Niebezpieczne związki. Jak prawidłowo łączyć produkty spożywcze?

Które grupy spożywcze spożywać razem, a jakich połączeń unikać? Poznaj prawidłowe komponowanie ze sobą składników.

Ten tekst jest dedykowany nie tylko dla tych, którzy zmagają się z zespołem jelita drażliwego, zespołem nieszczelnego jelita, wrzodami żołądka, nietolerancjami pokarmowymi, chorobą Crohna, i tak dalej…, ale dla wszystkich, którzy chcą wiedzieć, jak prawidłowo łączyć grupy pokarmowe i poszczególne produkty.

Czy zauważyłeś, że mimo uczciwego przestrzegania zdrowej diety, wykluczenia z niej wszelkich (no dobrze, zdecydowanej większości, zgodnie z zasadą 80:20), zakazanych produktów, takich jak cukier, produkty wysoko przetworzone, dania fast – food, tłuszcze trans czy biała mąka, nadal coś jest nie tak? Mimo że inwestujesz w droższą żywność ekologiczną, przygotowujesz samodzielnie świeże posiłki, rano zaraz po obudzeniu wypijasz szklankę ciepłej wody z cytryną (spróbuj dodać do niej jeszcze plasterek świeżego imbiru i szczyptę pieprzu kajeńskiego!), ograniczyłeś mięso, a może nawet wyeliminowałeś produkty z mleka krowiego, to efekty, jakie obserwujesz, nie wydają ci się zadowalające? Jeżeli po posiłku nadal czujesz się przepełniony, wzdęty, odczuwasz brak energii albo szybko robisz się głodny, winowajcą może być… niewłaściwe łączenie produktów spożywczych.

Odpowiednia kombinacja poszczególnych składników odżywczych pozwala na maksymalizowanie korzyści prozdrowotnych związanych ze spożywanymi produktami. Na to zagadnienie zwraca uwagę również proponowana przez nas dieta mitochondrialna, która stanowi jeden z filarów medycyny mitochondrialnej.

Podział produktów spożywczych na poszczególne grupy

  • Białko: jaja, chude mięso, chudy nabiał, nasiona,
  • Tłuszcz: awokado, oleje i oliwa z oliwek, tłuste mięso, tłusty nabiał (masło, śmietana), masła z różnych orzechów,
  • Owoce kwaśne: pomidor (!), owoce jagodowe (z wyjątkiem hodowlanych borówek), owoce cytrusowe, granaty,
  • Owoce półsłodkie: jabłka, gruszki, papaja, brzoskwinie, morele, śliwki, czereśnie, borówki z hodowli,
  • Owoce słodkie: wszystkie owoce suszone, banany, daktyle, figi, dojrzałe mango, słodkie winogrona,
  • Białko i tłuszcz: orzechy (najlepiej jeść je osobno, ewentualnie z dodatkiem kwaśnego owocu),
  • Białko i skrobia: ryż, kasze (w tym bezglutenowe!), warzywa strączkowe (z wyjątkiem grochu), soja i tofu (!),
  • Skrobia: ziemniaki, dynia, ryż, mąka, makaron, groch (!), orzeszki ziemne, marchew, buraki,
  • Warzywa neutralne – pozostałe,
  • Inne: Wiórki kokosowe, mleczko kokosowe, olej kokosowy, kakao – powinny być zjadane osobno, z dodatkiem zielonych warzyw liściastych lub (zachowaj ostrożność!) białka.

Poniżej przedstawiam garść żelaznych zasad, które ułatwią twojemu żołądkowi i jelitom pracę, a które pomogą ci w uzyskaniu maksymalnych korzyści z tego co jesz… Tylko wielka szkoda, że nasze ulubione, tradycyjne dania niezbyt się w te zalecenia wpisują. Po zapoznaniu się z listą połączeń rekomendowanych i zakazanych zrozumiesz, że tradycyjny schabowy z ziemniakami lub szarlotka na ciepło z lodami to naprawdę nienajlepszy pomysł. Nawet niewinne smoothie z bananów i kwaśnych owoców jagodowych może wywołać w naszym układzie pokarmowym niezły chaos. Nie musisz przestrzegać tych reguł zawsze, jak zwykle wystarczy tutaj zasada 80:20. Spróbuj już dzisiaj i sprawdź, czy dostrzeżesz różnicę! Może dania typu < 5 składników, których przygotowanie ułatwia kontrolowanie połączeń produktów spożywczych,to naprawdę coś dla ciebie?

Jakie grupy produktów warto łączyć?

Połączenia korzystne to:

  • tłuszcz + zielone warzywa liściaste oraz warzywa neutralne,
  • orzechy + kwaśny owoc,
  • białko + kwaśny owoc,
  • białko + warzywa liściaste lub z grupy neutralnej.

Jakich produktów ze sobą nie łączyć?

To jak w związkach – jedni pasują do siebie lepiej, inni gorzej, a jeszcze inni najlepiej czują się solo. Takim dietetycznym samotnikiem jest: melon i arbuz. Te bogate w wodę owoce powinniśmy zawsze jeść osobno, bez jakichkolwiek dodatków.

Połączenia niekorzystne:

  • białko + skrobia

Klasyki: schabowy/mielony z ziemniakami, kluski śląskie z roladą mięsną, kurczak/ryba z frytkami…to dla naszego żołądka nie lada wyzwanie! Nasz organizm potrzebuje kwasów do strawienia protein oraz zasad do strawienia skrobi. Najlepszym połączeniem dla białka są zielone warzywa liściaste oraz warzywa z grupy neutralnej, ewentualnie – kwaśne owoce. Niekorzystny wpływ tego połączenia na organizm człowieka podkreślał pionier diety rozdzielnej (z niem. Trennkost): Howard Hay (1866-1940) oraz kontynuujący jego pracę: Heinrich Ludwig Walb. (dieta Haya – Walba).

  • słodkie owoce + owoce kwaśne / pół-kwaśne

Słodkie owoce najlepiej zjadać solo lub w połączeniu z innymi słodkimi owocami. Owoce kwaśne i pół-kwaśne można łączyć ze sobą w dowolny sposób.

  • białko + cukier (słodkie owoce)

Twarożek z bananem, sernik z cukrem i rodzynkami, słodki jogurt? (nawet posłodzony miodem) – nienajlepszy plan na posiłek. Cukier powoduje fermentację.

  • skrobia + kwas

Kisiel z kwaśnych owoców, sałatka ziemniaczana z kwaszonymi ogórkami, ziemniaki z sałatką z pomidorów i cebuli… odpada. Kwasy owocowe neutralizują konieczne do strawienia skrobi środowisko zasadowe.

  • skrobia/cukier + tłuszcz

Ta kombinacja uzależnia! Naprawdę! Tylko pomyśl… frytki albo kruche ciasto, albo kruszonka, lody śmietanowe, mleczna czekolada… połączenie skrobi z tłuszczem nasila wyrzut insuliny, hormonu, który blokuje sekrecję aminokwasów i ułatwia przedostanie się do mózgu tryptofanu, co sprzyja z kolei konwersji tryptofanu na serotoninę. Efekt? Po takim posiłku czujemy się senni i… szczęśliwi, jednak nie na długo: wkrótce poziom tryptofanu obniża się, a my zaczynamy odczuwać „psychiczny dołek” i sięgamy po kolejnego batonika i kolejną paczkę chipsów. Błędne koło. Kombinacja skrobi/cukru z tłuszczem powoduje wyrzut dopaminy, neurotransmitera odpowiedzialnego między innymi za nasze uzależnienia. Od frytek z colą lub słonych paluszków możemy uzależnić się tak samo jak np. od kokainy, amfetaminy, nikotyny, etc.). Jednocześnie z czasem efekt zadowolenia, jaki wywołuje ta sama porcja skrobi/cukru i tłuszczu słabnie: dlatego, aby znowu poczuć się dobrze musimy zjadać coraz większe ilości ulubionych lodów czy czekolady…

Tłuszcz staje się dla nas źródłem energii tylko wtedy, gdy nie mamy dostępu do cukru (nasz metabolizm przestawia się wtedy z glikolizy na beta – oksydację. Te procesy nie mogą zajść jednocześnie, przy czym nasz organizm zawsze sięgnie najpierw po bardziej dostępne źródło energii, czyli cukier (skrobia to też cukier, tyle że wielkocząsteczkowy).

  • tłuszcz nr 1 + tłuszcz nr 2:

Np. oliwa i mleczko kokosowe, masło i awokado, etc.

Strawienie tłuszczu to dla naszego organizmu duże wyzwanie, w każdym posiłku uwzględniaj tylko jeden rodzaj tłuszczu. Tłuszcze spowalniają trawienie.

I jeszcze kilka uwag na zakończenie:

  • Za każdym razem sięgaj tylko po jeden rodzaj skoncentrowanego białka lub skrobi (np. nie mieszaj różnych rodzajów kasz!, doskonały przykład nienajlepszej kombinacji to: ruskie pierogi czy pierogi nadziewane kaszą gryczaną). Każdy rodzaj protein i skrobi wymaga osobnego enzymu trawiennego i innego czasu trawienia.
  • Jeżeli poprzedniego dnia zjadłeś za dużo soli, następnego ranka sięgnij po arbuza/melona.
  • Jeżeli poprzedniego dnia zjadłeś za dużo białka, następnego ranka sięgnij po papaję.
  • Jeżeli jesz nabiał, możesz łączyć go z kwaśnymi owocami, kwasy owocowe ułatwią trawienie białka.
  • Jeżeli jesz dużo orzechów, dodaj do nich kwaśny owoc.
  • Zielone warzywa liściaste ułatwiają trawienie tłuszczów.
  • Owoce: najlepiej nie łączyć ich ze sobą w formie sałatek owocowych, etc. jeżeli lubisz mieszanki owocowe trzymaj się prostej zasady: łącz ze sobą owoce zawierające więcej wody (czyli przeważnie owoce kwaśne i półsłodkie) lub: łącz ze sobą owoce suche (przeważnie słodkie), np. banany i rodzynki lub daktyle.

Jeżeli mimo przestrzegania powyższych zasad, nadal odczuwasz problemy ze strony układu trawiennego, warto zasięgnąć rady specjalistów, być może wesprzeć pracę wątroby, jelit lub poszerzyć diagnostykę.

Bibliografia:

0:00
0:00