Bezsenność w nerwicy — jak sobie z nią radzić?

Nerwica lękowa jest zaburzeniem mocno rzutującym na jakości życia. Niepokój i ciągłe zamartwianie się nie tylko utrudniają prawidłowe funkcjonowanie w pracy, czy utrzymywanie zdrowych relacji społecznych, ale także często prowadzą do problemów ze snem. Jak leczyć bezsenność na tle nerwowym?

Dlaczego nerwicy często towarzyszy bezsenność?

Nerwica lękowa, współcześnie częściej określana jako zaburzenia lękowe, jest jedną z najczęstszych przyczyn bezsenności związanej z towarzyszącymi zaburzeniami psychicznymi. Badania wskazują, że problemy ze snem w 34% przypadków pojawiają się jednocześnie z nerwicą, a u 38% (do nawet 73%!) ujawniają się już po jej wystąpieniu ¹. Charakteryzują ją uczucie silnego lęku oraz uporczywe zamartwianie się bez ewidentnie uchwytnych przyczyn ². Związek bezsenności z zaburzeniami lękowymi nie powinien więc dziwić, w końcu nadmierny stres i analizowanie trudnych sytuacji skutkują nieprzespanymi nocami także u osób zdrowych. Bezsenność na tle nerwowym ma podłoże właśnie w tych objawach – długotrwałym uczuciu silnego lęku, nadmiernym zamartwianiu się sytuacjami, nad którymi nie ma żadnej kontroli i przewlekłym stresie ².

W jaki sposób stres oddziałuje na sen?

Zaburzenia lękowe to przede wszystkim przewlekły stres – ciągły niepokój, zamartwianie się, analizowanie możliwych scenariuszy – a to właśnie stres jest jedną z najczęstszych przyczyn problemów z zasypianiem. Jest on nie tylko uciążliwy psychicznie, ale objawia się także somatycznie. Organizm reaguje na stres pobudzeniem i zwiększonym wydzielaniem noradrenaliny – gotowością do ucieczki lub ataku – między innymi zwiększając napięcie mięśniowe, podnosząc ciśnienie krwi, przyśpieszając pracę serca, co znacznie wydłuża czas zasypiania ^3,4. Co gorsza, bezsenność na tle nerwowym często prowadzi do błędnego koła – dodatkowego stresowania się trudnościami z zasypianiem, lękiem przed kolejną nieprzespaną nocą, prób wymuszania snu i zamartwiania się porażką ^1,3. Sam stres oddziałuje na nas także na poziomie komórkowym pod postacią stresu oksydacyjnego i zaburzeń metabolizmu w mitochondriach odpowiedzialnych za produkcję energii napędzającej funkcjonowanie organizmu.

Leczenie problemów ze snem w chorobie nerwicowej

Podejrzewając u siebie bezsenność na tle nerwowym lub nerwicę lękową należy skonsultować się z psychiatrą w celu prawidłowego rozpoznania schorzenia. Z pomocą przepisanych przez lekarza leków oraz psychoterapii można uderzyć w główną przyczynę problemów ze snem. W zaburzeniach lękowych i bezsenności szczególnie polecane są techniki psychoterapii poznawczo-behawioralnej (CBT) – ćwiczenia uważności, podważanie irracjonalnych przekonań, przekształcanie przekonań wywołujących lęk, praca nad kontrolą zamartwiania się, a także nauka technik relaksacyjnych i uspokajających ^2,4.

Walka z bezsennością w depresji i nerwicy to jednak nie tylko farmakoterapia i psychoterapia. Jak już wspomniano, nadmierny stres oddziałuje na cały organizm i warto działać także w sposób bardziej holistyczny. Z pomocą mogą przyjść:

• Adaptogeny – produkty ziołowe chroniące organizm przed negatywnymi skutkami stresu (np. korzeń żeń-szenia, wyciąg z różeńca górskiego, ashwagandha).
• Magnez – pierwiastek zmniejszający pobudliwość układu nerwowego, regulujący działanie serotoniny i melatoniny, pomagający wyciszyć organizm i poprawiający parametry snu.
• Wapń i potas – makroelementy biorące udział w przewodzeniu impulsów nerwowych.
• Produkty bogate w L-tryptofan – aminokwas niezbędny do syntezy melatoniny i serotoniny, zwiększający odporność organizmu na stres.
• Produkty bogate w L-tyrozynę i fenyloalaninę – aminokwasy usprawniające działanie neurotransmiterów (dopaminy, noradrenaliny, adrenaliny), pomagające walczyć ze stresem i zmęczeniem.
• Witaminy z grupy B (w szczególności witamina B6, B12 i kwas foliowy) – biorą udział w syntezie neurotransmiterów i produkcji energii w mitochondriach.
• Witamina C – poprawia wchłanianie tryptofanu, działa przeciwutleniająco, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym.
• Preparaty ziołowe o działaniu uspokajającym i wspomagającym zasypianie – m.in. szyszka chmielu, korzeń kozłka lekarskiego, ziele męczennicy, ziele dziurawca, kwiat pierwiosnki, kwiatostan i owoc głogu, kwiat lawendy
• Aktywność fizyczna, joga, medytacja, aromaterapia, masaże relaksujące ^3,4.

Należy też pamiętać, że dostępne na receptę leki nasenne to przede wszystkim środki do stosowania doraźnego. Sięganie po nie zbyt często może prowadzić do znacznego pogorszenia jakości snu oraz uzależnienia ^1,3.

Reklama

Cerebiotik-Intercell® Ekstrakt z szafranu Sprawdź

Etas® Sprawdź

Adrenal-Intercell® Sprawdź

Rhodiola Sprawdź

Magnez MSE Sprawdź

Melatonina MSE matrix Sprawdź

Higiena snu przy nerwicy

Ważnym elementem leczenia bezsenności na tle lękowym jest także przestrzeganie prawidłowej higieny snu. Do jej najważniejszych zasad należą:

• Stała pora kładzenia się spać, początkowo w jej regulacji może pomóc stosowanie melatoniny.
• Odpowiednia temperatura, wyciszenie i zaciemnienie sypialni.
• Unikanie używek, kofeiny, alkoholu.
• Unikanie wzmożonej aktywności fizycznej i psychicznej przed snem.
• Unikanie źródeł światła niebieskiego (telewizor, smartfon, laptop, tablet) przed snem.
• Ograniczanie czasu spędzanego w łóżku jedynie do snu (i aktywności seksualnych).
• Unikanie drzemek i snu w ciągu dnia.
• Usunięcie z sypialni zegarów.
• Niewymuszanie snu.
• Nieobjadanie się przed snem. ³

W przypadku towarzyszącej bezsenności nerwicy, szczególnie istotna jest także redukcja stresu. Jeśli jest taka możliwość, należy unikać odkładania ważnych decyzji na następny dzień, nie zajmować się angażującymi emocjonalnie sprawami przed samym zaśnięciem. Czas przed położeniem się do łóżka powinien być czasem relaksu i odprężenia – pomóc mogą masaże relaksacyjne, aromaterapia, medytacja, techniki oddechowe i ćwiczenia uważności ^2-4.

Konsekwencje bezsenności na tle nerwowym

Długotrwała bezsenność na tle lękowym rzutuje nie tylko na poziom energii. Chroniczne niewyspanie to zazwyczaj także dodatkowy powód do stresu i napęd dla dręczących pacjenta lęków. Dodatkowo, konsekwencje przewlekłych problemów ze snem to także między innymi: brak energii do działania, drażliwość, spadek koncentracji, problemy z pamięcią, obniżenie nastroju, poczucie lęku, bóle mięśniowe ³. Przedłużająca się bezsenność stanowi jeden z czynników ryzyka do rozwoju zaburzeń depresyjnych, zwiększając prawdopodobieństwo ich wystąpienia nawet 3-4-krotnie. Związane z nerwicą lękową życie w ciągłym stresie w połączeniu z trudnościami w prawidłowej regeneracji organizmu to także spadek odporności, wzrost ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak zespół metaboliczny, cukrzyca, demencja – sen jest niezbędny także do utrzymania odpowiedniego poziomu energii w komórkach, a jego niedobór prowadzi do zaburzeń pracy organizmu. W niektórych przypadkach przewlekła bezsenność w nerwicy to także skłonność do uzależnień (alkohol, leki nasenne, narkotyki o działaniu sedatywnym) ^1,3.