Qi Gong – harmonia oddechu, ciała i umysłu

Qi Gong (lub też Qigong) to jedno z podstawowych narzędzi terapeutycznych w Medycynie Wschodu i polega na płynnych, delikatnych ruchach całego ciała, które są zsynchronizowane z oddechem i pozwalają na wyciszenie. Ćwiczenia Qi Gong odzwierciedlają krążenie Qi, czyli Energii życiowej w naszym ciele a przez to sprzyjają profilaktyce oraz leczeniu różnych chorób.

Jeżeli ćwiczysz tylko sztukę walki i nie ćwiczysz Qi Gong, nie osiągniesz niczego,
Stare powiedzenie mnichów Shaolin

Słowo Qi oznacza Energia, a słowo Gong – Praca. Dosłownie Qi Gong to ćwiczenia, które opierają się na pracy z energią ciała, czyli Qi. Qi Gong ma za sobą wielowiekową tradycję, która sięga tysięcy lat, na których przestrzeni opracowywano coraz to nowe ćwiczenia, a nawet typy Qi Gong. Bez względu na rodzaj czy też szkołę, celem tego rodzaju ćwiczeń jest osiągnięcie stanu harmonii pomiędzy oddechem, postawą ciała i umysłem. Zgodnie z tradycją przebywanie w tego rodzaju stanie równowagi pozwala nam na zachowanie dobrego stanu zdrowia oraz optymalnego samopoczucia. Filozofia Qi Gong pozostaje w zgodzie z Tradycyjną Medycyną Chińską i podobnie jak ona szuka przyczyn chorób oraz odczuwanego bólu (fizycznego lub emocjonalnego) w zaburzeniach swobodnego obiegu Energii życiowej. Delikatne, nieforsowne okrężne ruchy, które wykonujemy podczas sesji Qi Gong, nie tylko stymulują nasze mięśnie i powięzi oraz narządy wewnętrzne, lecz pozytywnie wpływają też na meridiany, czyli nasze szlaki energetyczne. Tego rodzaju stymulacja pomaga nam utrzymać swobodny przepływ Qi oraz Krwi, a także pozbyć się wszelkiego rodzaju blokad ich przepływów.

Qi Gong – uzdrawiająca moc równowagi energetycznej

Zdaniem autora książki „The healing art of Qi Gong“ – Qi Gong uznaje pacjenta za żołnierza, który walczy z chorobą a lekarz za dowódcę, który zapewnia choremu broń oraz instrukcje niezbędne do walki. Dla doświadczonego mistrza Qi Gong Energia, jaka otacza daną osobę, pozostawia wyraźny ślad, co można przyrównać do pary, jaka unosi się z rozgrzanego upałem asfaltu tuż po deszczu albo smugi oddechu. Autor wspomnianej książki podkreśla przy tym, iż o ile w medycynie klasycznej, pacjent zostaje ograniczony do roli marionetki, dzięki Qi Gong może odzyskać aktywny wpływ na swoje zdrowie.

Dla osiągnięcia najlepszych rezultatów terapeutycznych bądź profilaktycznych Tradycyjna Medycyna Chińska zaleca jednoczesne stosowanie odpowiednio dobranych ziół, diety, a także właśnie Qi Gong lub Tai Chi, aby w ten sposób udzielić organizmowi wsparcia ze wszystkich możliwych stron. Qi Gong służy nie tylko utrzymywaniu sprawności fizycznej oraz zapewnieniu niezakłóconego obiegu Energii w organizmie, lecz również bliższemu poznaniu własnego Ja i skupieniu się na własnym wnętrzu oraz ukrytych w jego głębi emocjach. Takie podejście decyduje o holistycznym charakterze Qi Gong.

Filozofia Qi Gong zakłada, że podczas naszego życia mamy nieustanny kontakt z Energią, której źródłem (lub kanałem ujścia) jest ziemia i niebo, nasze miejsce pracy, dom oraz inni ludzie, nasze pożywienie, podejmowane aktywności, a nawet stan psychiczny. Czynniki te wpływają na poziom Energii Yin oraz Yang, jak również wzajemną relację między nimi. Celem Qi Gong jest przywrócenie równowagi między Energią Yang a Energią Yin, które wspólnie obdarzają nas życiową Energią Qi. Jednocześnie podejmując tę formę praktyki, mamy szansę zaczerpnąć dodatkowe Qi z otaczającego nas środowiska i zmagazynować je w naszym organizmie.

Udowodniony klinicznie wpływ regularnej praktyki Qi Gong na zdrowie:

Dobroczynny wpływ Qi Gong na stan zdrowia oraz samopoczucie nieodmiennie wiąże się z wpływem tych ćwiczeń na Energię Qi. Według TCM Energia Qi pozostaje niewidzialna i krąży w naszym ciele kanałami, które nazywamy meridianami. Jeżeli dojdzie do ich zablokowania, Energia nie znajduje ujścia i dochodzi do jej stagnacji. W ten sposób to, co pozostawało dotychczas niewidzialne, staje się widzialne, a my chorujemy.

Jak wykazały liczne studia epidemiologiczne, meta-analizy i badania kliniczne, Qi-Gong może wywierać pozytywny wpływ na nasze zdrowie.

1. Zapobiega chorobom układu sercowo-naczyniowego, poprzez normalizację poziomu ciśnienia krwi. Qi Gong może też redukować ryzyko miażdżycy. Przykładowo, w artykule z 2019 roku chińscy uczeni informowali o pozytywnym wpływie ćwiczeń Qi Gong na profil lipidowy osób w średnim oraz starszym wieku, co stanowi istotny element profilaktyki chorób serca i układu krążenia. Nie bez znaczenia pozostaje tutaj uspokajający efekt sesji Qi Gong (czytaj też niżej).

2. Wspiera pracę układu oddechowego, poprzez poprawę wydolności płuc i zwiększanie elastyczności tkanki płucnej. Pewne opublikowane w 2020 roku badanie kliniczne wskazywało, iż regularna praktyka Qi Gong może wywierać pozytywny wpływ na pacjentów z POChP (przewlekłą obturacyjną chorobą płuc).

3. Zwiększa naszą mobilność i sprzyja prawidłowej pracy układu ruchu, zwiększa elastyczność kręgosłupa i pomaga wyeliminować jego bóle (jednak podczas ćwiczeń wymagana jest tutaj szczególna ostrożność!). Tego rodzaju aktywność fizyczna jest bezpieczna dla mięśni i w porównaniu z innymi rodzajami sportu, obarczona bardzo niewielkim ryzykiem kontuzji. Pewne pilotażowe badanie z 2020 roku sugerowało, iż regularne ćwiczenia Qi Gong mogą redukować natężenie takich objawów fibromialgii jak ból, bezsenność czy ustawiczne uczucie zmęczenia. Z kolei meta-analiza z 2018 roku sugerowała, iż Qi Gong może być tak samo skuteczny w eliminacji bólu szyjnego odcinka kręgosłupa co specjalistyczne ćwiczenia fizjoterapeutyczne.

Reklama

Glucosamin-Intercell® Sprawdź

Osteo-Intercell CF Sprawdź

Sprawdź

Witamina C MSE matrix Sprawdź

4. Wpływa na czynności układu nerwowego, w tym naszą zdolność koncentracji.  Według TCM takie emocje jak strach czy zdenerwowanie (stres) lub smutek stanowią efekt nagromadzenia negatywnej energii w narządach, otwarcie kanałów energetycznych (meridianów) pomaga lepiej radzić sobie z trudnymi emocjami. Jednocześnie Qi Gong może zapobiegać migrenom oraz bólom głowy. Badania kliniczne potwierdzają wpływ ćwiczeń Qi Gong na indukowanie mózgowych fal alfa, co sprzyja uspokojeniu oraz wewnętrznemu skupieniu i może przeciwdziałać depresji. Zgodnie z opinią naukowców, u osób starszych taka forma aktywności może przeciwdziałać osłabieniu zdolności kognitywnych.

Bardzo ciekawe wyniki przyniosła też pewna meta-analiza z 2019 roku, która wskazywała na możliwość zastosowania ćwiczeń Qi Gong wśród dzieci autystycznych. Dzięki tego rodzaju aktywności fizycznej u małych pacjentów odnotowywano poprawę markerów behawioralnych, językowych, motorycznych oraz pewny postęp w obrębie kompetencji psychospołecznych.

5. Może wspierać funkcje immunologiczne. Ćwiczenia Qi Gong pomagają podnieść liczebność limfocytów T i pozytywnie wpływają na naszą odporność. W szczególności ćwiczenia Qi Gong są pomocniczo polecane w TCM pacjentom z nowotworami lub AIDS, a także chorobami autoimmunologicznymi. Ponadto badania kliniczne sugerowały, iż Qi Gong może przyczyniać się do redukcji poziomu prozapalnych interleukin IL-6.

Qi Gong w praktyce:

• Znajdź dla siebie ciche, ustronne i czyste miejsce, o ile to możliwe – na świeżym powietrzu
• Wybierz luźne i wygodne ubranie, które nie będzie ograniczało Twoich ruchów
• Zwróć uwagę, aby podczas ćwiczeń czubek Twojego języka dotykał górnej części podniebienia, co ułatwi przepływ Energii, pamiętaj o odpowiednim ułożeniu języka szczególnie w pozycji podstawowej, czyli stojąc w lekkim rozkroku z opuszczonymi swobodnie ramionami lub dłońmi ułożonymi na dolnej części jamy brzusznej
• Nie przystępuj do ćwiczeń, jeżeli czujesz się zły lub zdenerwowany
• Nie sięgaj po jedzenie na 45 minut przed oraz po ćwiczeniach, nie ćwicz, jeżeli czujesz się przepełniony lub głodny
• Nie przystępuj do ćwiczeń, jeżeli konsumowałeś alkohol
• Ogranicz intensywność ćwiczeń, jeżeli jesteś w ciąży lub w czasie menstruacji
• Ćwiczenia wykonuj najlepiej codziennie, przez około 30 do 45 minut
• Nie spiesz się, sekretem Qi Gong jest spokój oraz koncentracja, podczas wykonywania poszczególnych ćwiczeń postaraj skupić się na oddechu oraz wykonywanych przez Ciebie gestach.

Klasyczny zestaw ćwiczeń Qi Gong nosi poetycką nazwę Osiem Kawałków Brokatu i jest praktykowany w Chinach od wielu stuleci, również w klasztorach Shaolin. Mnisi Shaolin wierzą, iż pozyskane w ten sposób Qi może zapobiegać chorobom oraz leczyć już istniejące schorzenia. Taka lecznicza funkcja Qi Gong wynika przede wszystkim ze zdolnością Qi do oddziaływania na głębsze sfery naszego ciała niż tylko widziane gołym okiem poszczególne narządy czy ich układy. Dzięki temu Qi oraz pobudzające je ćwiczenia Qi Gong mogą sięgać prawdziwych przyczyn naszych chorób. Zestaw ćwiczeń Osiem Kawałków Brokatu (Ba Duan Jing) jest przeznaczony dla wszystkich, niezależnie od wieku, rodzaju odczuwanych dolegliwości oraz aktualnej formy fizycznej. I to właśnie od niego możesz zacząć swoją przygodę z Qi Gong.

Uwaga: wykonując ćwiczenia, zwróć szczególną uwagę, aby uginane przez Ciebie kolana znajdowały się w jednej linii ze stopami. Nie wykręcaj kolan na zewnątrz ani do środka, aby uniknąć kontuzji.

W Internecie możesz znaleźć szereg blogów oraz poradników, dzięki którym dowiesz się więcej na temat samych ćwiczeń Qi Gong. Pomocne mogą okazać się też instruktażowe filmy na YouTube. Być może kursy Qi Gong oferuje również Twoje lokalne centrum fitness, bądź studio jogi. Niekiedy instruktorzy jogi oferują dodatkowe warsztaty z Qi Gong.

Qi Gong to jedna z najbardziej holistycznych, a tym samym najbardziej wartościowych form aktywności fizycznej. Spróbuj jej dobroczynnego działania i Ty!

Autor: Sylwia Grodzicka