Wraz z nadejściem wiosny nasila się zmęczenie, niski poziom energii, alergie, czy inne zadawnione dolegliwości. Wbrew powszechnej opinii symptomy te nie muszą oznaczać „przesilenia wiosennego”. Jeżeli dochodzą do tego kłopoty ze snem, problemy trawienne (zwłaszcza tłuszczy), czy gorszy stan skóry można podejrzewać, że nasza wątroba jest przeciążona.
O ile na „przesilenie wiosenne” nie ma rozwiązania, tak na funkcjonowanie wątroby mamy wpływ i to przez cały rok. Wątroba stanowi pierwszą linię obrony przed toksynami, które świadomie lub nieświadomie wprowadzamy do organizmu. Ich źródłem są: wysoko przetworzona dieta (bogata w cukier, konserwanty i sztuczne dodatki, tłuszcze rafinowane), alkohol, nikotyna, smog, chemikalia (w środkach czystości i kosmetykach), pestycydy i inne związki. Ale sprawny detoks to tylko mały procent z pełnionych przez nią 500 różnych funkcji. Wątroba potrzebuje czasu i energii mi.in. na gromadzenie i uwalnianie glukozy, przekształcanie białek i cukrów w tłuszcze, produkcję hormonów, wytwarzanie żółci czy magazynowanie witamin.
Jej wysokość – wątroba
Sekret wielozadaniowości i niestrudzonej pracy wątroby kryje się w bogactwie mitochondriów, które stanowią aż 20% jej objętości! Dzięki nim wątroba ma najwyższą zdolność przetwarzania substancji energetycznych, spośród innych komórek ciała, a także najszybszą zdolność do regeneracji – jej komórki odnawiają się średnio co 180 dni. Wydajnie pracujące mitochondria umożliwiają wątrobie jej złożone i intensywnie przebiegające funkcje. Dlatego dbając o mitochondria, najlepiej zadbasz o wątrobę.
Doładuj energię
W wyniku działania toksyn czy braku składników odżywczych spada mitochondrialna produkcja energii, słabnie wydajność detoksykacji, a komórka staje się jeszcze bardziej podatna na uszkodzenia. Na szczęście dzięki odpowiedniej trosce o mitochondria, możemy zwiększyć produkcję energii i pomóc komórkom wątroby pełnić powierzone im funkcje. W efekcie czujemy zastrzyk energii i coraz łatwiej nam wprowadzać pozytywne zmiany i nawyki. Zacznijmy od zaobserwowania sygnałów, które wysyła przeciążona wątroba.
Objawy problemów z wątrobą
Symptomami, które wskazują na potrzebę zadbania o wątrobę, są: obniżony poziom energii, bóle głowy, zaparcia, wzdęcia, problemy z trawieniem tłuszczy, nietolerancja alkoholu, przybieranie na wadze lub utrata wagi, alergie i nietolerancje (także nadwrażliwość na zapachy czy dym papierosowy), wysypki skórne, problemy ze snem, dysfunkcje pęcherzyka żółciowego, wysoki poziom cukru we krwi…
Gdy zlekceważymy objawy…
Wątroba nie boli, chyba że objawy jej zaburzonej pracy nasilą się tak bardzo, że pojawią się poważne schorzenia. W wyniku zaniedbania stanu naszej wątroby bardzo często rozwija się NAFLD – niealkoholowe stłuszczenie wątroby, podczas którego dochodzi do nagromadzenia komórek tłuszczowych w wątrobie, mimo braku spożycia alkoholu. NAFLD (ang. nonalcoholic fatty liver disease) może przybierać, postać mniej zaawansowaną znaną jako NAFL (ang. nonalcoholic fatty liver) – niealkoholowe stłuszczenie wątroby bez uszkodzenia komórek wątroby lub NASH (ang. nonalcoholic steatohepatis) – niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, które może doprowadzić nawet do martwicy wątroby.
Do stłuszczenia wątroby może dojść w wyniku uszkodzenia funkcji mitochondriów i zaburzenia przebiegającego w nich metabolizmu węglowodanów1,2,3,4. Ponadto do wystąpienia NAFLD przyczyniają się czynniki takie jak: nadmiar węglowodanów w diecie, nieprawidłowa mikroflora jelitowa, niektóre leki, niedobór witaminy B12 czy antyoksydantów5. Jak podaje dr Bodo Kuklinski:
Tłuszcz wątrobowy nie pojawia się w wyniku zbyt tłustej diety, lecz z niedających się przetworzyć w ramach cyklu cytrynianowego węglowodanów. Takie węglowodany nieuchronnie zostają bowiem zmetabolizowane z udziałem acetylo – CoA do postaci tłuszczu wątrobowego.
Kiedy zawartość tłuszczu w wątrobie przekracza 5%, pojawiają się reakcje zapalne, które przyczyniają się do rozwoju insulinooporności i zwiększonego ryzyka cukrzycy, zawału serca i udaru mózgu. Zaburzony metabolizm węglowodanów i odkładanie się tłuszczu wątrobowego są powszechne u osób z cukrzycą, dlatego diabetycy są szczególnie narażeni na stłuszczenie wątroby. Choroba ta pojawia się u co drugiej osoby chorującej na cukrzycę, a przewlekłe zapalenie tego narządu może rozwinąć się nawet w marskość (proces niszczenia komórek wątroby w wyniku zastępowania ich tkanką łączną).
Zdaniem wielu lekarzy nie istnieją naturalne sposoby skutecznej terapii tych chorób bez użycia leków. Według medycyny mitochondrialnej – owszem. Najprostszym rozwiązaniem jest ograniczenie ilości spożywanych węglowodanów i odblokowanie ich metabolizmu. Jak to zrobić? Istnieją 2 proste kroki ku zdrowej wątrobie…
Krok 1 – postaw na dietę
Szczególnie wiosną warto postawić na lżejszą dietę i odciążenie wątroby (Dieta na wątrobę). Osobom cierpiącym z powodu NASH i innych zaburzeń funkcjonowania wątroby zaleca się zmniejszenie ilości węglowodanów prostych i przejście na dietę LOGI (dieta LOGI-czna). Warto wprowadzić do diety ryby i oleje zawierające kwasy tłuszczowe omega–3, które zmniejszają stany zapalne (omega-3) i pozytywnie działają na układ odpornościowy. Pamiętajmy, aby pić odpowiednią ilość wody, która pomaga oczyścić organizm z toksyn oraz jeść szereg świeżych warzyw i owoców, które zawierają wiele związków aktywnych, pozytywnie wpływających na pracę wątroby jak np.:
- surowe i zielone – sałaty, szpinak, jarmuż, rukola, cykoria – stymulują przepływ krwi, zawierają enzymy poprawiające trawienie,
- karczochy, zielony groszek, szparagi, cukinia – zawierają chlorofil, który pomaga oczyszczać krew z toksyn,
- warzywa krzyżowe – brokuły, kapusta, brukselka – zwiększają działanie enzymów wątrobowych (niewskazane dla osób z chorobami tarczycy),
- cebula, czosnek, por, chrzan – ostre warzywa zawierające związki siarki (cysteinę i taurynę), które zwiększają produkcję żółci, ułatwiając usuwanie toksyn.
Krok 2 – Popraw metabolizm
Stres oksydacyjny i dysfunkcja mitochondriów są podawane jako główne czynniki powodujące rozwój stłuszczeniowego zapalenia wątroby8. Zatem wiele badań udowadnia, że odpowiednio wysoka dawka antyoksydantów takich jak: witamina C i E, przeciwzapalnych środków jak kwasy omega-3 i odpowiednie szczepy probiotyczne hamują działanie wolnych rodników, skutecznie chroniąc wątrobę. Co, jeśli sama dieta nie wystarcza? Postaw na suplementację najwyższej jakości preparatami. Pamiętaj, aby wybierać te z aktywnymi postaciami witamin, żeby dodatkowo nie obciążać wątroby ich metabolizowaniem. Poznaj zalety mitoceutyków (Mitoceutyki).
Witamina C chroni przed oksydacyjnymi uszkodzeniami mitochondriów i komórek neutralizując wolne rodniki. W przypadku schorzeń wątroby połączenie witaminy C z witaminą E ma dodatkowe korzyści. Witamina E również jest przeciwutleniaczem i idealnie współgra i uzupełnia się z witaminą C.
Witamina E normuje podwyższony poziom enzymów wątrobowych, a jak twierdzą naukowcy, może także skutecznie leczyć NASH6. W dwuletnim badaniu na grupie 247 osób z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby udowodniono, że dawki 800 IU witaminy E spowodowały poprawę stanu tego narządu u 43% badanych6.
Z kolei w innym badaniu (randomizowanym z podwójnie ślepą próbą i kontrolowanym placebo) sprawdzano, jak działa połączenie witaminy C i E na poprawę funkcji wątroby u chorych na NASH7. Witaminy E i C podawano przez 6 miesięcy w dawkach odpowiednio 1000 IU i 1000 mg. Leczenie witaminami spowodowało statystycznie istotną poprawę oceny zwłóknienia komórek wątroby.
Probiotyki, czyli odpowiednie szczepy „dobrych” bakterii pomagają wytwarzać i wchłaniać składniki odżywcze, wspierają trawienie i ułatwiają detoksykację poprzez jelita, odciążając wątrobę. Szczepy L. acidophilus i B. lactis obniżały poziomy enzymów wątrobowych ALT, ASP w surowicy, poprawiając parametry wątroby u pacjentów z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby9. Z kolei L. plantarum, L. delbrueckii, L. acidophilus, L. rhamnosus, B. bifidum i inulina podawane przez 6 miesięcy u dorosłych z niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniem wątroby (NASH) spowodowały znaczne zmniejszenie stężenia triglicerydów wewnątrzwątrobowych9.
Kwasy tłuszczowe Omega-3 są niezbędne dla serca i mózgu, ale także dla wątroby. Przyjmowanie odpowiedniej ilości i jakości omega-3 może mieć korzystny wpływ na regulację metabolizmu lipidów w wątrobie, redukcje stanów zapalnych i NAFLD10.
Cholina występująca obficie w żółtkach jaj pomaga w detoksykacji wątroby poprzez przetwarzanie tłuszczów i cholesterolu i również może być pomocna w zapobieganiu niealkoholowej chorobie wątroby (NAFLD)11.
Witamina D, a dokładnie jej niedobór jest bardzo rozpowszechniony u pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby, dlatego uzupełnianie niedoborów tej witaminy również może być opcją terapeutyczną12. Ponadto warto przyjmować ją wraz z probiotykami. W jednym z badań udowodniono, że przyjmowanie szczepu probiotycznego L. reuteri podnosi poziom witaminy D3 we krwi13.
W myśl idei lepiej zapobiegać niż leczyć, nawet jeżeli nie cierpisz na stłuszczenie wątroby, a objawy jej niedomagania nie są nasilone, warto pomyśleć o wątrobie już dziś i profilaktycznie wspierać ją naturalnymi antyoksydantami, witaminami, probiotykami i kwasami omega-3. Specjalnie dla wsparcia wątroby, wszystkie te niezbędne składniki zebrano w preparacie Hepar – Intercell®. Dodatkowo zaprojektowano go z użyciem systemu dwufazowego wypełnienia kapsułki, dzięki temu rozwiązaniu na blistrze umieszczono osobno kwasy omega-3 i mikroskładniki odżywcze. Rozwiązanie to wspiera synergistyczne działanie składników i chroni szczepy bakterii przed działaniem soków trawiennych. Jednocześnie pozwala na zachowanie ich najwyższej aktywności przez cały okres przechowywania.
Prezentacja, autor: Paulina Żurek
Bibliografia:
- Kuklinski. B.: Mitochondria. Diagnostyka uszkodzeń mitochondrialnych i skuteczne metody terapii. Mito-pharma, Gorzów Wielkopolski, 2017.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11502313
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16517405
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10703799
- http://www.czytelniamedyczna.pl/4433,niealkoholowa-stuszczeniowa-choroba-wtroby-a-otyo.html
- https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa0907929
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14638353
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20805291/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4926461
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23862644
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3601486/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23402606
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23609838