana jest w białka i stanowi magazyn selenu.

Selenian sodu: wchłaniany praktycznie w 100%, ale znaczna jego cześć jest wydalana z moczem, ponieważ słabiej przyłącza się do białek.

Selenit sodu: wchłania się w około 50%, ale jest lepiej zatrzymywany w organizmie niż selenian.

Należy zwrócić uwagę, że selenit sodu powinno się przyjmować na 1-2 godziny przed posiłkiem, a drożdże selenowe zawierające selen w formie selenometioniny razem z posiłkiem.

Warto również poszukać informacji na temat tego, kiedy brać selen – rano czy wieczorem. Dobrą porą na przyjmowanie selenu jest wieczór. W takiej sytuacji godzinny poranne, możemy przeznaczyć na inne substancje, które muszą być koniecznie przyjmowane na czczo. Dobrymi wytycznymi są naturalnie także zalecenia producentów.

Reklama

Selemit MSE Sprawdź

Selen MSE Sprawdź

Glutathion MSE Sprawdź

Dzienne zapotrzebowanie na selen

Naturalnymi źródłami selenu są takie produkty spożywcze, jak: orzechy brazylijskie, owies, pszenica, ziarna słonecznika, szpinak, oraz ryby i drób. Ilość selenu w danym rodzaju pokarmu roślinnego zależy od ilości selenu w glebie oraz kilku innych czynników. W rezultacie stężenia selenu w żywności pochodzenia roślinnego różnią się znacznie w zależności od położenia geograficznego.

Ilość, którą należy spożywać codziennie nazywana jest zalecaną dietą (RDA). RDA wynosi 55 μg dziennie dla wszystkich osób w wieku 19 lat i starszych. W czasie ciąży RDA wynosi 60 μg dziennie. Natomiast podczas karmienia piersią – 70 μg dziennie. U dzieci RDA zależy od wieku.

Obecnie obserwuje się obniżony poziom selenu w surowicy i krwi mieszkańców centralnej Europy. Niektórzy eksperci zalecają uzupełnianie selenu w diecie osób dorosłych do 100 – 200 µg na dzień.