Stres redukcyjny

Wolne rodniki, stres oksydacyjny, stres nitrozacyjny, toksyny, ksenobiotyki, metale ciężkie… dużo tego. Wiesz już, że te wszystkie czynniki stanowią zagrożenie dla Twoich mitochondriów, a tym samym – zdrowia oraz dobrego samopoczucia. Więc postanawiasz działać – teraz, natychmiast, jak najszybciej, wszelkimi dostępnymi metodami. Najlepiej przecież wyeliminować wszystko na raz, szybko i przy pomocy jak największych dawek, prawda?

Niestety, nie do końca. Po pierwsze, organizm każdego człowieka lubi tryb slow. Prawdziwa natura człowieka wiąże się z wolnym tempem: slow life, slow food i… slow detoks. Stopniowe, ostrożne oraz podzielone na etapy oczyszczanie tkanek i komórek ze wszelkich szkodliwych czynników jest dla nas znacznie bezpieczniejsze niż podejście radykalne, mimo że wymaga ono więcej czasu oraz wysiłku. W przeciwnym razie narażamy się na wiele dotkliwych (i demotywujących do dalszego kontynuowania terapii) skutków ubocznych.

Po drugie przeciwutleniacze, zwłaszcza w dużych dawkach to broń obosieczna – opowiemy Ci dzisiaj, dlaczego tak jest. Wszystko przez tak zwany stres redukcyjny.

Stres redukcyjny

W organizmie człowieka nieustannie zachodzą dwa równoległe procesy:

• utlenianie (oksydacja), czyli przyłączania do cząsteczek atomu tlenu
  oraz
• redukcja, czyli odłączania od cząsteczek atomu tlenu.

W normalnej sytuacji (w stanie fizjologicznym) pomiędzy tymi dwoma procesami panuje stan równowagi, z czego wynika ważny wniosek⁸:

Musimy pamiętać, że wolne rodniki odgrywają w organizmie nie tylko rolę negatywną: reaktywne formy tlenu / azotu stanowią element układu odpornościowego, gdzie służą np. do uśmiercania tych komórek, które zaczynają się w sposób niekontrolowany namnażać (hamowanie początków procesu nowotworowego)². Jesteśmy zdolni do biosyntezy NO nie bez przyczyny: oprócz roli immunologicznej⁴, tlenek azotu pełni również funkcję na przykład neuroprzekaźnika oraz regulatora przemian energetycznych (a konkretniej wpływa na przechodzenie między beta – oksydacją a glikolizą)¹. Dlatego zbyt duże ograniczenie ilości rodników (np. poprzez nadmiar antyoksydantów), zamiast wzmacniać naszą odporność i chronić przed chorobami – może mieć zupełnie odwrotne skutki!

Ponadto ze względu na to, że proces redukcji ma niejednokrotnie przebieg kilkuetapowy, całkowita dezaktywacja rodnika wymaga jednoczesnej obecności kilku różnych czynników (pomyśl o tym, jak o układance, zabraknie jednego puzzla i pojawia się problem). Jedną z substancji uczestniczących w przemianach antyoksydacyjnych jest enzym dysmutaza ponadtlenkowa (SOD). To właśnie SOD odpowiada za przemianę niebezpiecznego rodnika tlenowego (O₂^o) w rodnik nadtlenku wodoru (H₂O₂), który następnie przy pomocy kilku innych enzymów zostaje zneutralizowany do postaci wody³. W ten sposób dysmutaza ponadtlenkowa chroni nas przed wytworzeniem z O₂^o rodnika znacznie groźniejszego od H₂O_2, czyli nadtlenoazotynu (ONOO^–). Jednocześnie SOD to enzym zależny od dostatecznej ilości manganu w organizmie. Innymi słowy, przykład ten ukazuje nam jedno:

Szczególną ostrożność należy zachować tutaj przy suplementacji przeciwutleniacza, jakim jest witamina E. Jak podkreśla w swojej książce doktor Kuklinski¹:

Wysokie dawki alfa – tokoferolu prowadzą do wyparcia konkurencyjnych w stosunku do niego a korzystnych dla nas również ƴ – oraz δ – tokotrienoli oraz innych tokoferoli.

Czy to źle? Jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że znacznie większy potencjał redukcyjny mają właśnie ƴ – oraz δ – tokotrienole, zjawisko to należy ocenić jak najbardziej negatywnie. Jednak to nie wszystko. W warunkach stresu oksydacyjnego witamina E sama staje się rodnikiem – powstają tzw. rodniki tokoferylowe. Za ich redukcję odpowiada witamina C. W przypadku niedoboru tej ostatniej witamina E może mieć zatem w organizmie działanie toksyczne¹. Pomyślisz więc: suplementując witaminę E, po prostu dodam witaminę C i po kłopocie. Tymczasem może stać się inaczej. W nadmiarze witamina E staje się niebezpieczna, nawet jeżeli ochronimy ją przed oksydacją. Eksperyment, jaki przeprowadzono w Norwegii wykazał, że podawanie witamin E oraz C zmniejszało wydolność młodych sportowców². Dlaczego? Mitochondria potrzebują pewnej ilości wolnych rodników do zachodzących w nich procesów podziałów oraz autonaprawy. Witamina E ma zatem działanie antyapoptotyczne, co potwierdza to również doktor Kuklinski, pisząc: wysokie dawki witaminy E są dla nas niekorzystne, ponieważ wówczas nasz organizm nie może eliminować uszkodzonych komórek ¹.

Chroniczne nieuzasadnione badaniami laboratoryjnymi przyjmowanie wysokich dawek antyoksydantów oraz innych mikroskładników odżywczych prowadzi do stresu redukcyjnego, oraz utraty glutationu komórkowego (GSH).¹

Czy z powyższego wynika, że witaminy są złe, a przeciwutleniaczy należy się bać? Absolutnie nie. Należy tylko podejść z rozsądkiem, a sprawdzi się w tej sytuacji podejście BOA.

Bezpieczna Ochrona Antyoksydacyjna (BOA) to:

1. Unikanie wysokich dawek antyoksydantów, w szczególności dotyczy to wszystkich izomerów witaminy E (jeżeli konieczna jest suplementacja tokoferoli i tokotrienoli, to nie dłużej niż przez dwa tygodnie, zawsze pod ochroną witaminy C oraz w możliwie naturalnej postaci).

2. Preferencyjne stosowanie naturalnych, dietetycznych źródeł antyoksydantów, jakim są kolorowe warzywa i owoce. Zapewniają nam one szeroki zakres ochrony oksydacyjno-redukcyjnej, a ponadto są bezpieczne (czyli takie, które po oddaniu elektronów nie zmieniają się w rodniki) antyoksydanty to: polifenole, flawonoidy czy karotenoidy. Kolejna zaleta wymienionych fitozwiązków wiąże się z ich zdolnością do zwiększania stężenia glutationu (potężnego naturalnego antyoksydantu) w mitochondriach. Z pomocą przyjdzie Ci tutaj dieta mitochondrialna. I jeszcze jedno: substancje roślinne z reguły mają dość ograniczoną biodostępność, co ułatwia organizmowi samodzielne zdecydowanie, ile danego związku należy wchłonąć, a ile – wydalić.

3. Niestosowanie (zwłaszcza dużych dawek!) suplementów bez stwierdzonych badaniami niedoborów zarówno samych antyoksydantów, jak również ich kofaktorów. Nic na siłę. Kieruj się zdrowym rozsądkiem oraz obserwuj własny organizm, w przypadku wystąpienia skutków ubocznych stosowanego antyoksydantu (-ów) odstaw na jakiś czas preparat (produkt spożywczy) lub zmniejsz dawkę. Każdy człowiek jest inny i każdy reaguje na te same substancje w odmienny sposób. W miarę możliwości nowe suplementy (nową substancję czynną lub nową postać chemiczną tej substancji) wprowadzaj osobno.

4. Przy redukcji stresu oksydacyjnego pomyśl o zbadaniu poziomu i ewentualnej suplementacji witaminy D. Jak wskazują najnowsze badania, witamina D, czyli kalcyferol ogranicza stres oksydacyjny^3,5,6, głównie ze względu na utrzymywanie homeostazy wapnia w organizmie oraz zdolność blokowania cytokin prozapalnych (TNFα, IFƴ), a jak pamiętasz, stany zapalne to jedno z ważniejszych źródeł stresu oksydacyjnego w organizmie.

Reklama

Evolenz III MSE Sprawdź

Adrenal-Intercell® Sprawdź

Mito Stress Balance Sprawdź

Witamina D3 MSE Sprawdź

QuinoMit Q10 Forte MSE Sprawdź