Śpij tak, aby obudzić się wypoczętym. Co wpływa na zdrowy sen?

Jak osiągnąć zdrowy sen i regenerację? Jak spać, aby obudzić się wypoczętym? Poznaj naturalne sposoby.

Sen jest równie ważny, co odpowiednia dieta i aktywność fizyczna. Niestety często bagatelizujemy ten element stylu życia, a jego zaniedbanie może prowadzić do problemów z koncentracją w pracy, gorszych rezultatów w treningu, czy przybierania na wadze. Chyba nie trzeba dodawać, że kiedy się nie wyśpimy, obniżeniu ulega nasz nastrój, bywamy rozdrażnieni lub rozleniwieni. Spada również nasza odporność. W końcu zaburzenia snu mogą prowadzić do bezsenności. Jak zadbać o zdrowy, regenerujący sen, a wraz z nim o wiele innych korzyści dla zdrowia i samopoczucia?

Co wpływa na jakość snu?

Chcąc zadbać o zdrowy sen, warto rozpocząć od wyeliminowania czynników, które mogą go zakłócać. Do najprostszych sposobów należy tzw. higiena snu, czyli odpowiednie warunki w sypialni, takie jak temperatura i zaciemnienie. Warto zrezygnować ze spożywania kofeiny, alkoholu czy wykonywania intensywnego wysiłku fizycznego przed snem. Nie zaleca się również korzystania z urządzeń emitujących niebieskie światło, w tym smartfonów czy ekranów telewizorów na minimum godzinę przed zaśnięciem. Jednak zdarza się, że mimo stosowania powyższych, nasz sen jest krótki, mamy problem z zasypianiem lub wybudzamy się. Warto wtedy przyjrzeć się, jaki jest poziom stresu w naszym codziennym życiu, ponieważ jego nadmiar to kolejny czynnik, który może powodować deprywację snu.

Stres jest złożonym problemem wpływającym na wiele obszarów organizmu. Może wiązać się z depresją, zaburzeniami snu, czy  objawami neurologicznymi. Aspekty te są połączone na poziomie komórek i układów. Stres pobudza układ nerwowy, który odpowiada podniesieniem poziomu hormonów stresu, w tym kortyzolu, czy zwiększoną produkcją wolnych rodników. Pojawienie się tych zmian zaburza rytm okołodobowy, objawiając się problemami ze snem. Ponadto stres i niepokój utrzymują organizm w ciągłej fazie czuwania, m.in. zaburzają aktywność GABA – neuroprzekaźnika o działaniu wyciszającym1.

Sen a dieta

Dieta to kolejny czynnik wpływający na jakość naszego snu. Wiele badań wskazuje na korzystny wpływ składników roślinnych na jakość snu. Czas snu jest skorelowany m.in. z ilością spożywanych warzyw i owoców, zawartością przeciwutleniaczy czy różnych fito-związków. Składniki, które redukują stres i wspierają pracę układu nerwowego, będą przyczyniały się do poprawy jakości snu. Jednymi z najlepiej przebadanych pod tym kątem są:

Rhodiola rosea – to wyciąg z różeńca górskiego. Jego stosowanie pozwoliło już po 3 dniach na zmniejszenie objawów stresu, w tym zmęczenia i lęku2

Magnez – pomaga wyciszyć układ nerwowy, wpływając na lepszy sen. W badaniach wykazano dużą skuteczność magnezu w leczeniu bezsenności3. Istotnym odkryciem jest fakt, że podczas snu zmienia się stężenie jonów w płynie mózgowo-rdzeniowym, co wpływa na aktywność mózgu. Naukowcy wskazują, że odpowiednie stężenie jonów magnezu, potasu i wapnia wpływa na regulację pracy mózgu podczas snu4. Dobrymi źródłami magnezu są: pełnoziarniste kasze, orzechy np. migdały, soja, nasiona roślin strączkowych czy kakao.

Melatonina – to hormon naturalnie produkowany w naszym organizmie. Odpowiada za regulowanie rytmu okołodobowego i ułatwia zasypianie. Jego poziom silnie obniża np. korzystanie przed snem z urządzeń emitujących niebieskie światło. Melatonina znajduje się m.in. w wiśniach, migdałach, owsie, ryżu, bananach czy szpinaku.

Wyciąg ze szparagów – szczególną uwagę w ostatnich latach zwrócono na wyciąg ze szparagów. ETAS to ekstrakt z łodyg szparaga szeroko przebadany pod kątem wpływu na stres, jakość snu i pracę mózgu. Jak udowodniono, ETAS indukuje geny odpowiedzialne za aktywowanie białka szoku cieplnego Hsp 70, które przyczynia się do redukcji stresu i regulacji rytmu okołodobowego.

ETAS – aktywuje białka HSP 70 i obniża stres

Dowiedziono, że suplementacja ETASu obniża poziom stresu i poprawia jakość snu. W tym celu oceniono wskaźniki stresu u osób stosujących ETAS oraz w grupie placebo. Wyciąg ze szparagów pomagał w obniżeniu markerów takich jak kortyzol i chromogranina A.

Wyciąg ze szparagów wpływa na efektywny i wydajny sen

W badaniu oceniającym wpływ ETASu na jakość snu, początkowo nie było wyraźnej różnicy w grupie przyjmującej wyciąg ze szparagów i placebo. Natomiast kiedy porównano grupy osób z zaburzeniami snu i prawidłowym snem, jego działanie okazało się bardzo wyraźne. U osób, które krótko spały, ETAS wydłużał czas snu. Natomiast u osób, które miały dłuższy sen, ale jednocześnie często się wybudzały, ETAS skracał czas snu, ale zmniejszał ilość wybudzeń5, poprawiając tym samym jego jakość. Redukował również ilość koszmarów sennych. Zatem organizm nie był poddawany dodatkowym czynnikom stresowym. Ponadto stosowanie ETASu zwiększyło długość snu całkowitego oraz długość fazy non-rem (głębokiego snu), w której mózg szybciej i lepiej wypoczywa. Na jakość naszego snu może wpływać wiele czynników od psychologicznych – stres, po elementy stylu życia, takie jak dieta, czy czynniki środowiskowe. Chcąc poprawić jakość nocnego wypoczynku, warto korzystać ze sprawdzonych sposobów i potwierdzonych badaniami naturalnych środków.

Bibliografia:

0:00
0:00