Zakażenia wirusowe – czy da się przed nimi uchronić?

Jak zmniejszyć ryzyko infekcji wirusowej? Poznaj profilaktykę.

Zakażenia wirusowe - czy da się przed nimi uchronić?

Wirusy to biologiczne struktury zdolne do zakażania. Ich nazwa pochodzi od łacińskiego słowa virus oznaczającego truciznę. Nie mają budowy komórkowej i mogą namnażać się jedynie w żywych komórkach wykorzystując ich materiał genetyczny. Wiele rodzajów wirusów jest chorobotwórczych dla człowieka. Aby dowiedzieć się w jaki sposób ustrzec się zarażenia, warto poznać drogi, którymi się przenoszą.

Zakażenia wirusowe – jak do nich dochodzi?

Różnorodność wirusów jest bardzo duża. W zależności od rodzaju wirusa mogą przenosić się na kilka sposobów. Wiele z nich wykorzystuje te same drogi zakażania:

  • Drogę powietrzno-kropelkową – w ten sposób przenoszona jest większość wirusów w szybkim tempie np. podczas pandemii i epidemii.
  • Drogę pokarmową – przed wodę i zanieczyszczone produkty, przez zwierzęta jak i człowieka np. rotawirusy wywołujące biegunki.
  • Bezpośredni kontakt z nosicielem: np. wirus opryszczki, czy wirus HIV.
  • Poprzez kontakt z przedmiotami i powierzchniami na których znajdują się wirusy.
  • Za pomocą wektorów np. zwierząt czy owadów.
  • Drogę jatrogenną – podczas zabiegów z użyciem igieł, jak pobieranie krwi, zabiegi lekarskie i kosmetyczne
    np. WZW typu B.

Ryzyko zakażenia wirusami przenoszonymi drogą kropelkową wzrasta w sezonach jesienno-zimowych jak w przypadku wirusów grypy, natomiast tych przenoszonych drogą pokarmową w okresie wiosennym i letnim. Każdy z nas może przyczynić się do ograniczenia liczby zakażeń, a tym samym zachorowania, przestrzegając prostych zasad higieny oraz dbania o odporność.

Jak atakują wirusy?

Każdy kontakt patogenów z wrotami zakażenia – miejscami którymi wnikają one do organizmu (zwłaszcza przez usta i nos, uszkodzoną skórę i nabłonki) –  zwiększa szanse na zakażenie. Przykładowo wirusy grypy, umiejscawiają się w układzie oddechowym bardzo szybko – już kilkanaście minut po kontakcie z nimi, a pierwsze objawy mogą dać o sobie znać nawet 10 godzin później1.

O szybkości rozwoju infekcji decyduje okres inkubacji, czyli czasu od zainfekowania organizmu do wystąpienia pierwszych objawów chorobowych. Jest on specyficzny dla określonych rodzajów wirusów. W przypadku wirusów grypy może trwać od 2 do 5 dni, w przypadku koronawirusa z Wuhan od kilku do nawet 24 dni. Aby wirus mógł się replikować musi wniknąć do komórki – specyficznej dla danego wirusa, np. wirus zapalenia wątroby (WZW typu B) może się powielać w komórkach wątroby. Wtedy następuje jego replikacja – powielenie i wytworzenie nowego wirusa.

Jak bronić się przed wirusami?

To czy ulegniemy wirusom i pozwolimy im wniknąć do naszego organizmu zależy od wielu czynników. Dlatego podstawę stanowi stosowanie jak największej ilości środków, które zmniejszają szansę naszego kontaktu z nimi. Wiemy, że wirusy z łatwością przenoszą się drogą kropelkową, dlatego częstym sposobem zakażenia jest kontakt z nosicielem. Jednak wirusy potrafią przetrwać nawet poza organizmem, który zaatakują np. pozostając na przedmiotach i powierzchniach użytkowych. Z tego powodu bardzo ważne jest dbanie o higienę, mycie rąk, a także dezynfekowanie często używanych rzeczy, aby zmniejszyć ryzyko przenoszenia wirusa i wniknięcia do naszego organizmu.

1. Wzmacniaj odporność

Silny układ immunologiczny to podstawa. Pomaga pozostać zdrowym nam nawet wtedy, gdy wirus wniknie do organizmu oraz pozwala łagodniej przejść infekcję. Najskuteczniej wzmocnisz odporność codzienną profilaktyką w postaci odpowiedniej diety bogatej w składniki stymulujące twoje krwinki odpornościowe do walki z patogenami. Należą do nich m.in.: witamina C, D, jak również probiotyki czy naturalne składniki roślinne: kurkuma i oregano.

Dużą rolę w profilaktyce i wspieraniu odporności mają minerały takie jak: selen czy cynk. Dowiedziono, że niedobór selenu w diecie przyczynia się do powstawanie stresu oksydacyjnego. W takim stanie normalnie łagodny wirus może stać się wysoce zjadliwy (groźniejszy dla zdrowia, ponieważ zwiększa się tempo jego namnażania i infekowania tkanek)2. Niedobór selenu powoduje nie tylko upośledzenie odporności, ale także zwiększa szybkość mutacji wirusów RNA jak np. SARS3, czy grypy4. Natomiast jego suplementacja w połączeniu z witaminą E wspomaga działanie enzymów, które zapobiegają tworzeniu się wolnych rodników i uszkodzeniom oksydacyjnym komórek i tkanek5. Warto także przyjrzeć się nawykom, które mogą osłabiać Twoją odporność i wyeliminować je.

Cynk może blokować zakażenie niektórymi wirusami.

Aby wirus mógł zainfekować komórkę musi się do niej przyłączyć. Wirus zawiera specjalne białko na swojej powierzchni, którym wiąże się z receptorem na komórce. Jedna z teorii głosi, że cynk zapobiega przedostawaniu się wirusa do komórek przez wiązanie z jego białkiem. Ponieważ wirus nie może związać się z receptorem komórki nie może jej zakazić. Wirus staje się zatem nieszkodliwy6. Jednak to działanie cynku potwierdzono tylko dla wybranych rodzajów wirusów (rinowirusów, posiadających RNA).

2. Myj ręce

Regularnie i dokładnie myj ręce wodą z mydłem, a w razie kiedy nie masz dostępu dezynfekuj dłonie przy pomocy płynów z alkoholem. Są to podstawowe środki, które unieszkodliwiają wirusy, zmniejszają ich zdolność do zakażania. Myj ręce przez minimum 30 sekund pod bieżącą wodą z mydłem. Za każdym razem kiedy jesteś w miejscach publicznych stosuj płyn do dezynfekcji. 

3.Unikaj dotykania twarzy

Bardzo prawdopodobne, że na dłoniach znajdują się różne patogeny. Wielokrotnie w ciągu dnia – często nieświadomie dotykamy twarzy, wcześniej kontaktując się np. z przedmiotami na których potencjalnie mogą przebywać wirusy. Dłonie są łatwym transferem wirusów w okolice oczu, ust czy nosa skąd wirus z łatwością może wniknąć do twojego ciała.

4. Dezynfekuj powierzchnie

Dbaj, aby wspólnie używana przestrzeń zawsze była utrzymywana w czystości. Powierzchnie stołów, biurek, a zwłaszcza klamki, poręcze, włączniki światła mogą być miejscem w którym wirusy są obecne od kilku godzin do nawet kilku dni.

Zwłaszcza, gdy ktoś z domowników lub współpracowników ma infekcję wirusową np. grypy, jego organizm uruchamia naturalne mechanizmy jak kaszel i katar w celu pozbycia się intruza. W ten sposób również wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkowa i może znaleźć się na przedmiotach codziennego użytku.

5. Czyść przedmioty

Największe ryzyko obecności wirusa dotyczy przedmiotów, których najczęściej dotykamy: telefony, klawiatury, piloty, kluczyki samochodowe, kierownica, karty kredytowe. Należy regularnie czyścić je środkami dezynfekującym. Banknoty i monety – ich nie zdezynfekujemy, ale bezpieczniejsze wydaje się używanie karty kredytowej. O ile to możliwe często wymieniaj ręczniki, gąbki do mycia naczyń – to źródło różnego rodzaju bakterii i wirusów.

6. Używaj jednorazowych chusteczek, ręczników, rękawiczek

Używaj jednorazowych środków czystości jak chusteczki higieniczne, czy ręczniki papierowe. Tam, gdzie to możliwe stosuj jednorazowe rękawiczki zwłaszcza w zanieczyszczonych obszarach, podczas kontaktu z żywnością w sklepie, czy kiedy musisz używać przedmiotów mających kontakt z dużą ilością osób np. dystrybutory na stacji benzynowej.  

7. Zachowaj dystans

Unikaj miejsc, w których przebywa duża ilość osób, zwłaszcza kiedy ryzyko grypy czy innych wirusów jest wysokie lub kiedy mamy obniżoną odporność. Zachowaj odpowiednią odległość od każdego, kto kaszle lub kicha. W ten sposób zmniejszysz ryzyko „złapania” infekcji od innych.

 

Autro: Paulina Żurek

Bibliografia:

0:00
0:00