Depresja dotyka coraz więcej osób, stając się epidemią XXI wieku. Chociaż kojarzy się głównie z obniżonym nastrojem i brakiem energii, wyróżniamy też kilka rodzajów depresji, łączących się z innymi zaburzeniami. Jednym z nich jest depresja lękowa, w której stanom depresyjnym towarzyszą objawy lęku i nerwicy. Dowiedz się jakie są jej przyczyny, jak ją rozpoznać i skutecznie leczyć.

Depresja i jej rodzaje

W ostatnich latach mówi się coraz więcej o epidemii depresji. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choruje na nią nawet 5% światowej populacji dorosłych¹. Chociaż w ostatnich latach wzrosła świadomość odnośnie problemów zdrowia psychicznego, wciąż są one owiane licznymi mitami i stereotypami prowadzącymi do stygmatyzacji pacjentów psychiatrycznych^2,3.

Myśląc o depresji, najczęściej myślimy o depresji prostej, w której dominującym objawem jest obniżenie nastroju. Powszechnie występują jednak też liczne typy depresji, w których na pierwszy plan mogą się wysuwać inne objawy. Jednym z rodzajów depresji jest depresja lękowa (nazywana tez depresją neurotyczną lub depresją agitowaną), charakteryzująca się jednoczesnym występowaniem stanów lękowych i depresyjnych. Ponadto, wyróżnić można m.in.:

• depresję zahamowaną,
• depresję z natręctwami,
• depresję psychotyczną,
• depresję hipochondryczną,
• depresję depersonalizacyjną^2,3.

Czym jest depresja lękowa?

Depresja lękowa to poważne zaburzenie, w którym występują zarówno objawy depresji i zaburzeń lękowych. W zaburzeniu tym dominuje przeżywanie stanów lękowych, z uwzględnieniem objawów psychicznych, somatycznych i behawioralnych. Osoby cierpiące na depresję neurotyczną żyją w stałym poczuciu napięcia i zagrożenia, którym towarzyszyć mogą też pobudzenie ruchowe i problemy ze snem³.

Przyczyny depresji lękowej

Podobnie jak w przypadku klasycznej depresji, przyczyny lękowej są złożone i mogą obejmować różne czynniki środowiskowe, biologiczne, genetyczne i psychologiczne. Do warunków sprzyjających rozwojowi zaburzeń lękowych i depresyjnych zaliczane są m.in.:

• zmiana środowiska (np. nowa praca, przeprowadzka do innego miasta),
• zażywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych,
• demencja starcza,
• zaburzenia hormonalne,
• współwystępowanie innych chorób – m.in. schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej.^1,4-6

Wśród czynników psychologicznych sprzyjających rozwojowi zaburzeń lękowych i depresyjnych znaleźć można:

• niska samoocena, obawy przed negatywną oceną ze strony innych osób,
• ukrywanie i tłumienie w sobie emocji, brak umiejętności ich rozładowywania,
• wyolbrzymianie nawet najdrobniejszych trudności, problemów,
• poczucie niższości i odrzucenia, trudności w funkcjonowaniu społecznym⁵.

Objawy depresji lękowej

Depresja lękowa charakteryzuje się współwystępowaniem depresji i nerwicy lękowej. Obok typowych objawów depresyjnych, takich jak:

• obniżony nastrój,
• zaburzenia koncentracji,
• brak apetytu i spadek wagi,
• brak energii, szybka męczliwość,
• poczucie winy,
• utrata zainteresowań,
• problemy ze snem,
• myśli samobójcze,

w obrazie klinicznym depresji lękowej dominują objawy związane z współwystępującą nerwicą lękową:

• niepokój emocjonalny i ruchowy,
• stałe poczucie napięcia i zagrożenia,
• gonitwa myśli,
• nerwowość, łatwe wpadanie w irytację,
• pobudzenie psycho-ruchowe,
• nadmierna gadatliwość^4-6.

Objawy somatyczne depresji lękowej – pobudzenie psychomotoryczne wraz z towarzyszącym mu ciągłym przeżywaniem stanów napięcia i zagrożenia, sprawiają, że pacjenci doświadczający tej choroby częściej wykazują skłonności samobójcze, niż w przypadku prostej depresji^3,6.

Reklama

Rhodiola Sprawdź

Witamina D3 MSE Sprawdź

Etas® Sprawdź

Adrenal-Intercell® Sprawdź

Cerebiotik-Intercell® Ekstrakt z szafranu Sprawdź

Jak leczy się depresję lękową?

Pomimo rosnącej powszechności depresji, szacuje się, że nawet 75% chorych z krajów o niskich i średnich dochodach nie podejmuje leczenia^1,3. Wiąże się to zarówno z wciąż obecną stygmatyzacją pacjentów psychiatrycznych, jak i trudnościami w ich diagnostyce. Prawie 75% pacjentów z zaburzeniami nastroju udaje się w pierwszej kolejności do lekarzy pierwszego kontaktu, co nawet u połowy z nich skutkuje błędną diagnozą². Podejrzewając u siebie depresję, warto pamiętać, że w każdej chwili możesz skonsultować się z lekarzem psychiatrą bez konieczności posiadania skierowania.

Leczenie depresji lękowej obejmuje zarówno metody niefarmakologiczne – psychoterapię, jak i farmakologiczne – leki psychiatryczne, mające na celu wspomóc terapię oraz złagodzić objawy psychosomatyczne^1-3.

Leki stosowane w depresji lękowej

W celu dobrania odpowiedniego leczenia depresji lękowej, diagnoza powinna obejmować identyfikację pierwotnej, głównej przyczyny zaburzeń – określenie czy dominującym elementem są zaburzenia depresyjne czy lękowe. W zależności od tego, które objawy charakteryzują się największym nasileniem, osobom cierpiącym na depresję lękową można przepisywać zarówno leki na depresję, leki przeciwlękowe, jak i stosować terapię równoległą.^1-3,5

Leki przeciwdepresyjne stosowane w terapii depresji lękowej są ukierunkowane na regulację poziomu neuroprzekaźników w mózgu, takich jak serotonina, noradrenalina, dopamina. Do najczęściej przepisywanych należą:

• mirtazapina – noradrenergiczny i specyficznie serotoninergiczny lek przeciwdepresyjny (NaSSA),
• mianseryna – czteropierścieniowy lek przeciwdepresyjny,
• trazodon – antagonista receptora 5ht2 i inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny (SARI),
• amitryptylina, doksepina lub klomipramina– trójpierścienne leki przeciwdepresyjne (TLPD)^2,3 .

Przy dominacji ze strony objawów fizycznych i lękowych stosowane mogą być także benzodiazepiny, leki neuroleptyczne i przeciwlękowe^2-4.

Stosując leki na depresję lękową należy ściśle przestrzegać wytycznych lekarza psychiatry, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedniego dawkowania i unikania interakcji z innymi lekami/pokarmami. Należy także pamiętać, że leki te działają z opóźnieniem – pierwsze efekty terapii pojawiają się zazwyczaj po 3-4 tygodniach stosowania – a ich skutki uboczne mogą początkowo negatywnie wpływać na funkcjonowanie pacjenta.

Niefarmakologiczne metody leczenia depresji

Depresja lękowa jest chorobą trudną do wyleczenia i obok farmakoterapii istotne jest także wsparcie ze strony specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego, którzy mogą pomóc pacjentowi przełamać wyuczone schematy myślowe i zmienić sposób myślenia mogący sprzyjać rozwojowi depresji i lęku. Do nurtów psychoterapii o najwyższej skuteczności w depresji lękowej zalicza się terapię poznawczo-behawioralną (CBT). Metoda ta jest ukierunkowana na naukę identyfikowania i rozwiązywania bieżących problemów, przełamywania pułapek myślowych, takich jak problemy z błędnym identyfikowaniem emocji¹.