Gdy chcemy pobudzić mózg do działania i poprawić koncentrację sięgamy najczęściej po kawę, napoje energetyczne lub coś słodkiego, ale czy rzeczywiście tego potrzebujemy? Niektórym z nas przyjdzie na myśl miłorząb japoński, żeń-szeń lub guarana. Nie podejrzewamy jednak, że istnieje prostsze rozwiązanie – kompleks witamin z grupy B.
W skład popularnego zestawu witamin z grupy B wchodzi około 8 różnych związków, określanych często jako „pokarm dla mózgu”, ponieważ wspierają pracę komórek układu nerwowego. Działają jak koenzymy, kontrolując właściwości enzymów. Wspierają również funkcje mózgu, poprzez wytwarzanie energii, syntezę i naprawę DNA / RNA, oraz tworzenie neuroprzekaźników1.
Regeneracja neuroprzekaźników
Witaminy z grupy B są słusznie nazywane „witaminami antystresowymi”, ponieważ zapewniają optymalną pracę systemu nerwowego, uczestnicząc w tworzeniu neurotransmiterów. Przesyłają one sygnały (impulsy) z jednej komórki nerwowej do drugiej. Przede wszystkim są niezbędne do tworzenia dwóch z nich: serotoniny i dopaminy. Serotonina wspomaga koncentrację, zwłaszcza podczas pracy i nauki. Dodatkowo działa jako hormon szczęścia dbając o nasze dobre samopoczucie i spokój. Podobnie dopamina wspomaga skupienie uwagi i czujność. Dodatkowo kompleks witamin z grupy B bierze udział w regeneracji uszkodzonych komórek nerwowych i tworzeniu nowych.
Źródło energii
Zagłębiając się nieco w biochemię naszego organizmu, dowiadujemy się, że wiele spośród tych witamin jest niezbędnych do wytwarzania energii. Pomagają przekształcać tłuszcze, białka i węglowodany w ATP – adenozynotrifosforan. To postać wysokoenergetycznych wiązań chemicznych, które są wykorzystywane przez nasze komórki i mitochondria. Największe zapotrzebowanie na ATP mają tkanki o wysokim metabolizmie, które stale pracują, zwłaszcza mózg i układ nerwowy. Zatem jeżeli brakuje witamin z grupy B, spada produkcja ATP. W konsekwencji osłabieniu ulega nasza sprawność umysłowa.
Czy mam niedobór witamin z grupy B?
Kiedy nasz mózg nie otrzymuje odpowiedniej ilości z grupy B, pojawiają się objawy takie jak: zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją. Pierwsze sygnały mogą pojawić się jeszcze przed wykryciem prawdziwego niedoboru witamin B we krwi. Najczęstszymi przyczynami ich niedoboru może być stosowanie diety opartej na produktach wysoko przetworzonych, wegetariańskiej czy wegańskiej. Witaminy te są wrażliwe na działanie alkoholu, kawy, czarnej herbaty oraz cukru. Na ich niedobory narażone są także osoby palące papierosy. Negatywny wpływ ma również przewlekły stres, intensywny wysiłek fizyczny, niektóre choroby i przyjmowane leki (zwłaszcza diuretyczne, przeczyszczające i hamujące wydzielanie kwasu solnego), które zwiększają utratę witamin z organizmu.
Jak działają witaminy z grupy B?
Ponieważ organizm nie może przechowywać większości witamin z grupy B, muszą być one regularnie dostarczane z naszą dietą. Istnieją również substancje, które działają synergistycznie z witaminami z grupy B, zapewniając jeszcze lepsze wsparcie mózgu i układu nerwowego. Są to naturalnie występujące związki w organizmie: koenzym Q10 i kwas alfa liponowy. Na czym dokładnie polega działanie tych ważnych mikroskładników i kiedy możemy być pewni, że dostarczamy ich wystarczającą porcję?
Witamina B1 (tiamina) odgrywa istotną rolę w wytwarzaniu ATP, pomagając przekształcać składniki odżywcze w energię. Jej obecność jest niezbędna do syntezy acetylocholiny – neuroprzekaźnika, który odpowiada za funkcje poznawcze i pamięciowe. Najbogatszymi jej źródłami w żywności są mięso, nasiona słonecznika i kiełki pszenicy2.
Witamina B2 (ryboflawina) wspólnie z koenzymem Q10 bierze udział przenoszeniu elektronów w łańcuchu oddechowych i wytwarzaniu energii ATP w mitochondriach. Ponadto chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i zapobiega zmęczeniu i znużeniu. Produkty bogate w ryboflawinę obejmują mięso (zwłaszcza podroby i wołowinę) oraz grzyby3.
Witamina B3 (niacyna) reguluje metabolizm energetyczny w mitochondriach. Jest niezbędna dla optymalnej pracy mózgu, sygnalizacji jego komórek oraz naprawie DNA. Jej bogate źródła w żywności obejmują kurczaka, tuńczyka i soczewicę4.
Witamina B5 (kwas pantotenowy) wspomaga prawidłowe funkcje komórek mózgu poprzez udział w syntezie cholesterolu, fosfolipidów i neuroprzekaźników. Witamina B5 jest potrzebna do produkcji hormonu melatoniny, który kontroluje rytm dobowy i zapewnia zdrowy sen. Melatonina działa również na hipokamp – obszar odpowiedzialny za procesy uczenia się i zapamiętywania. Wartościowym źródłem tej witaminy są wątroba, ryby, jogurt i awokado5.
Witamina B6 (pirydoksyny) pomaga zaopatrywać komórki nerwowe w glukozę. Jest zaangażowana w produkcję neuroprzekaźników, takich jak serotonina, która nie tylko sprawia, że czujemy się szczęśliwi, ale także zapewnia spokój i równowagę. Warto pamiętać, że tabletki antykoncepcyjne przyczyniają się do niedoboru tej witaminy, co wiąże się z koniecznością suplementacji. Pokarmy o najwyższej zawartości tej witaminy to ciecierzyca, łosoś i ziemniaki6.
Witamina B7 (biotyna) jest niezbędna do metabolizmu węglowodanów i tłuszczy oraz regulacji ekspresji genów. Znajdziemy ją w dużych ilościach w mięsie, jajach, drożdżach, łososiu i serach7.
Postaw na aktywność formy
Witamina B9 (kwas foliowy 5-MTHF) jest potrzebny do wzrostu i podziału komórek oraz tworzenia krwinek. Jego dobrym źródłem są szczególnie zielone warzywa liściaste, wątroba i fasola.
Witamina B12 (kobalamina) jest niezbędna dla funkcji neurologicznych, produkcji DNA i rozwoju czerwonych krwinek. Reguluje wytwarzanie erytrocytów, chroniąc przed wystąpieniem anemii. Witaminę B12 znajdziemy jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, jaja, owoce morza8.
Kwas foliowy wraz z witaminą B12 i B6 są odpowiedzialne za tworzenie ważnej warstwy ochronnej wokół włókien nerwowych – osłonki mielinowej. Co więcej, zestaw tych trzech witamin w aktywnych formach (kwas foliowy 5-MTHF, metylokobalamina i fosforan pirydoksalu) charakteryzują się wyjątkową skutecznością. W takiej postaci najefektywniej uczestniczą w ważnym procesie metylacji homocysteiny do metioniny, regulując jej poziom w organizmie. Podwyższony poziom homocysteiny generuje stres oksydacyjny i może przyczyniać się do wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, neurodegeneracyjnych, depresji oraz nowotworów9,10.
Dodatkowe wsparcie
Poza odpowiednim odżywieniem naszego mózgu i zapewnieniem mu energii, zasadniczym wsparciem jest ochrona jego komórek przed wolnymi rodnikami i stresem oksydacyjnym, który uznawany jest za podstawową przyczynę chorób neurodegeneracyjnych11. Zatem doskonałym uzupełnieniem kompleksu witamin z grupy B są naturalne silne przeciwutleniacze takie jak koenzym Q10 i kwas alfa-liponowy. Substancje te działają synergistycznie z kompleksem witamin B i optymalizują ich działanie. Badania donoszą, że kwas alfa-liponowy ma potencjalne terapeutyczne działanie w przypadku problemów z pamięcią związanych z neurodegeneracją12. Ponadto wykazują silne działanie antyoksydacyjne, neutralizując szkodliwe wolne rodniki, stanowiące zagrożenie dla układu nerwowego i mózgu. Szereg badań dowodzi skuteczności koenzymu Q10 w ochronie DNA, białek i lipidów przed działaniem wolnych rodników13-16. Pozwala opóźniać związane z nimi procesy starzenia się i neurodegeneracyjne. Ponadto umożliwia odzyskiwanie innych przeciwutleniaczy, takich jak witamina E.
Kiedy stosować B-kompleks?
Suplementacja kompleksu witamin z grupy B polecana jest podczas uzupełnienia niedoborów, redukcji zmęczenia i skutków stresu, dla osób aktywnych umysłowo i fizycznie oraz w celu ogólnego wzmocnienia organizmu. Wybierając preparat, warto kierować się aktywnymi formami witamin. Dzięki temu nie muszą być one dodatkowo metabolizowane, co odciąża pracę wątroby i pozwala na szybkie wykorzystanie w komórkach.
Produktem, który wyróżnia się na polskim rynku, jest B-Komplex Intercell®. Stanowi unikalne połączenie witamin i substancji wspomagających procesy antyoksydacyjne: koenzymu Q10 i kwasu alfa-liponowego. Taki zestaw pozwala na wykorzystanie synergii składników, zapewniając wysoką przyswajalność i efektywność. Koenzym Q10 obecny w preparacie występuje w aktywnej (zredukowanej) postaci – ubichinolu, a kwas alfa-liponowy charakteryzuje się szczególnie wysoką jakością. Składniki preparatu zamknięte są w innowacyjnej kapsułce, złożonej wyłącznie z roślinnej celulozy oraz wody – bez dodatków mogących zakłócić działanie substancji aktywnych. Takie połączenie substancji czyni preparat w pełni kompleksowym.
Autor Paulina Żurek
Bibliografia:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4772032/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482360
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27029320
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4863271
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/pantothenic_acid#section=Top
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/pyridoxine
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19319844
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3257642
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18479766
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7563456
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4688332/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5732919
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2991687
- https://content.iospress.com/articles/biofactors/bio304
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25126052
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8241707