Ostropest plamisty – wsparcie wątroby i odchudzania

Ostropest plamisty – to mistrz przy leczeniu wątroby
James Lee, autor monografii o Silybum marianum

Ostropest plamisty (łac. Silybum marianum) to chyba jedna z najbardziej znanych roślin leczniczych, zwłaszcza jeżeli chodzi o wsparcie pracy wątroby oraz działanie przeciwzapalne i podobnie jak mniszek lekarski, czy słonecznik, należy do rodziny astrowatych.

Mimo iż jego ojczyzną jest region Morza Śródziemnego, roślina ta była uprawiana również w klasztornych ogrodach Europy Środkowej. Pierwsze doniesienia o prozdrowotnym zastosowaniu ostropestu plamistego przy leczeniu dolegliwości wątroby lub woreczka żółciowego pochodzą z XVIII wieku, natomiast już w czasach antycznych roślinę tę stosowano chętnie jako antidotum na zatrucia grzybami.

W odróżnieniu od karczocha, innej cenionej rośliny leczniczej, właściwości medyczne wykazują nie liście, lecz owoce, a przede wszystkim nasiona ostropestu. Współcześnie ten wyjątkowo dobroczynny gatunek ostu należy do jednej z najlepiej przebadanych roślin leczniczych świata.

Zgodnie z legendą, gdy Maryja karmiła Dzieciątko Jezus, na liście ostropestu spadły krople jej mleka, dlatego nazwa ostropestu plamistego to po niemiecku dosłownie oset Marii (niem. Mariendistel).

Ostropest plamisty – składniki i ich właściwości

W ziołolecznictwie ekstrakt z owoców i nasion ostropestu określa się jako sylimaryna. Zawarte w sylimarynie substancje aktywne: sylibina, izosylibina, sylikrystyna oraz sylidianina wykazują różnorodny pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Między innymi chronią wątrobę przed szkodliwym działaniem trucizn oraz wolnych rodników tlenowych, pobudzają regenerację hepatocytów, czyli komórek tego narządu, a także zdolność podnoszenia poziomu glutationu, czyli niezmiernie ważnej dla prawidłowej pracy wątroby substancji antyoksydacyjnej [2].

Sylimaryna – na czym polega jej dobroczynne działanie?

• Kompleks substancji czynnych, a wśród nich również sylibina sprzyjają produkcji płynów żółciowych, ułatwiając tym samym trawienie oraz metabolizm tłuszczów i przeciwdziałając stłuszczeniu komórek wątroby. Ponieważ podobne działanie wykazuje również kurkuma oraz wyciąg z liści karczocha, często rośliny te stosuje się synergicznie [2].
• Wykazuje właściwości przeciwzapalne, głównie poprzez supresję ścieżki sygnałowej związanej z TNF-alfa [3].
• Pozwala zwalczyć skutki wirusowego zapalenia wątroby oraz jego neurotoksyczność [3].
• Ogranicza stany zapalne wątroby, w istotny sposób przyczyniając się do redukcji poziomu takich markerów stanu zapalnego tego narządu jak ALT czy AST [8].
• Usprawnia pracę receptorów estrogenowych oraz tak zwanych receptorów jądrowych, pozytywnie wpływając na naszą płodność oraz procesy związane z DNA [3], [7].
• Chroni wątrobę przed uszkodzeniami jadu węży, truciznami grzybów, truciznami środowiskowymi, skutkami nadużywania alkoholu, a także substancjami, które przedostają się do organizmu wraz z ukąszeniami insektów – jednym słowem: sylimaryna to dobre antidotum na wszelkiego rodzaju zatrucia [3], [4].
• Wykazuje działanie profilaktyczne, spowalnia rozwój włóknienia, oraz marskości wątroby, a także może wspomagać regenerację wątroby przy żółtaczce [4], [13].
• Suplementacja wyciągu z ostropestu plamistego pozwalała w badaniach klinicznych na obniżenie poziomu cholesterolu LDL oraz trójglicerydów we krwi, pozytywnie wpływając na profil lipidowy [4].
• Sylimaryna może pomagać obniżać poziom insuliny we krwi również na czczo, a tym samym przyczyniać się do profilaktyki cukrzycy typu 2 oraz zespołu metabolicznego [5].
• Sylimaryna przyczynia się do obniżania poziomu dialdehydu malonowego (MDA), ważnego klinicznie parametru nasilenia stresu oksydacyjnego w organizmie [5], [6], dbając w ten sposób o nasz układ nerwowy, sercowo-naczyniowy oraz mitochondria.
• Sylimaryna może wspomagać walkę z kandydozą, ponieważ w badaniach in vitro wykazywała zdolność inicjowania apoptozy komórek Candida Albicans. Jednocześnie wyciąg z ostropestu pomaga chronić wątrobę oraz układ nerwowy przed neurotoksynami, jakie wydzielają grzyby drożdży w ramach swoich przemian metabolicznych [12].

Ostropest plamisty i sylimaryna na odchudzanie

Sam w sobie wyciąg z ostropestu plamistego nie stanowi magicznego środka, który w ciągu jednego czy dwóch tygodni pozwoli nam pozbyć się dodatkowych wałeczków na brzuchu, udach czy pośladkach. Jednak, ponieważ sylimaryna usprawnia metabolizm tłuszczów, działa antyoksydacyjnie oraz wspomaga prawidłową gospodarkę insulinową w organizmie, z całą pewnością możemy powiedzieć, iż ekstrakt z owoców i nasion ostropestu pozytywnie wpływa na regulację naszego metabolizmu, a tym samym efektywniejszą produkcję energii z makroskładników. Przyjemnym efektem ubocznym takiego działania sylimaryny bywa faktycznie w wielu przypadkach utrata wagi. Dla maksymalizacji metabolicznych efektów suplementacji preparatów na bazie ostropestu plamistego warto między innymi pomyśleć również o umiarkowanym zwiększeniu aktywności ruchowej, odpowiedniej diecie i wsparciu naszego narządowego centrum produkcji energii tj. wątroby również innymi substancjami czynnymi, np. tymi z liści karczocha lub kłącza imbiru.

Reklama

Silymarin-Intercell® Sprawdź

Dyspep – Intercell® Sprawdź

Hepar-Intercell Sprawdź

CurcuZym-Intercell ® Kurkumina Sprawdź

W duecie siła – czyli czy warto łączyć sylimarynę z choliną?

W 1998 roku cholina została uznana za składnik odżywczy, który jest nam niezbędny do życia i jest spokrewniona z witaminami z grupy B. Oprócz roli dawcy (donora) grup metylowych oraz prekursora acetylocholiny, cholina jest konieczna do transportu trójglicerydów oraz innych tłuszczów z wątroby do tkanek i współodpowiada za odtruwanie tego narządu. Ze względu na te właściwości cholina ramię w ramię z sylimaryną może pomóc nam przy regeneracji wątroby oraz wsparciu jej codziennej pracy.

Bezpieczne stosowanie ekstraktu z ostropestu plamistego/sylimaryny

Lecznicze stosowanie ostropestu plamistego obejmuje zarówno przyjmowanie standaryzowanych ekstraktów z owoców/nasion tej rośliny, jak i formę naparów, niektórzy polecają również żucie nasion tej rośliny [13].

Wyciąg z ostropestu plamistego może być stosowany również profilaktycznie, a także pomocniczo przy kuracjach oczyszczających lub poście, ponieważ chroni w ten sposób wątrobę przed szkodliwym działaniem uwalnianych w trakcie głodówki toksyn.

Europejska Agencja Leków (EMA) oficjalnie zatwierdziła stosowanie wyciągu z ostropestu plamistego jako środka medycznego przy dolegliwościach gastrycznych [14].

Za przeciwwskazania do stosowania sylimaryny EMA uznaje [15]:

• wiek poniżej 18 roku życia
• okres ciąży oraz karmienia piersią – z uwagi na brak wystarczających danych w zakresie bezpieczeństwa stosowania tego rodzaju preparatów u kobiet spodziewających się dziecka lub w okresie laktacji

Dodatkowym przeciwwskazaniem stosowania wyciągu z ostropestu jest uczulenie na chryzantemy lub stokrotki [1].

Jak dotychczas EMA nie odnotowała ani poważnych skutków ubocznych stosowania wyciągu z ostropestu plamistego, ani negatywnych interakcji z innymi produktami medycznymi [15], natomiast zasięgnij porady lekarza, jeżeli przyjmujesz leki na wątrobę lub cierpisz z powodu niewydolności dróg żółciowych [13].

Autor: Sylwia Grodzicka