Witamina D dla dzieci — jakie ma zadanie i dlaczego warto ją podawać najmłodszym?

Istnieje szereg wskazań do uzupełniania witaminy D. Szczególną grupą, która może potrzebować dodatkowej porcji tej witaminy, są dzieci.  Ich rosnący organizm wymaga jej nie tylko do budowy mocnych kości czy zębów, ale również wspierania układu odpornościowego, nerwowego, a nawet zapobiegania chorobom.  Wielu rodziców zastanawia się, czy podawanie witaminy D dzieciom jest bezpieczne. Jaką dawkę stosować?

Objawy niedoboru witaminy D3 u dzieci

Niedobory witaminy D u dzieci są coraz częstsze z powodu zmiany stylu życia. Przede wszystkim w diecie dzieci rzadko występują tłuste ryby morskie. Coraz mniej czasu spędzają na świeżym powietrzu, a coraz więcej w budynkach przedszkola, szkoły czy na zajęciach pozalekcyjnych. Ponadto wzrasta liczba otyłych dzieci, których zapotrzebowanie na witaminę D jest wyższe. Warto przyjrzeć się, czy dziecko nie wykazuje objawów niedoboru, a w razie podejrzeń wykonać odpowiednie badania. Na niedobór witaminy D u dzieci mogą wskazywać: 

• Spowolniony wzrost,
• Częste infekcje,
• Problemy z koncentracją i nauką,
• Ospałość i zmęczenie,
• Zwiększone wypadanie włosów,
• Opóźnione gojenie się ran,
• Bóle mięśni zwłaszcza po wysiłku.

Konsekwencje niedoboru witaminy D3 u dzieci

Dzieci mogą częściej chorować z powodu niedoborów witaminy D. Nie chodzi tylko o infekcje gardła czy zatok. Dłużej utrzymujący się brak witaminy D może mieć poważniejsze skutki, takie jak zaburzenia wzrostu i krzywica, które z powodzeniem można zahamować odpowiednią suplementacją^{1, 2}.

Badania potwierdzają, że dzieci z niedoborem witaminy D częściej cierpią na poważne i zagrażające życiu choroby niż dzieci z prawidłowymi wartościami witaminy D. Wśród ponad 500 dzieci przyjętych na oddział intensywnej terapii z poważnymi lub zagrażającymi życiu chorobami, 40% z nich miało poważny niedobór witaminy D³. Biorąc pod uwagę rolę witaminy D w budowaniu odporności, jej niedobór uznano za ważny czynnikami ryzyka ciężkich chorób.

Ponadto niedobór witaminy D ma związek z podwyższonym ciśnieniem krwi u dzieci. W jednym z badań stwierdzono możliwy związek między niskim poziomem witaminy D a mniejszą elastycznością tętnic u dzieci⁴.

Braki witaminy D mogą zwiększać również ryzyko chorób autoimmunologicznych takich jak łysienie plackowate, które charakteryzuje się dużą utratą włosów⁵.

Niedobór witaminy D może powodować bóle mięśni. W badaniu wśród 120 dzieci z niedoborem witaminy D, u których nasilały się bóle mięśni, stwierdzono, że już pojedyncza dawka witaminy obniżyła nasilenie bólu o średnio 57%⁶.

Okazuje się również, że braki witaminy D już za życia płodowego mogą zwiększać ryzyko wystąpienia astmy u dziecka. Obecnie wiadomo, że witamina D jest znacząco zaangażowana w rozwój płuc, a także wspiera dojrzewanie płuc po urodzeniu. Jeśli zatem brakuje witaminy D podczas ciąży i w pierwszych latach życia dziecka, płuca nie mogą rozwijać się prawidłowo i stają się bardziej podatne na choroby układu oddechowego, takie jak astma. Badania wykazały, że dzieci, których matki przyjmowały witaminę D w czasie ciąży, miały ryzyko astmy niższe o ponad 60%⁷.

Reklama

Witamina D3 MSE Sprawdź

D3-Intercell Vegan 2000 I.E. Sprawdź

D3-Intercell® 2000 I.E. Sprawdź

Przyczyny i konsekwencje niedoboru witaminy D3 u dzieci

Niedobór witaminy D3 u dzieci najczęściej spowodowany jest niewystarczającą ekspozycją na słońce, zwłaszcza w okresach jesienno-zimowych, jak i z powodu zbyt długiego czasu spędzanego w pomieszczeniach. Kolejną z przyczyn jest zbyt niskie spożycie pokarmów bogatych w witaminę D, takich jak np. tłuste ryby morskie i tran. Inną przyczyną mogą być schorzenia wątroby i nerek, problemy ze wchłanianiem pokarmu (np. mukowiscydoza, celiakia, nieswoiste zapalenie jelit) oraz niektóre leki (takie jak niektóre leki na padaczkę). W konsekwencji niski poziom witaminy D może powodować osteomalację i krzywicę kości, zaburzenia wzrostu, nieprawidłowości w pracy układu nerwowego czy obniżoną odporność.

Jaki powinien być prawidłowy poziom witaminy D u dzieci w zależności od wieku?

Prawidłowy poziom witaminy D u dzieci bada się poprzez oznaczenie poziomu 25(OH)D3 (kalcydiolu) we krwi. Referencyjny zakres normy mieści się między 30-50 pg/ml. Wszystkie odstępstwa od tych wartości należy skonsultować z lekarzem.

Suplementacja witaminy D3 u niemowlaków i starszych dzieci — zapotrzebowanie i dawki witaminy

O doborze odpowiedniej dawki witaminy D u dzieci decyduje kilka czynników takich jak: wiek, sposób karmienia i dieta czy stan zdrowia.

Zgodnie z danymi udostępnionymi przez amerykański NIH (Narodowe Instytuty Zdrowia) niemowlęta poniżej 1 roku życia potrzebują 400 IU witaminy D dziennie^{8, 9}. W przypadku karmienia piersią zalecana jest u nich suplementacja, natomiast w przypadku żywienia mieszanką dla niemowląt, która zawiera w składzie witaminę D, suplementacja nie jest już wymagana. (Więcej na temat witaminy D u kobiet w ciąży)

Według Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej dzieci powyżej 1 roku życia potrzebują 600 IU lub więcej witaminy D dziennie. Niektórzy zalecają w tym wieku dawki nawet od 600 do 1000 IU na dobę¹⁰.

Dzieciom i młodzieży od 1 do 18 roku życia Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej zaleca od 600 do 1000 UI witaminy D na dobę (15–25 μg/dobę), w zależności od masy ciała¹⁰.

W każdym przypadku dawka powinna być ustalana indywidualnie z lekarzem na podstawie badań.

Niektóre dzieci mogą mieć wyższe zapotrzebowanie na witaminę D np. z powodu: 

• otyłości,
• celiakii,
• mukowiscydozy,
• podczas złamań kości i rekonwalescencji,
• podczas stosowania leków (leki przeciwdrgawkowe).

Nieco inne dawkowanie stosuje się w przypadku stwierdzonego w badaniach niedoboru. Wtedy należy podać tzw. dawkę leczniczą. Jej wysokość powinien ustalić lekarz pediatra lub doświadczony terapeuta.

Oprócz tego warto zadbać o naturalne źródła witaminy D w diecie dziecka, a także czas spędzony na świeżym powietrzu.