Mitochondriopatie u dzieci – przyczyny i objawy

Jak objawiają się wtórne mitochondriopatie u dzieci? Jak im zapobiegać?

Mitochondriopatie u dzieci

Zdrowe dziecko możemy poznać po stabilnej odporności, braku alergii, czy nietolerancji pokarmowych. Dziecko chce się bawić, jest ciekawe świata i dokazuje. Taki maluch nie skarży się na bóle głowy. Jego zdolności motoryczne, czy nauka mówienia rozwijają się prawidłowo i we właściwym czasie. Po aktywnie spędzonym dniu przesypia całą noc, a rano budzi się wypoczęte i ze zdrowym apetytem na śniadanie.

Jeżeli powyższy opis pasuje do naszego dziecka – możemy być spokojni. Co, jeśli jednak pojawiają się te czy inne dolegliwości, których przyczynę trudno określić? Warto wtedy dowiedzieć się czym są mitochondriopatie oraz jak objawiają się u dzieci.

Choroby mitochondrialne u dzieci – przyczyny

Mitochondriopatie to dolegliwości i choroby spowodowane uszkodzeniami mitochondriów (organelli komórkowych wytwarzających niezbędną nam energię). Jakiś czas temu uważano, że mitochondriopatie są dziedziczone i mają jedynie podłoże genetyczne (mitochondriopatie pierwotne), obecnie pewne jest, że możemy je nabyć w trakcie życie, także płodowego (mitochondriopatie wtórne).

Mitochondria są obecne w praktycznie każdej komórce organizmu, dlatego ich uszkodzenia mogą dotyczyć wszystkich narządów. Niesprawne mitochondria produkują mniej energii ATP – potrzebnej do funkcjonowania każdej komórki, tkanki i narządu – zatem cały organizm słabnie, pojawiają się dolegliwości, które na początku trudno zakwalifikować jako konkretną chorobę.

Przyczyn rozwoju wtórnej mitochondriopatii może być wiele. Zaliczamy do nich działanie tych czynników, które uszkadzają mitochondria m.in.:

  • leki i ksenobiotyki (m.in. antybiotyki, szkodliwe substancje chemiczne w żywności, kosmetykach, otoczeniu)
  • poród przez cesarskie cięcie
  • niewłaściwy styl życia (nieprawidłowa dieta, brak ruchu, niewłaściwy sen nocny)
  • uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa prowadzące do niestabilności w obrębie jego stawów
  • stres fizyczny i emocjonalny.

Wymienione czynniki szkodzą mitochondriom na wiele różnych sposobów. Prowadzą do nadprodukcji wolnych rodników powstawania stanów zapalnych i stresu oksydacyjnego – przyczyn wielu chorób. Zatem dysfunkcje mitochondriów nie są niczym rzadkim, natomiast o wystąpieniu wtórnej mitochondriopatii mówimy wtedy, gdy poziom uszkodzeń DNA mitochondrialnego wynosi od 40% do 60%to wartość krytyczna, która prowadzi do poważnych schorzeń.

Pierwsze objawy mitochondriopatii u dzieci

Zdrowie dziecka kształtuje się już za życia płodowego. W dużym stopniu od zdrowia mamy zależy zdrowie jej potomstwa. Również mitochondria są dziedziczone głównie od matki. Dlatego przyczyn mitochondriopatii specjaliści szukają już w patologicznym przebiegu ciąży, czy komplikacjach podczas porodu. Jeżeli w wywiadzie lekarskim rodzice zgłaszają, że dziecko w wieku niemowlęcym często płacze, nie zaczyna raczkować, a rozwój fizyczny bądź umysłowy są opóźnione, mogą być to pierwsze przesłanki do rozpoczęcia diagnostyki mitochondrialnej.

Objawy ze strony układu odpornościowego

Uszkodzenia mitochondriów mogą objawiać się na różne sposoby w zależności od tego, których tkanek czy narządów dotyczą. Dlatego u każdego dziecka wtórna mitochondriopatia może mieć nieco inny przebieg. Jeżeli na skutek uszkodzenia mitochondriów rozwinie się stres oksydacyjny i nitrozacyjny dolegliwości mogą pojawić się nawet w wielu układach jednocześnie, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się ze sobą niepowiązane.

Doktor Bodo Kuklinski w swojej praktyce obserwował i leczył wiele przypadków mitochondriopatii i stresu nitrozacyjnego u dzieci. Bardzo często wskazuje na objawy ze strony układu odpornościowego. Podaje, że często u dzieci w wieku przedszkolnym pojawia się skłonność do nawracających zapaleń ucha środkowego, trudności w oddychaniu przez nos, nocne chrapanie, czy polipy nosa, które trzeba operować. Towarzyszy im często eozynofilia. U małych mitochondriopatów równie często występują:

  • skłonność do infekcji górnych dróg oddechowych,
  • alergia,
  • astma oskrzelowa,
  • nietolerancje pokarmowe
  • powiększone migdałki

Osłabienie układu odpornościowego objawia się mukowizscydozą oraz częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych. Zarówno pozytywny, jak i negatywny stres prowadzą do wystąpienia zarówno stanów podgorączkowych, jak i gorączki (> 38oC). Dzieci skarżą się na niejasne skurcze brzucha czy bóle brzucha. Podczas zabawy i aktywności ruchowej pocą się intensywniej, niż inne dzieci, czemu często towarzyszy silne zaczerwienienie twarzy. Oznaką stresu nitrozacyjnego jest także atopowe zapalenie skóry. W przypadku nasilenia tego rodzaju stresu u dziecka może rozwinąć się ADD, ADHD, a nawet autyzm. – dr B. Kuklinski

Z powodu częstych infekcji wiele dzieci otrzymuje antybiotyki. Niestety jak wiadomo, antybiotyki szkodzą mitochondriom, przyczyniają się do rozwoju alergii czy otyłości w późniejszych latach1,2,3. Również poród poprzez cesarskie cięcie zwiększa ryzyko tych samych chorób4,5. Stosowanie antybiotyków, jak i nienaturalny poród mogą być przyczynami rozwoju wtórnej mitochondriopatii u dziecka.

Objawy mitochodriopati u dzieci w wieku szkolnym

Sygnały problemów z mitochondriami u dzieci można zauważyć podczas zajęć szkolnych. Co powinno nas zaniepokoić u dziecka? Rosnąca ilość dzieci ze słabymi wynikami w nauce, a zwłaszcza dysleksji, dysortografii itp. Dawniej nie słyszało się o tym, aż tyle. Nawet jeśli dzieci miały braki w tej dziedzinie, stawiało się na większą ilość ćwiczeń. Obecnie dzieci zwalnia się z dodatkowego wysiłku w tym kierunku. Jednak odpuszczanie nie przynosi pozytywnych efektów. Zmniejsza stymulację i neuropatyczność mózgu, której kształtowanie jest niezbędne na tym etapie życia. Dodatkową rolę odgrywa tutaj dieta i niedobór niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 zwłaszcza DHA. Bez nich mózg dziecka pozbawiony jest niezbędnej energii do pracy.

Kolejnym sygnałem są różnice w zdolnościach motorycznych dzieci oraz ich wytrzymałość fizyczna. Dzieci z uszkodzeniem mitochondriów mają ograniczoną wytrzymałość i szybciej się męczą. Natomiast predyspozycje do określonego rodzaju wysiłku mogą się u nich różnić. Mimo mitochondriopatii niektóre dzieci mogą osiągać dobre wyniki w sportach szybkościowych np. sprint, czy skoki, natomiast zupełnie nie radzą sobie z dyscyplinami wytrzymałościowymi. Zdarza się również odwrotna sytuacja, gdy dzieci radzą sobie dobrze z dyscyplinami wymagającymi dłuższego wysiłku, natomiast zupełnie nie odnajdują się w sportach szybkościowych. Doktor B. Kuklinski tłumaczy te różnice w odmiennym metabolizmie glikogenu (cukru zapasowego) i kwasów tłuszczowych. Zwraca jednocześnie uwagę na możliwe mutacje w genach odpowiadające za predyspozycje w sporcie, które warto sprawdzić przed podjęciem aktywnych treningów sportowych. Więcej w artykule: Sport to nie zawsze zdrowie.

Objawy wskazują jednoznacznie – mitochondriopata

Do najczęściej występujących objawów mitochondriopatii u dzieci zaliczamy:

W wieku przedszkolnym:

  • Niepokój i stany lękowe
  • Częste infekcje górnych dróg oddechowych
  • Atopowe zapalenie skóry
  • Alergie,
  • Astma oskrzelowa
  • Nietolerancje pokarmowe
  • Brak fazy raczkowania
  • Bóle głowy
  • Epilepsja
  • Bóle stawów i kręgosłupa
  • Problemy ze wzrokiem, noszenie okularów
  • Tiki
  • Autyzm

Bez odpowiedniej terapii i wsparcia mitochondriów u takich dzieci, objawy nasilają się i dotykają wielu narządów jednocześnie. Rosnące dzieci, przed którymi stawiane są nowe wyzwania w szkole, nie radzą sobie z presją i stresem.

W wieku szkolnym dochodzą nowe objawy mitochondriopatii:

  • Problemy ze snem
  • Koszary nocne
  • Nadwrażliwość na hałas, światło
  • Migreny
  • Zmęczenie
  • Brak apetytu zwłaszcza rano
  • Bóle brzucha, kolki żołądkowe
  • Bóle stawów i kręgosłupa
  • Ograniczona wytrzymałość
  • Częste infekcje
  • Zapalenie dziąseł
  • Zajady
  • Zgaga i refluks
  • Afty śluzówki jamy ustnej
  • Bladość twarzy, podkrążone oczy

Nastolatki i osoby młode doświadczają zmniejszonej tolerancji na alkohol.

Mitochondriopaci tolerują dobrze jedynie niewielkie ilości alkoholu, szybko się wstawiają, albo mają skłonność do ogromnego kaca. Następnego dnia po imprezie na ich twarzy i szyi wyskakują czerwone plamy. – B. Kuklinski

Objawy wtórnych mitochondriopatii u dzieci mogą być spotęgowane na skutek uszkodzeń szyjnego odcinka kręgosłupa. Często dochodzi do nich w trakcie urazów sportowych i upadków np. podczas jazdy na nartach, rowerze, czy gry w piłkę. W konsekwencji dzieci doznają silnego zmęczenia i nasilenia objawów mitochondriopati.

Terapia mitochondrialna – co można dzięki niej osiągnąć?

Terapia mitochondrialna ma na celu wsparcie mitochondriów oraz zwiększenie ich aktywności. Bazuje na prostych naturalnych metodach: jak dieta (zwłaszcza LOGI), uzupełnianie niezbędnych mikroskładników odżywczych, unikanie ksenobiotyków i stresu, dbanie o jakość nocnego snu i aktywność fizyczną. Doktor Bodo Kuklinski z powodzeniem przeprowadza terapie mitochondrialne u dzieci:  

Proponowana przez nas wspierająca mitochondria terapia sprawiała, iż w ciągu trzech miesięcy bóle głowy i brzucha zniknęły u połowy dzieci – i to bez podawania im żadnych leków! Te same rezultaty osiągaliśmy w przypadku zaburzeń związanych ze snem, astmą oraz objawami alergii. – B. Kuklinski

W niektórych przypadkach (zwłaszcza z zaburzeniem metabolizmu węglowodanów i glukozy) jako przykładowe uzupełnienie mikroskładników odżywczych doktor zaleca*:

Witamina D

W przypadku stwierdzonego niedoboru – max. 6000 IE / dziennie

Witamina B12

5 µg, tylko w przypadku stwierdzonego stresu nitrozacyjnego, z podwyższeniem poziomu kwasu metylomalonowego – 500 µg adenozyno kobalaminy przez siedem dni, następnie 500 µg raz w tygodniu

Biotyna (w przypadku stresu nitrozacyjnego)

2,5 mg

Kompleks witamin z grupy B

1 – 5 mg każdej z pojedynczych witamin

Witamina K2

500 µg

Magnez

300 – 600 mg

Selenit

50 µg

EPA / DHA

1g dziennie z dodatkiem tłuszczu

* Tabela na podstawie:  Kuklinski. B.: Mitochondria. Diagnostyka uszkodzeń mitochondrialnych i skuteczne metody terapii. Mito-pharma, Gorzów Wielkopolski, 2017.

Należy pamiętać, że suplementacja powinna być dobierana na podstawie dokładnych badań laboratoryjnych najlepiej po konsultacji ze specjalistami (lekarzami i dietetykami).

Autor: Paulina Żurek

Bibliografia

0:00
0:00