Stres to jeden z czynników chorób układu krążenia obok diety czy palenia papierosów. Towarzyszący mu lęk i napięcie negatywnie oddziałują na układ krwionośny, podnosząc ciśnienie tętnicze oraz zaburzając równowagę pracy serca. W dłuższej perspektywie może przyczyniać się do procesów miażdżycowych, a w konsekwencji chorób sercowo-naczyniowych.
Jak stres wpływa na serce?
Badania potwierdzają, że stres może prowadzić do:
- zaburzenia rytmu serca,
- podwyższonego tętna,
- i podwyższonego ciśnienia krwi1, 2.
Dzieje się tak, ponieważ stres prowadzi do wielu zaburzeń na poziomie komórkowym. Aktywuje współczulny układ nerwowy i oś HPA do wytwarzania hormonów stresu: kortyzolu i adrenaliny. Substancje te powodują skurcz naczyń krwionośnych, co podnosi ciśnienie tętnicze1. Badanie z 2010 roku wykazało, że wysoki kortyzol zwiększa ryzyko chorób serca i śmierci z tego powodu3. Kiedy jesteśmy pod wpływem stresu, mogą pojawić się kołatania serca, do 160 uderzeń na minutę i dodatkowe skurcze.
Dlaczego mitochondria są tak ważne dla serca?
Mięsień sercowy pracuje bezustannie – w dzień i w nocy, dlatego potrzebuje ogromnych ilości energii ATP. Źródłem tej niezbędnej energii są mitochondria, które stanowią, aż 46% wagi serca!4. Właśnie dlatego, za wieloma problemami z sercem kryje się niewydolność mitochondriów i to w nich należy szukać zarówno przyczyny dolegliwości, jak i rozwiązania.
Mitochondrialne przyczyny problemów z sercem
- Stres i zużycie mikroskładników
Mięsień sercowy oraz obecne w nim mitochondria są wrażliwe na stres – zarówno ten emocjonalny, jak i komórkowy (oksydacyjny). W wyniku stresu oksydacyjnego wzrasta ilość wolnych rodników i reaktywnych form tlenu, które uszkadzają śródbłonek naczyń krwionośnych. Wolne rodniki, w tym anion ponadtlenkowy, odgrywają istotną rolę w patogenezie chorób układu sercowo-naczyniowego.
Co więcej, do walki z wolnymi rodnikami zużywane są znaczne ilości cennych substancji: takich jak: koenzym Q10, witamina C, magnez i potas5, 6. Zaburzenie równowagi między jonami potasu i magnezu dodatkowo osłabia funkcje mitochondriów serca. Jak wskazuje dr Kuklinski:
Spadek wydajności pracy mięśnia sercowego przyspiesza zarówno spadek poziomu syntezy ATP, jak i wtórne deficyty potasu oraz magnezu. Tymczasem 40% wytworzonego ATP służy utrzymaniu odpowiedniego gradientu tych jonów.
- Cholesterol
Zastanawiając się nad zdrowiem układu krążenia, od razu przychodzi nam na myśl cholesterol. Wokół jego tematu stale pojawiają się nowe doniesienia. Czy na pewno cholesterol jest szkodliwy dla serca? Jaki ma związek ze stresem?
Wyróżnia się tzw. „zły” cholesterol określany jako frakcja LDL służąca transportowi cholesterolu z wątroby do tkanek oraz „dobry” HDL – frakcja lipoprotein, odpowiadająca za przenoszenie cholesterolu z tkanek do wątroby. Jednak to nie sam cholesterol LDL jest szkodliwy, a jego utleniona postać, która zmienia swoje właściwości, zaczyna działać prozapalni i odkłada się w ścianach tętnic. Za utlenianie cholesterolu odpowiadają te same reaktywne formy tlenu obecne podczas stresu oksydacyjnego. Zatem to stres jest głównym winowajcą szkodliwości cholesterolu.
Magnez aktywuje enzym, który kontroluje produkcję cholesterolu – HMG-CoA (reduktaza 3-hydroksy- 3-metyloglutarylo-koenzymu A). Ponadto w przeciwieństwie do popularnych leków (statyn) jest bezpieczny. Działa tylko w przypadku, kiedy konieczne jest obniżenie poziomu cholesterolu, a zatem nie powoduje długofalowych skutków ubocznych w postaci np. hamowania syntezy związków zależnych od cholesterolu jak witamina D.
Do podwyższonego poziomu utlenionego cholesterolu przyczynia się także niewłaściwa, przetworzona dieta bogata w tłuszcze trans, a uboga przeciwutleniacze i witaminy z grupy B.
- Homocysteina
Stres wpływa niekorzystnie nie tylko na ciśnienie krwi czy częstość akcji serca, ale również może podnosić poziom homocysteiny7, 8. Nadmiar tego aminokwasu powoduje „przyklejanie” cholesterolu do ścian naczyń krwionośnych, co przyczynia się do chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego w przypadku przewlekłego stresu należy szczególnie zadbać o właściwy poziom substancji, które pozwolą na jej neutralizowanie: witaminy B12, kwasu foliowego i witaminy B6.
Jak ilustrują powyższe przykłady, podstawą w ochronie serca przed stresem emocjonalnym jest zmniejszenie stresu
w naszych komórkach (stresu oksydacyjnego) i zadbanie o uzupełnienie niezbędnych składników. W przypadku stresu emocjonalnego możemy wspierać się odpowiednio relaksacją, medytacją, czy innymi technikami, które pozwolą zmniejszyć napięcie. Natomiast nasze komórki potrzebują specjalnej kombinacji antystresowej.
Terapia mitochondrialna
Każda z wymienionych wyżej przyczyn łączy się z funkcjonowaniem mitochondriów. Może zarówno wpływać na ich funkcjonowanie lub wynikać z wcześniejszych zaburzeń w ich działaniu. Taka mnogość potencjalnych czynników i przyczyn wymaga kompleksowej terapii mitochondrialnej. Jak skomponować naturalną terapię mikroskładnikami odżywczymi, która zadziała profilaktycznie lub pomoże w istniejących już dolegliwościach? Istnieje specjalna kompozycja dobranych pod tym kątem składników i nazwana przez doktora Kuklinskiego kombinacją antystresową, która zawiera:
- witaminę C,
- magnez,
- potas,
- i taurynę.
Składniki te zapobiegają negatywnym skutkom stresu. Ich ochronne działanie polega m.in. na zmniejszaniu stanów zapalnych, regulowaniu poziomu cholesterolu i homocysteiny, czy wspieraniu prawidłowego działania mięśnia sercowego.
Gdy pojawiają się skurcze mięśni, przyśpieszony rytm serca, napady wysokiego ciśnienia, dodatkowe skurcze serca, można w ciemno podawać magnez, potas, witaminę C i taurynę.
Magnez i potas
Magnez to bardzo ważny pierwiastek, który odpowiada za przeprowadzanie około 300 reakcji z naszym organizmie. Jako jedyny umożliwia wykorzystanie energii ATP, ponieważ energia w postaci ATP metabolicznie dostępna jest dla komórek i mitochondriów dopiero po przyłączeniu do magnezu. Badania potwierdzają, że niski poziom magnezu zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca9. Nie ma także wątpliwości co do tego, że właściwy poziom magnezu w organizmie ma wpływ na ciśnienie krwi i może chronić tętnice przed miażdżycą. Jak to się dzieje? Otóż magnez wpływa na poziom wapnia. Pierwiastki te konkurują ze sobą o to, który z nich zostanie ponownie wchłonięty przez nerki oraz przeniknie do komórek10. Magnez zapobiega nadmiarowi wapnia, który może przyczyniać się do zwapnienia tętnic i uszkodzeń nauczyć krwionośnych11.
Kolejnym ważnym pierwiastkiem dla zdrowia serca jest potas12, pozwala na prawidłowe kurczenie i rozluźnianie mięśnia sercowego13. Potas z magnezem to dwa główne elektrolity, które regulują gospodarkę płynów w naszym organizmie oraz uwodnienie komórek.
Witamina C
Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem o szeroko udokumentowanym działaniu. Witamina C hamuje utlenianie frakcji LDL cholesterolu, zmniejszając w ten sposób ryzyko miażdżycy14. Jest również niezbędna do produkcji kolagenu budującego naczynia krwionośne.
Tauryna
W przypadku występowania stresu oksydacyjnego ważne jest działanie przeciwzapalne. Witamina C i tauryna chronią nasze komórki i mitochondria przed wolnymi rodnikami, których nadmiar powoduje powstawanie stanów zapalnych. Te z kolei prowadzić mogą do uszkodzenia naczyń krwionośnych, czy tworzeniem się blaszki miażdżycowej15.
Co więcej, tauryna może wpływać na obniżenie ciśnienia i poziomu homocysteiny16, 17. W badaniu wśród 22 zdrowych kobiet w średnim wieku codzienna suplementacja tauryną w dawce 3g przez 4 tygodnie obniżyła poziom homocysteiny. Ponieważ homocysteina jest skorelowana z chorobami serca, tauryna może pomóc w zapobieganiu tym schorzeniom18.
Badania dowodzą, że tauryna może mieć duży wpływ na zapobieganie zaburzeniom rytmu serca (w tym migotaniu przedsionków), dzięki temu, że wspiera system transportu jonów w kanałach wapniowych i sodowych niezbędnych do aktywności elektrycznej serca19.
Doustna suplementacja tauryną jest potencjalnie bardzo bezpiecznym sposobem na kontrolowanie wysokiego ciśnienia krwi spowodowanego nadmiernym stresem i nadaktywnością współczulnego układu nerwowego20. W trwającym 2 miesiące badaniu u pacjentów z nadciśnieniem suplementacja tauryny w dawce 3g dziennie pozwoliła obniżyć zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi20.
Kombinacja antystresowa Mito-Stress Balance zawiera wszystkie 4 niezbędne składniki, które wspierają mitochondria organizmu narażonego na stres i jego konsekwencje. Sprawdza się zarówno wśród osób, które chcą wspierać pracę serca, układu nerwowego, czy stosować ją profilaktycznie.
Autor: Paulina Żurek
Bibliografia:
- https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/209139
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10831999/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Cortisol
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10831999/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5452159/
- https://www.longdom.org/open-access/nutrient-and-stress-management-2155-9600-1000528.pdf
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18425703/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10374899/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/562063/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6375330/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022202X15343463
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15372830/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16548143/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5000725/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16712775/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19239173/
- https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/hypertensionaha.109.130427
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19239173/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9522160/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12436205/