Sprawdź, czy potrzebujesz suplementacji

Obecnie dużo mówi się o uzupełnianiu witamin i składników mineralnych. Jest w tym sporo prawdy, ponieważ jakość gleby i wody się pogorszyła. Również dostępna obecnie żywność jest często wysoko przetworzona i uboga w niezbędne witaminy i składniki, co ma wpływ na ich deficyty w naszej diecie. Dodatkowo stres, który dotyczy praktycznie każdego, wywiera szkodliwy wpływ na nasz organizm i powoduje większe zapotrzebowanie na mikro i makroelementy.

Dzięki suplementacji możemy zapobiegać niedoborom, odżywiać nasze komórki i wspierać wytwarzanie energii, procesy antyoksydacji, czy detoksykacji. Komu potrzebne jest uzupełnianie składników odżywczych i czym kierować się wybierając preparat spośród tylu obecnie dostępnych? Przed podjęciem decyzji warto zapoznać się z symptomami, które mogą świadczyć o potrzebach suplementacji.

Jak sprawdzić, czy mamy niedobory?

Przede wszystkim warto zweryfikować ewentualne niedobory w sposób mierzalny – badając wewnątrzkomórkową zawartość witamin czy mikroelementów. Analiza z serum ma niewielką wartość diagnostyczną. Przeprowadzono podwójne badania zawartości tego samego pierwiastka w serum oraz w przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Wykazano, że pomimo prawidłowej zawartości w serum występowały deficyty w komórkach. Bardzo często dolna granica przedziału referencyjnego dla wartości mierzonej w serum może wiązać się z niedoborem wewnątrzkomórkowym danego składnika.

Reklama

B-Komplex MSE Sprawdź

Cynkomit MSE Sprawdź

Magnez MSE Sprawdź

Selemit MSE Sprawdź

Witamina B12 MSE MAX Sprawdź

Witamina B12 MSE 250µg Sprawdź

Mangan MSE Sprawdź

Pierwiastki śladowe

Pierwiastki takie jak cynk, selen, miedź, mangan, żelazo, molibden i chrom pełnią funkcję kofaktorów. Chcąc określić ich poziom warto kierować się kilkoma względami.

• W przypadku żelaza większą wartość diagnostyczną wykazuje ferrytyna. Jej poziom w serum jest zależny od płci. U kobiet wynosi 20-200 ng/ml, a u mężczyzn 30-300 ng/ml.
• Równie dobrym wskaźnikiem określającym niedobór żelaza jest średnia objętość krwinki czerwonej (MCV) (78-94 fl). Jej obniżona wielkość świadczy o niedoborze żelaza, z kolei jej podniesiona wartość wskazuje na niedobór witaminy B12 i/lub kwasu foliowego.
• Niezwykle istotnym pierwiastkiem jest dla nas cynk. W serum krwi obecne jest jedynie 1-2% całkowitej puli cynku krążącego w naszym organizmie (1). Aż 85% cynku jest obecne w erytrocytach, dlatego niezbędne do prawidłowej diagnozy jest zmierzenie wartości wewnątrzkomórkowej (1). Objawami niedoboru cynku są: białe plamki na paznokciach, problemy z widzeniem o zmroku, wypadanie włosów, afty, osłabienie odporności, uszkodzenie włókien nerwowych, anemia, trudność w gojeniu się ran, zmęczenie i problemy z koncentracją. Przedział referencyjny dla pomiaru wewnątrzkomórkowego powinien zawierać się w przedziale: 9-12 mg/l. Dla krwi pełnej normy wynoszą: 5,4-7,2 mg/l.
• Jeżeli występuje u Ciebie skłonność do żylaków, osłabienie tkanki łącznej, łatwość uszkodzeń torebek stawowych, lekkie zbrązowienie skóry, rwa kulszowa czy kamienie żółciowe możesz cierpieć na niedobór miedzi. Watro, zbadać jej stężenie wewnątrzkomórkowo (0,6-0,8 mg/l).
• Selen – pierwiastek potrzebny dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy powinien być utrzymany w przedziale: 70-120µg/l (wewnątrzkomórkowo).
• Z kolei do sprawdzenia poziomu manganu powinny skłonić nas stany hipoglikemii – niedocukrzenia, czy uszkodzenia łąkotki kolan bez udziału czynników zewnętrznych, czy urazów. Norma na ten pierwiastek w pomiarach wewnątrzkomórkowych wynosi 10-29µg/l, a we krwi pełnej 7-10µg/l.

Składniki mineralne

Jeden z najczęstszych niedoborów dotyczy magnezu. Prawdopodobną przyczyną jest przewlekły stres uwarunkowany działaniem układu współczulnego, który zużywa duże ilości tego minerału.

Objawami niedoboru magnezu, jak i potasu są skurcze mięśni, tachykardia lub przyspieszony puls spoczynkowy, dodatkowe uderzenia serca, dystonia, duże skoki ciśnienia krwi. Spadek wewnątrzkomórkowej ilości magnezu powoduje silne zmniejszenie aktywności enzymu (kinazy pirogronianowej), przez co spada wydajność metabolizmu glukozy aż o 50%¹.

Równie niekorzystny jest jego niedobór dla wytwarzania energii, ponieważ ATP zawsze przyłącza się do magnezu. Bez niego energia ATP po prostu nie działa. Przypominamy, aby nie przyjmować magnezu jednocześnie z suplementami cynku i wapnia. Więcej na temat odpowiedniego przyjmowania suplementów można przeczytać w artykule: Wszystko we właściwym czasie – optymalne przyjmowanie suplementów diety.

Materiałem do badania zawartości tego składnika powinna być krew z heparyną. Przedział referencyjny wynosi: wewnątrzkomórkowo od 1,75 do 2,2 mmol/l.

Doktor Bodo Kuklinski specjalista medycyny mitochondrialnej tłumaczy:

„Analiza poziomu potasu oraz magnezu w serum ma niewielką wartość diagnostyczną. Podczas podwójnych badań polegających na określeniu stężenia tych pierwiastków w serum krwi, oraz koncentracji w przestrzeni wewnątrzkomórkowej, pomimo prawidłowej wartości w serum stwierdzaliśmy jednoczesne deficyty wewnątrzkomórkowe.”

Witaminy

Witaminy z grupy B można suplementować przy lekkich schorzeniach lub niedoborach w postaci B-kompleks. Natomiast w ciężkich chorobach należy suplementować jedynie te, których nam brakuje po wcześniejszym określeniu ich poziomu. Unikniemy w ten sposób wywołania dodatkowych stanów nierównowagi w organizmie, ponieważ nadmiary substancji mogą powodować zmiany w homeostazie, a nawet być szkodliwe.

• Co powinno być sygnałem do suplementacji witaminy B1? Przede wszystkim ciągłe uczucie zimnych stóp, ataki głodu szczególnie na słodycze, konieczność krótkich odstępów między posiłkami. W większości witamina ta występuje w komórkach krwi, dlatego najlepszym wskaźnikiem jest jej pomiar wewnątrzkomórkowy. Jej niedobór powoduje zaburzenia metabolizmu węglowodanów i pirogronianu. Wartość referencyjna tej witaminy w badaniu wewnątrzkomórkowym wynosi 60-150µg/l.
• Z kolei sprawdzenie, czy potrzebujemy witaminy B2 (ryboflawiny) jest bardzo proste. Należy w tym celu wypić płyn z witaminą B2 o żółtym kolorze w dawce 20 mg i obserwować zabarwienie moczu. Mocz o intensywniejszym zabarwieniu wskazuje na wydalenie nadmiaru B2 z organizmu, w którym występuje ona w dostatecznej ilości. Niezmieniony kolor moczu świadczy o jej niedoborze i potrzebie suplementacji. Wartość referencyjna dla ryboflawiny wynosi: w badaniu krwi z heparyną (wewnątrzkomórkowo) 220-240 µg/l, natomiast we krwi z EDTA 137-370 µg/l.
• Sprawdzając poziom witaminy B6 warto określić stężenie cystationiny w moczu. Enzym, który ją rozkłada (β-liaza cystationinowa) jest zależny od witaminy B6. Należy utrzymywać jej poziom pomiędzy 8-111µg/l (wewnątrzkomórkowo) oraz 5-17 badając serum. Bezpieczny zakres dla cystationiny badanej w moczu wynosi 20-580µg/0,1g kreatyniny.
• Bardzo ważny jest odpowiedni poziom witaminy B12. Jej niedobór jest częsty podczas stresu nitrozacyjnego, czy diety wegetariańskiej. Innym powodem niedoborów B12 jest przyjmowanie leku – metforminy podawanego przy cukrzycy typu 2. Najlepszym sposobem na pomiar ilości witaminy bB12 jest określenie poziomu kwasu metylomalonowego w moczu. Jego podniesione wartości wskazują na niedobór witaminy B12. Pomiar tej witaminy w krwi nie jest miarodajny, gdyż B12 przyłączana jest we krwi do białek transportowych (m.in. do transkobalaminy tworząc holotranskobalaminę inaczej holo-TC, oraz haptokoryny). W połączeniu z haptokoryną B12 jest nieaktywna, a połączenie to dotyczy 80% obecnej w organizmie witaminy B12. Pomiar poziomu B12 we krwi obejmuje również formę nieaktywną witaminy. Mimo że poziom może mieścić się w normach to większość witaminy B12 może być nieaktywna. Taki wynik nie jest użyteczny, może nas wprowadzić w błąd.
• Duże deficyty obserwuje się także w przypadku witaminy D. Optymalna jej wartość (25-OH-D3), czyli kalcytriolu wynosi 80-150 nmol/l/.

Wymienione substancje stanowią jedynie najczęściej spotykane niedobory. W celu dokładnej analizy najlepiej skorzystać z pomocy doświadczonych lekarzy, czy dietetyków, którzy pomogą nam dobrać odpowiednią suplementację. 

Autor: Paulina Żurek