Jak leki przyczyniają się do niedoborów witamin?

Rozwój farmakoterapii spowodował, że mamy łatwy dostęp do leków i przyjmujemy ich coraz więcej. Nadużywamy zwłaszcza te dostępne bez recepty. W większości rodzin znajdzie się przynajmniej jedna osoba, zwykle starsza, która przyjmuje nawet kilka farmaceutyków jednocześnie. Jednak rzadko kiedy zastanawiamy się nad tym, jak leki wpływają na poziom witamin i minerałów w naszym organizmie. Interakcje między nimi niosą ryzyko zaburzenia gospodarki mineralnej oraz niedoborów. Nieodpowiedni poziom tych kluczowych elementów staje się poważnym zagrożeniem dla zdrowia, którego nie wyleczymy kolejnymi lekami.

Coraz rzadziej zastanawiamy się nad naturalnymi sposobami łagodzenia dolegliwości, ponieważ przyzwyczailiśmy się do szybkich rozwiązań. Nie czytamy ulotek dołączonych do opakowań, które wyraźnie informują o wielu skutkach ubocznych. Jeszcze mniej wiemy o interakcjach lek-lek, czy lek-mikroskładnik. Niestety, większość farmaceutyków negatywnie wpływa na poziom, wchłanianie czy aktywność witamin, często prowadząc do ich niedoborów. Środki farmakologiczne często ingerują w procesy metaboliczne, którymi w naturalny sposób kierują biokatalizatory m.in. witaminy i inne mikroskładniki odżywcze.

Mikroskładniki odżywcze stanowią niewielki procent organizmu człowieka, ale ich rola jest niezwykle istotna. Zaliczamy do nich witaminy, składniki mineralne czy aktywne związki roślinne. Umożliwiają prawidłowy przebieg wielu procesów w komórkach i mitochondriach, a zatem w całym organizmie. Są elementem terapii mitochondrialnej i powinny być stosowane razem z odpowiednim trybem życia, dietą LOGI, redukcją stresu i poprawą jakości snu. Wiedza i proste rozwiązania mitochondrialne pozwalają nam aktywnie wziąć zdrowie w swoje ręce i nie czekać aż lekarz będzie musiał przepisać nam leki.

Interakcje leków z mikroskładnikami

W jaki sposób leki mogą wpływać na poziom składników odżywczych w organizmie? Zarówno leki, jak i mikroskładniki wykorzystują te same drogi transportu i przemiany materii (wchłaniania, metabolizmu i eliminacji) wewnątrz ludzkiego organizmu¹. Zatem nieuniknione są ich interakcje. W takiej sytuacji może dojść zarówno do zaburzenia działania leku, jak i witamin.

Po doustnym przyjęciu każdego leku musi on zostać uwolniony (np. z kapsułki) pod wpływem soku żołądkowego lub zasadowego środowiska jelita cienkiego. Przenika przez błony śluzowe przewodu pokarmowego, docierając do krwi, a następnie żyłą wrotną do wątroby. Na każdym z tych etapów substancja aktywna zawarta w leku, kontaktuje się z pożywieniem w przewodzie pokarmowym lub pochodzącymi z niego witaminami czy mikroelementami krążącymi we krwi. Zatem nie możemy uniknąć spotkania i konkurowania ze sobą tych związków. W takiej sytuacji zarówno farmaceutyki mogą hamować działanie mikroskładników odżywczych, jak i składniki z żywności mogą nasilać lub osłabiać efekt leków. Dlatego tak ważna jest znajomość interakcji pomiędzy nimi, aby minimalizować niepożądane skutki.

Gdy lek spotyka witaminę…

Praktycznie wszystkie leki wpływają na naturalny przebieg procesów metabolicznych. Działają na układ regulacyjny np. sprzężenia zwrotnego lub wykorzystują te same drogi wchłaniania, co inne naturalne substancje. Zatem każdy farmaceutyk wpływa na zmienne naturalnej homeostazy w ustroju i wywiera potencjalne działanie uboczne.  

Mechanizmów działania leku na witaminy może być kilka:

• leki mogą zaburzać wchłanianie witamin i składników odżywczych,
• leki działają jako antagoniści wobec koenzymów – witamin,
• mogą wpływać na aktywność enzymów niezbędnych do wytwarzania aktywnych form witamin,
• leki powodując stres nitrozacyjny, zwiększają zapotrzebowanie na antyoksydanty (witaminy, minerały).

Nieprawidłowy poziom mikroskładników  w organizmie jest częstą konsekwencją długotrwałego przyjmowania leków. Może doprowadzić do wystąpienia ciężkich zaburzeń metabolicznych. Odczuwają to najdotkliwiej mitochondria, które szczególnie potrzebują odpowiednich ilości mikroskładników, aby wytworzyć energię i utrzymać komórki przy życiu.

Zdaniem ekspertów dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania mitochondriów koniecznych jest około 40 różnych mikroskładników odżywczych².

Reklama

QuinoMit® Q10 Fluid – Ubichinol MSE Sprawdź

Witamina C MSE matrix Sprawdź

Magnez MSE Sprawdź

Witamina D3 MSE Sprawdź

Witamina B12 MSE MAX Sprawdź

Witamina B12 MSE 250µg Sprawdź

Leki, mitochondria i stres nitrozacyjny

Doktor Bodo Kuklinski obok przyczyn stresu nitrozacyjnego takich jak: ksenobiotyki, metale ciężkie, palenie papierosów, spożywanie alkoholu, czy przewlekły stres wymienia właśnie leki³. Zalicza do nich: paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, inhibitory pompy protonowej, antybiotyki, leki obniżające ciśnienie, takie jak inhibitory ACE, blokery AT2, beta – blokery, leki przeciwarytmiczne, antydepresanty, statyny oraz fibraty, metforminę, leki przeciwpadaczkowe, leki immunosupresyjne, czy leki podawane pacjentom z chorobą Parkinsona.

Każdy lek wykorzystuje inny szlak czy reakcję metaboliczną, zatem będzie oddziaływał na inne mikroskładniki. Przedstawiamy najpopularniejsze z leków oraz ich dowiedzione działanie na witaminy:

• Statyny hamują endogenną syntezę koenzymu Q₁₀, czego skutkiem są: kwasica mleczanowa, miopatie oraz niewydolność serca^4-5. Statyny ingerują, także w metabolizm mitochondriów nasilając syntezę NO³.  
• Kwas acetylosalicylowy hamuje przyswajanie witaminy B₁₂ oraz kwasu foliowego.
• Inhibitory pompy protonowej ograniczają resorpcję witaminy B₁₂, kwasu foliowego, magnezu, żelaza, witaminy C oraz cynku.
• Diuretyki (leki moczopędne, np. furosemid czy tiacydy). Przyczyniają się do zwiększonej utraty magnezu i potasu, hamują wydzielanie insuliny po posiłku oraz prowadzą do utraty witaminy B₁.
• Glukokortykoidy (syntetyczne pochodne kortyzonu) zwiększają insulinooporność, podwyższają poziom cukru we krwi. Zwiększają utratę potasu i wapnia z moczem, podwyższając ryzyko osteoporozy.
• Leki przeciwcukrzycowe (biguanidy, metformina) hamują aktywność mitochondrialnego łańcucha oddechowego^6-8. Metformina stosowana przez dłuższy czas zużywa witaminę B₁₂.
• Paracetamol obciążając wątrobę, wyczerpuje naturalne zasoby glutationu – antyoksydantu, chroniącego komórki przed stresem oksydacyjnym oraz uszkodzeniami.
• Aspiryna hamuje aktywność enzymu katalizującego przemiany kwasu arachidonowego (regulującego naszą odpowiedź zapalną) oraz zatrzymuje proces fosforylacji oksydacyjnej w mitochondriach, który odpowiada za największą cześć produkowanej energii.
• PPI – blokery kwasu żołądkowego. Wpływają na aktywność wielu składników odżywczych, ponieważ znaczna ich część wymaga kwasu solnego do wchłaniania. Dotyczy to przede wszystkim wapnia i magnezu oraz witaminy B₁₂.
• Leki antykoncepcyjne – wywołują stres oksydacyjny i zużywają duże ilości witaminy C i E. Efektem ich długotrwałego stosowania są także niedobory witamin D₃, B₁₂ i B₆. Wpływają również na wchłanianie minerałów: cynku i magnezu.
  Zespół badaczy dowiódł, że jednoczesna suplementacja odpowiednimi składnikami odżywczymi mogłaby zmniejszyć niedobory związane ze stosowaniem antykoncepcji⁹.

Powyższa lista to zaledwie najpopularniejsze z leków, a przykłady można podawać dalej.

Tabela: interakcje wybranych leków z witaminami.

test

Autor: Paulina Żurek