Piękna skóra dzięki zdrowym jelitom

Jak zdrowie jelit wpływa na piękny wygląd naszej skóry? Poznaj znaczenie osi skóra-jelita

Nasze jelita to znacznie więcej niż narząd trawienny: to dom dla ponad 400 różnych szczepów bakterii, które tworzą tak zwaną florę jelitową. Najróżniejsze gatunki bakterii współpracują ze sobą i odpowiadają za tak zwany jelitowy układ odpornościowy, a także prawidłowy stan błon śluzowych jelit. Jednym słowem – jelita odpowiadają za nasze dobre zdrowie. Jednak co ma to wspólnego z naszą skórą? Okazuje się, że bardzo dużo.

Jelita i ich wpływ na naszą skórę

Stare chińskie przysłowie mówi: „śmierć czai się w jelitach”. Gdy jelitom nie wiedzie się dobrze, odczujemy to prędzej czy później na własnej skórze i to dosłownie. W przybliżeniu 80% aktywności odpornościowej organizmu wiąże się z jelitami, które możesz sobie wyobrazić jako prawdziwe pole walki z chorobotwórczymi mikroustrojami. Zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej stają się widoczne również na skórze w postaci pryszczy, zaskórników, przetłuszczającej się i zanieczyszczonej skóry, ale także najróżniejszych reakcji alergicznych. Przykładowo, bardzo często pacjenci z atopowym zapaleniem skóry bądź łuszczycą, czy egzemą skarżą się na jednoczesne zaburzenia trawienia – uczucie przepełnienia, wzdęcia czy zaparcia lub bolesne kolki. Równowagę mikrobiomu jelitowego może zaburzać wiele różnych czynników, należą do nich przede wszystkim:

  • antybiotykoterapia
  • farmakoterapia (około 24% spośród wszystkich istniejących leków może hamować wzrost i namnażanie bakterii jelitowych)
  • ustawiczny stres psycho-fizyczny (tak zwana oś jelita-mózg)
  • krótkotrwała, lecz bardzo silna sytuacja stresowa, np. urodzenie dziecka, wypadek, traumatyczne przeżycie
  • nadmierny rozrost grzybów drożdży (kandydoza)
  • nieprawidłowa dieta (zbyt uboga, ale także zbyt bogata w błonnik)
  • zawarty w paście do zębów fluor

Skóra jako lustrzane odbicie stanu jelit

Zaburzona równowaga w obrębie flory jelitowej ogranicza zdolność jelit do spełniania ich funkcji odtruwających. Wówczas ciężar procesów związane z detoksem zostają przesunięty na inne narządy, takie jak nerki czy właśnie skóra. Metabolity, które ulegają eliminacji przez pory skóry, mogą podrażniać naskórek jelitowy i wywoływać takie schorzenia jak trądzik, atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca. Ponieważ jelita biorą jednocześnie istotny udział w absorpcji mikroskładników odżywczych, osłabieniu pracy enterocytów i mechanizmów transportowych, w naszym organizmie mogą pojawić się też różnego rodzaju niedobory witamin bądź składników mineralnych. Zjawisko to będzie również negatywnie wpływało na stan naszej skóry.

Podobnie jak skóra chroni nasz organizm przed negatywnym wpływem różnego rodzaju czynników zewnętrznych, tak samo błona śluzowa jelit z jednej strony zabezpiecza ten narząd przed wtargnięciem szkodliwych patogenów, z drugiej zaś ogranicza przenikanie szkodliwych metabolitów i niepożądanych mikroorganizmów do krwiobiegu. Błona śluzowa jelit i nasza skóra pełnią zatem niezwykle istotne funkcje barierowe, jako miejsce zetknięcia się człowieka z otoczeniem. Co ciekawe, zaburzenia w obrębie jednej strefy ochronnej znajdują bezpośrednie odbicie w drugiej. Należy przy tym dodać, iż jednym z kluczowych czynników zaburzających pracę śluzówki jelit jest dysbioza jelitowa. Dzisiaj istnienie bezpośredniego związku, jaki łączy jelita, układ odpornościowy oraz naszą skórę nie pozostawia żadnych wątpliwości i jest potwierdzony licznymi badaniami naukowymi.

Jeżeli w obrębie jelit panuje chaos, automatycznie zakłóceniu ulega też praca układu immunologicznego. Wówczas komórki odpornościowe zaczynają atakować własne struktury tkankowe organizmu, w tym skórę, która nagle staje się zaczerwieniona, podrażniona i nieznośnie swędzi.

Skóra i jelita a Medycyna Wschodu

Również według TCM praca jelit jest ściśle związana ze stanem oraz wyglądem naszej skóry. Doskonały przykład takiego połączenia to trądzik. Jego przyczyny TCM upatruje w nadmiarze Gorąca w organizmie i ewentualnie jednoczesnego nadmiaru Wilgoci lub nierównowagi hormonalnej. Dlatego, przy skórze trądzikowej Medycyna Wschodu zaleca przede wszystkim ograniczenie spożycia takich produktów jak: alkohol, kawa, ostre przyprawy, kakao, czosnek, cynamon (zwiększających Gorąco) oraz cukru, produktów z mleka zwierzęcego, soków owocowych (zwłaszcza pomarańczowego) i tłuszczów zwierzęcych (zwiększających Wilgoć). Według TCM przy skłonności do trądziku mogą pomóc nam produkty, które mają działanie chłodzące i lekko wysuszające, na przykład: herbata rumiankowa, napar z szałwii, gotowane warzywa, ryż, kasza jaglana, komosa ryżowa (quinoa), a także warzywa strączkowe (oprócz bogatej w proestrogenne substancje soi).

Co szkodzi naszej skórze?

Ogólnie rzecz biorąc, możemy powiedzieć, iż to, co szkodzi naszym jelitom, negatywnie wpływa na naszą skórę. Oprócz antybiotyków należy wymienić tutaj na przykład niektóre leki przeciwbólowe, przeciwcukrzycowe, leki stosowane przy chemoterapii, znaczną część leków przeciwpsychotycznych, ale także dania typu fast-food, sztuczne dodatki do żywności, cukier rafinowany, alkohol, chlorowana woda, zbyt szybkie jedzenie (w tym w na stojąco i w stresie) czy też nadmiar tłuszczu w diecie.

Zagrożenie z zewnątrz

Ze względu na pełnione funkcje barierowe, skóra narażona jest również na ekspozycję różnych szkodliwych czynników, które docierają do nas ze świata zewnętrznego. Zbyt długa ekspozycja na zbyt ostre światło słoneczne, ukryte w produktach do higieny ciała chemikalia, ich niewłaściwe pH, nadużywanie kosmetyków i środków pielęgnujących, zanieczyszczone i/lub zbyt suche powietrze, odzież z tworzyw sztucznych – wszystkie te czynniki stanowią dla naszej skóry zagrożenie. Unikaj ich, nie tylko, jeżeli już teraz borykasz się z trądzikiem czy egzemą, lecz również profilaktycznie.

Ponieważ za takimi chorobami skóry jak łuszczyca, łuszczyca stawowa, egzema czy układowe zapalenie naczyń z dużym prawdopodobieństwem kryją się zaburzenia pracy układu odpornościowego, negatywny wpływ na naszą skórę mogą mieć też wszelkie niedobory mikroskładników odżywczych, których odpowiedni poziom odpowiada za sprawne funkcjonowanie komórek odpornościowych. Dlatego deficyty takich składników aktywnych jak:

  • cynk,
  • selen,
  • witamina C,
  • witamina D,
  • koenzym Q10,
  • kwasy tłuszczowe omega-3,
  • kwas gamma-linolenowy GLA,

będą negatywnie odbijały się na stanie skóry.

Jak zadbać o piękną skórę i zdrowe jelita?

Jeżeli marzysz o gładkiej i zdrowej skórze, zadbaj także o jelita. Tutaj najważniejsze będą:

  • zdrowa oraz urozmaicona dieta, oparta o nieprzetworzone, najlepiej ekologiczne, produkty spożywcze,
  • włączenie do codziennego menu odpowiednich ilości błonnika (w tym skrobi opornej), spożywanie warzyw, owoców, zdrowych tłuszczy (głównie jednonienasyconych oraz wielonienasyconych), a także ograniczenie spożycia białka zwierzęcego (zwłaszcza tłustego mięsa i produktów mlecznych),
  • uzupełnienie diety o kiszonki: kefir, jogurt, tempeh, kimchi, kiszona kapusta, kiszone ogórki czy kiszonki domowej roboty – dostarczą organizmowi cennych bakterii jelitowych oraz dobroczynnego L(+) kwasu mlekowego, który działa w jelitach niczym miotła (pomaga oczyszczać je z toksyn). Jednocześnie kwas mlekowy pomaga obniżyć pH jelit, co zapobiega ich zasiedleniu przez niekorzystne mikroorganizmy, sprzyjając rozrostowi dobroczynnych bakterii jelitowych. Doskonałym źródłem kwasu mlekowego jest serwatka. Ponadto znajdziesz go również w takich produktach jak kiszona kapusta, kiszone ogórki, sok pomidorowy czy ocet jabłkowy,
  • uzupełnienie wszelkich niedoborów mikroskładników odżywczych, które wywierają pozytywny wpływ na pracę układu odpornościowego (patrz wyżej),
  • unikaj wymienionych wyżej produktów i substancji, które są uznawane za szkodliwe dla śluzówki jelit oraz mikrobiomu,
  • po przebytej antybiotykoterapii pamiętaj, aby przeprowadzić minimum trzymiesięczną probiotykoterapię przy pomocy wieloszczepowego preparatu dobrej jakości. Preferowanie z dodatkiem substancji prebiotycznej,
  • pomyśl o kuracji regenerującej jelita, szczególnie jeżeli cierpisz z powodu zdiagnozowanych chorób jelit takich jak zespół nieszczelnego jelita, zespół jelita drażliwego czy nieswoiste zapalenie jelit,
  • jeżeli podejrzewasz u siebie występowanie nietolerancji lub alergii pokarmowych, czy też  nadwrażliwości na określone składniki aktywne, możesz pomyśleć o przeprowadzeniu odpowiednich testów (np. test na nietolerancję laktozy, test IgE czy Ig4G) oraz dostosowanie codziennego menu do uzyskanych wyników,
  • ulgę jelitom a tym samym skórze mogą przynieść również substancje i zioła o naturalnym działaniu immunomodulacyjnym, oraz przeciwzapalnym, takie jak koenzym Q10, witamina D, cynk, echinacea, tarczyca bajkalska, bromelaina czy też kwasy tłuszczowe omega-3.

Autor: Sylwia Grodzicka

Bibliografia:

0:00
0:00