Dan Shen – naturalny środek przeciwbólowy i przyjaciel serca

Tam, gdzie przepływ jest swobodny, nie ma bólu.
Tam, gdzie nie ma swobodnego przepływu, pojawia się ból.
Mądrość Chińska

Dan Shen (łac. Salviae Miltiorrhizae, żeń-szeń biedaków, w Polsce znany również jako szałwia miltiorrhiza lub szałwia czerwonokorzeniowa), to wieloletnia roślina z rodziny jasnotowatych, porastająca brzegi rzek oraz tereny górskie od 100 do 1300 metrów na obszarze Japonii, a także niektórych prowincji Chin. Dan Shen  to daleki krewny znanej nam dobrze szałwii (lac. Salvia officinalis).

Dan Shen wyróżnia się lekko gorzkawym smakiem, w Azji wykorzystuje się go niekiedy do sporządzania nalewek na winie. Szczególne właściwości przypisuje się korzeniowi, który wyróżnia się żywym, szkarłatnym kolorem.

Dan Shen w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej

Prozdrowotne właściwości Dan Shen są znane w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej już od dawna, gdzie ceni się go za właściwości ściągające, przeciwbólowe i lekko chłodzące. Żeń-szeń biedaków obejmuje swoim działaniem meridiany Serca oraz Wątroby, pobudza krążenie Krwi, usuwa blokady przepływu Krwi – przyczyniając się w ten sposób do eliminacji niepokoju oraz bólu.

W Medycynie Wschodu praprzyczyną bólu są blokady cyrkulacji Krwi, a pośrednio – energii Qi. Osłabiony przepływ Krwi powoduje uszkodzenia tkanek i narządów, wywołując w nas uczucie bólu.

Szałwia czerwonokorzeniowa pomaga:

• zwalczyć blokady przepływu Krwi
• pobudzić krążenie Krwi
• uspokoić Ducha
• wyeliminować nadmiar Gorąca z organizmu.

Dlatego TCM zaleca stosowanie Dan Shen przy wszelkiego rodzaju zaburzeniach oraz schorzeniach wywołanych stagnacją lub blokadą swobodnego przepływu krwi, takich jak [1]:

• zaburzenia menstruacji, brak menstruacji, nieregularne miesiączki
• bóle podbrzusza w okresie tuż przed i w trakcie menstruacji oraz po porodzie
• bóle w klatce piersiowej
• bóle epigastryczne (nadbrzusza) lub bóle podbrzusza niezwiązane z miesiączką i porodem
• ból wywołany uderzeniami, urazami ciała
• ból miejsc, gdzie występuje jednocześnie opuchlizna.

Oprócz dolegliwości bólowych Dan Shen jest ceniony za swoje łagodne właściwości uspokajające, szczególnie przy bezsenności, wewnętrznym niepokoju oraz palpitacji serca. Pomocniczo, razem z innymi ziołami szałwia czerwonokorzeniowa pomaga wyeliminować opuchliznę i obrzęki, wysoką gorączkę i delirium, a nawet bóle stawów.

Dan Shen w medycynie zachodniej

Zgodnie z dotychczas przeprowadzonymi badaniami klinicznymi nad prozdrowotnym działaniem Dan Shen, do najważniejszych składników aktywnych tej rośliny (których łącznie zidentyfikowano ponad 50) należą [2]:

Dan Shenole, kwas rozmarynowy, związki tanshinone, cryptotanshinone, kwas salvianolic, kwas kofeinowy, sitosterole, kwas ursolowy i inne. Jednymi z najlepiej przebadanych fito składników szałwii czerwono korzeniowej należą: tanshinone I oraz tanshinone IIA (czytaj niżej).

W opinii EMA Dan Shen może znaleźć terapeutyczne zastosowanie przy zwalczaniu bólu oraz stanów zapalnych [3].

Dan Shen może pozytywnie wpływać na układ sercowo-naczyniowy

Zaprezentowane poniżej wyniki badań klinicznych pozostają w zgodzie z tradycyjnym zastosowaniem Dan Shen w TCM jako rośliny wspierającej pracę serca oraz układu krążenia, a także usprawniającą gospodarkę lipidową organizmu. Z zebranych dotychczas danych naukowych wynika, iż szałwia czerwonokorzeniowa może być stosowana zarówno przy profilaktyce jak też pomocniczo przy leczeniu chorób serca i układu krążenia.

1. Choroba wieńcowa

Zdaniem uczonych suplementacja Dan Shen może wywierać ochronny wpływ na nasz mięsień sercowy, zabezpieczając go przed atakami wolnych rodników tlenowych, usprawniając metabolizm komórek sercowych oraz wykazując działanie przeciwpłytkowe [4].

Wyniki opublikowanego w 2016 roku badania, którym objęto łącznie 126 pacjentów, sugerowały, iż Dan Shen może być z powodzeniem stosowany u pacjentów z chorobą wieńcową. Trzymiesięczna suplementacja tej rośliny pozwoliła między innymi na obniżenie takich parametrów jak poziom trójglicerydów, poziom cholesterolu LDL, poziom GGT, homocysteiny oraz bilirubiny [5].

Reklama

Vaso-Intercell® Sprawdź

Homocystein-Intercell Sprawdź

Neuro-Intercell® Sprawdź

QuinoMit® Q10 Fluid – Ubichinol MSE Sprawdź

2. Miażdżyca

Na podstawie przeprowadzonych badań in vitro, autorzy opublikowanego w 2005 roku artykułu postawili tezę, iż szałwia czerwonokorzeniowa wykazuje zdolność modulowania kluczowych czynników, przyczyniających się do wystąpienia miażdżycy, takich jak współczynnik trójglicerydy całkowite/HDL oraz stosunek LDL/HDL. Co ważne, Dan Shen pozwalał też na obniżenie poziomu aldehydu malonowego (MDA) – istotnego miernika stresu oksydacyjnego oraz spowodowanych nim uszkodzeń na poziomie komórkowym, a jednocześnie zwiększał aktywność dysmutazy ponadtlenkowej SOD, aktywnie wpływając na ochronę mięśnia sercowego przed atakami wolnych rodników tlenowych. Zdaniem naukowców, szałwia czerwono korzeniowa może być w stanie nie tylko wspierać prawidłowy metabolizm lipidów, lecz jednocześnie przeciwdziałać tak fatalnej dla układu sercowo-naczyniowego ich peroksydacji [6], [7].

3. Udar mózgu oraz niedokrwienie mózgu

Zaburzenia krążenia krwi w mózgu mogą doprowadzić do udaru niedokrwiennego mózgu, co skutkuje z kolei niedotlenieniem oraz apoptozą i nekrozą komórek mózgowych. Zawarta w Dan Shen substancja aktywna tanshinone IIA w badaniach klinicznych wspierała regenerację komórek mózgowych uszkodzonych niedotlenieniem oraz ponowną reperfuzją [8].

Z kolei autorzy opublikowanej w 2007 roku meta-analizy sugerowali konieczność dalszych badań klinicznych nad możliwością pomocniczego zastosowania Dan-shen u pacjentów, którzy przeszli udar mózgu, stwierdzając, iż na podstawie zebranych dotychczas danych, szałwia czerwonokorzeniowa może przyczyniać się do poprawy funkcji mózgowych u tego rodzaju pacjentów [9].

Potencjalne wsparcie walki z nowotworem

Składniki aktywne Dan Shen: tanshinone I oraz tanshinone IIA to substancje czynne, które wzbudziły szczególne nadzieje uczonych, jeżeli chodzi o wsparcie leczenia chorób nowotworowych. W ramach różnych badań klinicznych, przeprowadzonych w latach 2008 i 2010 okazało się, iż tanshinone I skutecznie indukował apoptozę komórek białaczki, raka odbytu, raka piersi, a także niedrobnokomórkowego raka płuca [10].

Pozytywny wpływ Dan Shen na rokowania pacjentek z rakiem piersi sugerowało również inne badanie, którego wyniki opublikowano w 2017 roku. Autorzy artykułu podkreślali przy tym, iż suplementacja zawartych w Dan Shen związków z rodzaju tanshinone była pozbawiona skutków ubocznych, a w połączeniu z klasyczną chemioterapią, podnosiła jej skuteczność [11].

Inne, opublikowane w tym samym roku badanie, jakie przeprowadzono w roku 2017 wśród pacjentów z rakiem odbytu, wskazywało, iż składniki aktywne Dan Shen przyczyniają się do powstrzymania rozrostu nowotworu poprzez inicjację apoptozy komórek nowotworowych [12].

Zacytowane powyżej oraz inne publikacje każą nam myśleć o Dan Shen, jako o potencjalnie wartościowym elemencie pomocniczej terapii niektórych chorób nowotworowych, aczkolwiek w tym zakresie potrzeba nam kolejnych badań.

Przeciwwskazania oraz skutki uboczne [13]

• Niewskazany w okresie ciąży, oraz karmienia piersią
• Nie stosować jednocześnie z Li Lu (ciemiężycą czarną, Black False Hellebore), ponieważ obie rośliny wzajemnie antagonizują swoje działanie
• Nie stosować w przypadku zaburzeń krzepliwości krwi, zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu Dan Shen oraz naturalnych lub farmakologicznych środków przeciwzakrzepowych, lub przeciwpłytkowych, takich jak warfaryna, aspiryna (kwas salicylowy), klopidogrel, prostacykliny  czy kumaryna, w przeciwnym razie może dojść do wzrostu ryzyka wydłużonego i nasilonego krwawienia
• W TCM stosowanie szałwii czerwonokorzeniowej wymaga ostrożności u tych pacjentów, u których nie stwierdzono zastoju Krwi (Dan Shen może wówczas zwiększać skłonność do krwawień)

Skutki uboczne

Jak dotychczas, zgłaszane przez pacjentów skutki uboczne stosowania Dan Shen były łagodne i nie wymagały interwencji lekarza. Osoby przyjmujące preparaty na bazie korzenia szałwii czerwonokorzeniowej skarżyły się niekiedy na dolegliwości trawienne, mdłości oraz dyspepsję [14].

Autor: Sylwia Grodzicka