Też zdarza Ci się czasem powiedzieć odpocznę w biurze? Po czym okazuje się, że opuszczasz swoje stanowisko pracy wyczerpany i zestresowany mimo stosunkowo spokojnego dnia i przyjaznej atmosfery? Mamy odpowiedź! Okazuje się, że czynnikiem stresogennym, czyli podnoszącym poziom kortyzolu we krwi i obciążającym nadnercza jest samo wielogodzinne przebywanie w pozycji siedzącej, szczególnie przy komputerze. Odpowiada za to kilka mechanizmów.
Jak potwierdzają badania (oraz same obserwacje pacjentów, którzy regularnie mierzą ciśnienie krwi) w pozycji siedzącej, zwłaszcza jeżeli siedzimy zgarbieni z pochyloną głową (np. pisząc na smartfonie czy tablecie) ciśnienie krwi może wzrosnąć nawet o 15%, co obciąża jednocześnie serce. Wzrost ciśnienia krwi jest dla naszego mózgu jednym z sygnałów, że mamy do czynienia z sytuacją stresową i mobilizuje oś podwzgórze - przysadka - nadnercza do hormonalnej odpowiedzi stresowej.
Era multitaskingu
Nieustanny napływ informacji - praca przy komputerze wiąże się nie tylko z ekspozycją na pole elektromagnetyczne, lecz również ciągłą konfrontacją z danymi, jakie możemy odczytać na monitorze. Jesteśmy wprost bombardowani informacjami tymczasem nasz mózg ewolucyjnie nie został do tego przygotowany. Podobnie dzieje się w tzw. multitaskingu, czyli wielozadaniowości. Przykładem sa dzieci, które instynktownie angażują się przeważnie w tylko jedną czynność, wykonywania wielu zadań jednocześnie uczymy się dopiero później.
Praca przed komputerem może nas nadmiernie stresować
Jeszcze trzydzieści lat temu komputery nie były tak nieodzownym narzędziem pracy jak teraz. Ciągłe utrzymywanie koncentracji oraz przetwarzanie informacji wiąże się z silnym zużyciem energii w mózgu. Energii, czyli ATP, którego źródłem jest w naszym mózgu glukoza. Co się dzieje, jeżeli zużywamy energię szybciej, niż jesteśmy ją w stanie fizjologicznie wyprodukować? Zupełnie naturalnie organizm zostaje wprowadzony w stan alarmowy, czyli stan stresu. A stres prowadzi do pobudzenia osi podwzgórze - przysadka - nadnercza i hormonalnej odpowiedzi stresowej, czyli produkcji kortyzolu. Zjedzenie kolejnego słodkiego batonika lub wypicie napoju energetycznego dla dodania sobie energii nie rozwiązuje problemu, wprost przeciwnie - tylko go pogłębia, ponieważ zawarte w tego rodzaju produktach cukry zaburzają gospodarkę węglowodanową mózgu.
Nienaturalna pozycja i napiecie mięśni
Siedzenie za biurkiem, zwłaszcza zaś praca przy komputerze wiąże się z nieustannym napięciem mięśni, przede wszystkim: ramion, szyi, karku i pleców (wszystkie odcinki kręgosłupa). Ponadto spróbuj zwrócić uwagę, czy przygotowując kolejną prezentację nie podkurczasz nóg pod krzesłem albo nie zaciskasz ust. Każda zaciśnięta część ciała równa się wielogodzinne napięcie mięśni. Tak się niestety składa, że napięcie mięśniowe jest też typową formą odpowiedzi organizmu na zagrożenie typu walcz albo uciekaj (fight or flight), a nasz mózg nie rozróżnia, czy napinamy mięśnie, bo faktycznie grozi nam jakieś niebezpieczeństwo, czy po prostu wynika to z naszej przyjętej odruchowo postawy. Co się wtedy dzieje? Mózg stwierdza, że zaraz wydarzy się coś niedobrego, przygotujmy się do walki albo ucieczki - i poprzez oś podwzgórze - przysadka - nadnercza uaktywnia wydzielanie hormonów stresu, w tym przede wszystkim kortyzolu. Tyle, że wróg nie nadchodzi. Podczas gdy my nadal siedzimy za biurkiem kortyzol krąży w organizmie przez kolejnych kilka czy kilkanaście godzin, a pętla stresu coraz bardziej się nakręca.
Pętla stresu - jak ją przerwać?
Zastosowanie kilku prostych rad może okazać się skuteczne w niwelowaniu skutków stresu. Rób regularnie przerwy, najlepiej co godzinę. Wstań od komputera, przespaceruj się, idź do biurowej kuchni na herbatę, itp. Możesz ustawić budzik albo alarm w telefonie. Ideałem byłoby wykonanie kilku skłonów, podskoków, wymachów ramionami, ale na to mogą pozwolić sobie tylko nieliczni.
Nadmiar kortyzolu w organizmie może wynikać nie tylko ze stresującego trybu życia, czy nadmiaru obowiązków. Również palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, szkodliwe promieniowanie, a w głównej mierze dieta sprzyjają wyczerpaniu nadnerczy. Niewłaściwe pokarmy i niedobory żywieniowe wywołują ten sam mechanizm reakcji stresowej w organizmie, co negatywne emocje. Na szczęście zmiany te można zatrzymać – przywracając właściwy poziom energii mitochondrialnej.
Reklama
Reklama
