Chcesz schudnąć? Poznaj rolę mitochondriów!

W jaki sposób mitochondria zaangażowane są w proces odchudzania?

Odchudzanie mitochondrialne

Zdrowe odchudzanie bez uczucia głodu jest życzeniem wielu osób z nadwagą. Ponadto nie tylko chcemy schudnąć zdrowo, ale także na trwałe utrzymać swoją wagę.

Aby to osiągnąć, trzeba być zdrowym. Prawidłowe działanie komórek i mitochondriów jest kluczem do sprawnego metabolizowania pożywienia i jego przemiany w energię. Co więcej, ta energia jest niezbędna do spalania tkanki tłuszczowej.

Zdrowe odchudzanie

Nie ma nic złego w tym, że chcemy być zdrowi i dobrze wyglądać. Natomiast do tego procesu trzeba podejść z rozsądkiem i wiedzą. Po pierwsze należy rozważyć, od czego zależy nasza decyzja i czym się kierować. Najlepszym wskaźnikiem jest obwód brzucha. Jest o wiele istotniejszym wskaźnikiem ryzyka nadwagi od BMI, ponieważ uwzględnia zawartości tkanki tłuszczowej, a to właśnie tłuszcz odłożony w talii stanowi źródło cytokin wywołujących stany zapalne, uszkodzenia mitochondriów i rozwój chorób.

Jak wspomóc odchudzanie mitochondrialnie?

Mitochondria są jedynymi organellami, które odpowiadają za wytwarzanie energii, dzięki której chodzimy, oddychamy, trawimy i żyjemy. Niedobór tej energii odpowiada za stan naszego zdrowia, a w kontekście odchudzania ma to wpływ na zdolność utraty tkanki tłuszczowej. Zaburzenia dostarczania energii i tlenu do komórek powoduje wiele problemów, których żadna dieta ani restrykcyjne ćwiczenia nie są w stanie rozwiązać.

W zdrowym mitochondrium prawidłowo zachodzi proces wytwarzania energii z glukozy i tlenu oraz następuje rozkład kwasów tłuszczowych. W tym celu do mitochondrium muszą być przetransportowane kwasy tłuszczowe za pomocą aminokwasu L-karnityny. Kiedy kwasy tłuszczowe dostaną się do wnętrza mitochondrium, zostają poddane β-oksydacji, w wyniku której tlen oraz glukoza łączą się, aby wyprodukować energię w postaci ATP – adenozyno-5′-trifosforanu.

Dlatego niezbędne do pracy naszych komórek i całego organizmu są tłuszcze. Podobnie, gdy glukoza lub tlen nie mogą dostać się do mitochondrium, produkcja energii będzie zaburzona, co sprawi, że pożywienie nie będzie prawidłowo metabolizowane i zacznie się odkładać w postaci tkanki tłuszczowej.

Stąd podstawą utrzymania prawidłowej wagi oraz redukcji tkanki tłuszczowej są zdrowe mitochondria.

Niedobory substancji mitochondrialnych wpływają na problemy z pozyskiwaniem energii z jedzenia i odpowiednim metabolizowaniu glukozy węglowodanów i tłuszczy. Dlatego nawet w przypadku właściwej diety, niedobór spowodowany np. problemami ze wchłanianiem, wydzielaniem enzymów czy przyjmowaniem leków mogą powodować gromadzenie nadmiernych kilogramów, które trudno nam zrzucić.

Dlaczego nadmiar cukrów, a nie tłuszczy sprzyja nadwadze?

Bardzo niewiele osób wie, że dieta oparta o produkty z niskim indeksem glikemicznym przynosi najlepsze efekty7. Tymczasem w mediach i niektórych gabinetach dalej królują błędne mity na temat zagrożeń ze strony tłuszczu oraz o konieczności diet niskotłuszczowych.

Jednoznacznie dowiedziono, że to wysokie stężenie glukozy pochodzącej z węglowodanów utrudnia syntezę ATP w mitochondriach komórek β-trzustki oraz zatrzymuje fosforylacje glukozy (reakcji glikolizy – rozkładu cukru). Jednocześnie aktywuje inny enzym – kaspazę 3, który uwalnia cytochrom c odpowiedzialny za niszczenie komórek trzustki2. Konsekwencją jest nie tylko zaburzony metabolizm węglowodanów i odkładanie ich w postaci tkanki tłuszczowej, ale także ryzyko insulinooporności.

Jak widzimy zaburzona praca mitochondriów, powoduje nieprawidłowe metabolizowanie węglowodanów. Jeżeli będziemy spożywali ich za dużo, nasze komórki nie będą mogły zamienić ich na energię i zostaną odłożone w postaci tkanki tłuszczowej. W takim przypadku nie należy ograniczać tłuszczy, ponieważ są one źródłem energii lepiej wykorzystywanym niż węglowodany. Co więcej, nasze mitochondria efektywniej korzystają z tłuszczy jako źródła energii, wytwarzając z niego więcej cząsteczek ATP, niż z węglowodanów.

Fakty i mity na temat roli tłuszczu

Czas obalić dawny sposób myślenia, że to tłuszcze powodują otyłość. Udowodniono, że ograniczenie ilości tłuszczu w diecie nie prowadzi do spadku wagi2. Błędna hipoteza na temat szkodliwości tłuszczy w diecie wynikała z założenia, że przyczyną miażdżycy są złogi cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych. Prawdziwym przełomem stało się obalenie tego mitu. Dokonano tego w latach 80 ubiegłego wieku podczas projektu MONICA przeprowadzonego przez WHO. Przebadano 12,5 miliona osób z Europy i Izraela pod kątem czynnika ryzyka chorób serca i nie stwierdzono żadnego związku z poziomem cholesterolu a chorobami sercowo-naczyniowymi!

Fakty są zupełnie odmienne do dawnego sposobu myślenia na temat tłuszczu. Tłuszcz nie stanowi ryzyka miażdżycy, co więcej cholesterol jest nam niezbędny do życia! Odpowiada za tak wiele ważnych funkcji:

  • jest składnikiem błon komórkowych i mitochondrialnych,
  • zapewnia przepuszczalność komórek – reguluje aktywność kanałów jonowych receptorów,
  • umożliwia komunikację międzykomórkową,
  • chroni komórki układu nerwowego,
  • jest substratem do syntezy witaminy D,
  • uczestniczy w syntezie hormonów,
  • wykorzystywany do produkcji kwasów żółciowych w wątrobie.

Badania pokazują, że im poziom cholesterolu był niższy, tym wyższa umieralność na raka3. Śmiertelność z powodu raka była zdecydowanie niższa u osób z wysokim poziomem cholesterolu3.

Inne badania wskazują, że cholesterolu zmniejsza ryzyko demencj4. Oczywiście do wszystkiego należy podchodzić z umiarem i zdrowym rozsądkiem. Spożywanie nadmiernej ilości tłuszczu także może prowadzi do nadwagi. Jak zatem powinna wyglądać bezpieczna zawartość tłuszczu i innych składników w diecie? Jakich tłuszczy dostarczać? Jednym z rozwiązań jest dieta LOGI.

Dieta LOGI lub PALEO na zdrowe odchudzanie

Zapewnienie odpowiedniej produkcji energii jest możliwe tylko, gdy dostarczymy niezbędnych składników do pracy mitochondriom. Stąd podczas odchudzania należy szczególnie zadbać o jakość jedzenia i odpowiednią zawartość witamin i minerałów. Odpowiednio dobrana i zbilansowana dieta powinna zaspokajać potrzeby naszego organizmu i umożliwiać redukcję wagi przy założeniu, że nasze mitochondria pracują prawidłowo. W przypadku problemów z nadwagą lub podejrzeniem mitochondriopatii warto rozważyć skuteczne podejście LOGI-czne. Dieta LOGI odciąża nasz metabolizm oraz ma pozytywny wpływ na nadwagę, nadciśnienie, czy cukrzycę. Według jej założeń bezpieczne spożycie tłuszczy może stanowić 40-50% dziennego spożycia kalorii. Oczywiście nie mogą to być szkodliwe tłuszcze trans, ponieważ nasz organizm nie jest ich w stanie spalić. Ponadto powinniśmy zachować równowagę pomiędzy ilością kwasów omega-3 działających przeciwzapalnie i omega-6. Zdrowe tłuszcze znajdziemy w: oleju kokosowym, awokado, oliwie z oliwek, oleju lnianym. Jednak na szczególna uwagę zasługują kwasy omega-3 pochodzące z tłustych ryb morskich poławianych na dziko (EnzOmega). Ryby w porównaniu do roślinnych źródeł kwasów omega zawierają kwasy typu DHA i EPA od razu wykorzystywane w organizmie, natomiast roślinne źródła zawierają ich prekursor kwas ALA z którego niewielki procent jest przekształcany do DHA i EPA.

Inne badanie na grupie 45 otyłych diabetyków udowodniło, że dieta LOGI pozwala obniżyć wagę o 3 kilogramy, zmniejszyć stężenie glukozy we krwi i zredukować poziom trójglicerydów. Połowa pacjentów po 3 tygodniach mogła odstawić leki przeciwcukrzycowe.

Owoce na diecie?

Z pewnością posiadają wiele witamin i cennych składników. Jednak sięgajmy po te o niskim indeksie glikemicznym. Każdy cukier poprzez zwiększenie wydzielania insuliny nasila syntezę tłuszczów. Dowiedziono, że fruktoza tuczy szybciej niż glukoza, ponieważ zwiększa syntezę tłuszczów i podnosi poziom lipoprotein we krwi. Jak podaje doktor Bodo Kuklinski już 50g fruktozy dziennie może wywołać cukrzycę typu 2, zespół metaboliczny czy dnę moczanową.

Czym wspomóc mitochondrialne odchudzanie?

Ilość ATP wytarzana w mitochondriach zależy od twojego stanu odżywienia i dostarczenie niezbędnej im do pracy substancji mitochondrialnych w tym antyoksydantów. Usprawnienie produkcji energii jest niezbędne, aby komórki miały „siłę” do redukcji tkanki tłuszczowej. Odpowiedni poziom witaminy C ma pozytywny wpływ na mitochondria i redukcje tkanki tłuszczowej. Udowodniono, że zbyt mała ilość witaminy C we krwi koreluje z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Naukowcy zajmujący się dietetyką z Arizona State University donoszą, że ilość witaminy C w krwi jest bezpośrednio związana z utlenianiem tłuszczów jako źródła paliwa i redukcja tkanki tłuszczowej8. W jaki sposób witamina C wpływa na utlenianie tłuszczów, a tym samym na ryzyko przybrania na wadze? Otóż witamina C jest niezbędnym kofaktorem do biosyntezy małej cząsteczki białkowej, znanej jako karnityna. Karnityna przenosi cząsteczki tłuszczu do mitochondriów, gdzie zachodzi ich rozkład. Kiedy tłuszcz nie jest transportowany do mitochondriów odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej i ma wpływ na metabolizm energetyczny.

Niestety żadna dieta nie pomoże nam pozbyć się zbędnych kilogramów i tkanki tłuszczowej gromadzonej przez miesiące czy lata. Potrzeba odpowiednio dużo czasu i cierpliwości. Bądźmy dla siebie delikatni i nie działajmy drastycznie. W końcu ciało i zdrowie mamy tylko jedno i powinno nam ono służyć na lata. Poprawa bilansu energetycznego (głównie dzięki koenzymowi Q10) powoduje nie tylko utratę tkanki tłuszczowej, ale podnosi poziom energii i ma pozytywny wpływ na zdrowie.

Autor: Paulina Żurek

Bibliografia:

0:00
0:00